İstanbul'un sahip olduğu pek çok tarihi mirastan sadece birisi olan ve yıllardır bilinmezlikler içinde kalmış Vordonisi Adasının izini TRT Haber’den Ceyda Muslu sürdü. Adanın yeri yıllar önce tespit edildi ve adayla ilgili bilimsel araştırmalar başlatıldı.
İstanbul'un onuncu adası Vordonisi sular altında
İstanbul, Doğu Roma İmparatorluğu'nun hakimiyeti altındayken, 11. yüzyılda tarihin en büyük depremlerinden birine maruz kaldı. Deprem sonrası Marmara Denizi yükselerek, şehrin büyük bölümünü sular altına aldı.
Denizin etrafındaki bazı bölgelerden sular çekilirken, kimi kara parçaları da yüzyıllarca unutulacak şekilde sular altında kayboldu. Bu kara parçalarından biri de Vordonisi Adasi adası. Marmara Denizi'ndeki 10 adadan 9'u afetlere direnirken Vordonisi tarih sahnesinden silindi.
Vordonisi Adası hakkında hala net bilgilere ulaşılamıyor
Bilim insanları asırlar sonra kayıp adanın peşine düştü. Adanın izine 6. yüzyıldaki belgelerde rastlandı. Marmara Denizi'ndeki yeri tespit edildi, Maltepe ve Kartal belediyelerinin de desteğiyle kapsamlı bir çalışma başlatıldı. Dalışlar 3 yıl sürdü, pek çok kanıt gün yüzüne çıkarıldı.
TRT Haber rehber dalgıçlar ve arkeolog öncülüğünde dalışta
TRT Haber'in görüntülediği batık ada Vordonisi, 4 parçadam oluşuyor.
Düzce Üniversitesi Dr. Öğretim Üyesi Ahmet Bilir, adada yerleşim görülmemiş olmasının imkansız olabileceğini belirtiyor.
"Anadolu yakasından Büyükada’ya olan kısmında karanın bir uzantısı şeklinde olduğunu biliyoruz. Bu takımadalar zinciri olarak da Vordonisi muhakkak bir dönem suyun üzerinde bulunmaktaydı."
18 parçadan oluşan mermer batığı ve çatı kiremitleri bulundu
Rehber Dalgıç, Serj Ekşiyan da adada kiremit, tuğla ve mermer gibi insani bulguların bulunduğuna dikkat çekiyor.
Adanın üzerinde bin yıl öncesinden farklı olarak yaşam devam ediyor. Yapılar deniz canlılarıyla kaplı. Her şeye rağmen insan yaşamına dair kanıtlar mevcut.
Arkeolog Ahmet Bilir yaptıkları çalışmalarda adada mermer batığına rastladıklarını, 18 parçadan oluşan bir mermer batığını tespit ettiklerini söyledi.
"Bunların dışında çatı kiremitleri de elde ettik suyun altında. Şuandaki çalışmalarımız yine bu ada üzerinde devam ediyor. Burada bir sabbatım çalışması yapmayı düşünüyoruz yani dibin altındaki mimari yapıları gösterebilecek teknolojik cihazlarla bu çalışmaları gerçekleştirmek istiyoruz."
Üzerinde bir manastır olduğu tahmin ediliyor
Vordonisi’nin üzerindeki en önemli yapı, manastırdı. Adadaki manastır 10. yüzyılda, Doğu Roma'daki dini otoriteler arasındaki mücadelenin de simgesiydi.
Koç Üniversitesi Bilimsel Kazı Danışmanı Alessandra Ricci, "Bilindiği kadarıyla Vordonisi 900'lü yıllarda Patrik İgnatios'un rakibi Photius'a ait bir manastır yer alıyor. Arkeolojik bilgilere göre o manastır kalıntıları tamamen ortaya çıkmadılar. Mesela Yassı Adada İgnatios'a ait başka bir manastır vardı. O manastır ve kilisenin kalıntılarını görmek bugün hala mümkündür." dedi.
Küçükyalı'daki manastır Vordonisi'dekine benzer bir yapıya sahip
Gün yüzüne çıkan adada inşa edilmiş olan manastırın ikizi ise Küçükyalı da varlığını sürdürüyor.
Satyros Manastırı, yaklaşık 900'lü yıllardan bu yana ayakta. Özelliği ise yaklaşık bin yıl önce İstanbul’un sular altında kalan adası Vordonisi'deki var olduğu iddia edilen manastırın bir benzeri olması.
Vordonisi adası deprem yaşadı, sulara karıştı. Ada gizemini hala koruyor.
Araştırmalar sürdükçe yeni bulgular da ortaya çıkmaya devam ediyor. Böylece İstanbul, kadim tarihine ışık tutacak yeni bilgileri bizlerle paylaşıyor.
Kaynak: TRT Haber
13.3ºC
Ankara
