İstanbul İli Yüzey Araştırmaları (İstYA) Projesi kapsamında geçen yıl Beykoz'da bulunan tarih öncesi dönemlere ait taşınabilir kaya sanatı olarak adlandırılan 4 taş esere, bu yıl da sürdürülen çalışmalar sonucunda yenileri eklendi.
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Öncesi Arkeolojisi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Emre Güldoğan başkanlığında, 2013'ten beri İstanbul'un çeşitli bölgelerinde çalışmalar sürdürülüyor.
Güldoğan'ın geçen yılki çalışmasında taşınabilir kaya sanatı örnekleri olarak adlandırılan işlenmiş insan yüzü biçimli taş, hayvan biçimli kırık taş figürü ile üzeri çizili 2 taş nesne bulundu.
Bu yıl ağustos ve eylülde Beykoz Belediyesinin destekleriyle sürdürülen araştırmalarda tarih öncesi dönemlere tarihlenen yontma taş buluntularıyla birlikte bölgede ilk kez karşılaşılan yeni buluntular tespit edildi.
2 taş figür ile 4 fallus örneğinden oluşan buluntular, İstanbul'un kültür tarihi ve ülke arkeolojisi açısından önemli bir değere sahip.
İnsan yüzü biçimli taş fgürler ve nesneler
Doç. Dr. Emre Güldoğan, Avrupa Yakası'nda 6, Anadolu Yakası'nda da 9 olmak üzere İstanbul'da 15 ilçeyi kapsayan projenin geçen yıl Beykoz'da başlatıldığını anlatarak, bir insan yüzü biçimli, 2 üzeri çizili iki taş nesne ile taş figürin bulunduğunu belirtti.
Güldoğan, bölgede ilk kez tespit edilen dört adet fallus örneğine bakıldığında ikisinin tamamlanmış, ikisinin ise tamamlanmamış eserler olduğunu anlatarak, şöyle konuştu:
"Aynı bölgeden gelen dört fallusun olasılıkla sivri uçlu bir aletle şekillendirildiği ve kenarlarında düzeltme işlemleri yapıldığı görülüyor. Örneklerden bir tanesi oldukça natüralistik bir durum. Figürin olarak adlandırılan eserlerden bir tanesinin özellikle zemine oturduğu düşünülen kısmında işleme izleri oldukça belirgin olarak yapılmış. Eserin ön yüzeyinde ve yan kenarlarında düzeltmeyle oluşturulan kavislerle işlemeden dolayı oluşan yükselti ya da kabartı olarak değerlendirilebilecek izler net bir biçimde görülebilmekte."
İstanbul'un tarih öncesi dönemine ışık tutacak
Buluntuların İstanbul'un tarih öncesi dönemlerdeki rolünün anlaşılmasında önemli katkılar yapacağını belirten Güldoğan, şunları söyledi:
"Tarih öncesi dönemlerle ilgili çalışmalar yapıyoruz. Paleolitik, epipaleolitik, neolitik, kalkolitik dönemleri araştırıyoruz. Bu buluntular dışında zaten bölgede Yontma Taş olarak alt paleolitik dönemden neolitik döneminin sonuna kadar olan buluntularla karşılaşıyorduk. İstanbul Boğazı'nın bulunduğu bölge geçiş bölgesi. Beykoz'da İstanbul'a geçişin yapılacağı Şile'den sonra en önemli noktalardan biri. Buluntular, hem bu bölgede daha önce yapılan çalışmaların olmaması hem de bu sonuçlarla o rotanın da ne şekilde olduğunu görmemiz açısından da önemli."
Kaynak: AA