Çalınan tarihi eserleri bulmak onların işi. Dünyanın neresinde çıktığı fark etmiyor. Yeter ki Anadolu topraklarına ait olsun. Çalışmaları bazen yıllarca sürüyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi, bu konuyla ilgili oldukça titiz bir çalışma yürütüyor. Sadece bu yılın ilk dört ayında iadesi sağlanan tarihi eserin sayısı 3 bine yakın.
Binlerce eser Türkiye'ye iade edildi
2021 yılında 3 bin 500 eser, 2022 yılında da 1500 eser yurda getirildi. İade süreçlerinde dikkat edilmesi gereken çok nokta var. Çünkü her bir eserin iade süreci başka bir hikaye barındırıyor.
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdür Yardımcısı Yahya Coşkun, şu bilgileri verdi:
“Bir eserin Anadolu kökenli olup olmadığının tespit edilmesi, bununla ilgili bilimsel verilerin oluşturulması, bununla ilgili çalışmaların yapılması, kaçırılan ülkelerin kanunlarının durumu, kaçırılan ülkede kimin elinde bulunduğu, onların yasalarının neye izin verip neye izin vermediği, Anadolu'dan kaçak yollardan gittiğinin de ispat edilmesi gerekiyor."
Dünyada önde gelen müzayedeler takip ediliyor
Ekipler, dünyanın önde gelen bütün müzayede evlerinin kataloglarını takip ediyor.
Yeni bir eser satışa çıktığında, o eser Anadolu kökenliyse ve kaçak yollarla çıkarılmışsa hemen müdahil olunuyor. Ve müzayedenin durdurulması uyarısında bulunuyor.
“Türkiye; görür, bulur, müdahale eder”
Coşkun, “Artık şöyle diyorlar; Anadolu kökenli bir eser getirmeyin bize. Çünkü Türkiye, Anadolu kökenli bir eser satışa sunulduğunda bunu görür, bulur, müdahale eder ve başımıza bela olurlar" dedi.
Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi'nde 50 kişilik bir ekip çalışıyor. Ancak destek veren binlerce kişi var.
Onlar, bu topraklara ait kültür varlıklarını evine getirmek için gece gündüz çalışıyor.
Kamera: Şemi Demirel
Kurgu: Ufuk Özenateş