Çatalhöyük'te çoklu mezarlar bulundu

Konya Çatalhöyük'te Neolitik Dönem'de yaklaşık 8 bin kişinin bir arada yaşadığı, üstten girilen, birbirlerine bitişik kerpiç evlerdeki yaşam hakkında yeni bilgiler gün yüzüne çıkmaya devam ediyor. 

Çatalhöyük Neolitik Kenti Kazı Başkanı Anadolu Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Umut Türkcan, doğu alanındaki kazılarda Çatalhöyük yapılarından daha büyük, tek başına duran ve içinde hücreleri olan bir yapının kendilerini heyecanlandıran farklı olgular taşıdığını söyledi.

[Fotoğraf: AA]

"Neolitik döneme ait 700'den fazla mezar var"

Türkcan, yaklaşık 3 yıldır Arek Marciniak gözetiminde Polonyalı ekibin yürüttüğü kazıdaki yapıyla ilgili şöyle konuştu:

"Bu yapının özellikle bizim bildiğimiz Çatalhöyük yapılarından daha büyük, tek başına duran ve içinde hücreleri olan ve hatta bu hücrelerin içinde de tabanlarında bir tanesinde 5 mezar, bir diğerinde yine çoklu bir mezar, bugüne kadar 18 bireye ait çeşitli neolitik dönem mezarları olduğunu saptadık. O nedenle bu büyük ev, mezarların bu tür platformların üzerinde ve hücrelerin içinde olması bizim için nadir karşılaştığımız bir olgu."

[Fotoğraf: AA]

Türkcan, Çatalhöyük'ün büyük bir mezarlık olduğunu da vurgulayarak, "Yeni doğmuş bir bebek gömüsü de vardı, onu duvarın içine gömmüşler. Yeni doğmuşlar hatta fetüs halli bebeklerin de gömüldüğünü görüyoruz. Sadece Neolitik döneme ait 700'den fazla mezar var. O yüzden bazen bir evin kazılması aylar sürebiliyor. 90'larda katıldığım bir kazıda 70 mezarın çıktığını biliyoruz, bu mezarlar da bir evin ömrünü aşıyor" dedi.

Çatalhöyük'te bin 700 senelik döngü

Türkcan, Çatalhöyük ile ilgili çözümsüz kalan bazı sorular olduğunu anlatarak, şöyle konuştu:

"Çatalhöyük adı üstünde çatal yaptığı için iki tane aynı döneme ait ama biri daha sonradan kurulmuş olabileceğini düşündüğümüz höyüklere sahip. 30 senelik araştırma tarihinde bu da çözümsüz kalan sorulardan biri oldu. Bu konu bizim yakın zamanda çözmek istediğimiz konulardan bir tanesi. Aslında kendini göstermese de terk edildiği döneme ait üçüncü bir höyükleşme de dikkat çekiyor.

Çatalhöyük denilince akla kuzeydeki höyükten sonra Neolitik dönem höyüğü  geliyor. Aslında hemen yanı başındaki bu höyüğümüzün gölgesinde kalan döneminin en büyüklerinden Batı Çatalhöyük erken kalkolitik döneme ait 300 metreyi geçen büyük bir höyüğümüz var. Yani burada aslında yaşamın bu 4 höyük içinde bin 700 senelik bir döngüde olduğunu söylememiz mümkün."