Makedonya Kralı Büyük İskender'in kumandanlarından Antigonius Monophthalmos tarafından M.Ö. 316'da kurulan, Bithynia, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı medeniyetinin izlerini bugün bile hala belirgin olarak taşıyan İznik'te her köşeden tarih fışkırıyor.
Son 3 yıldır Bursa Büyükşehir Belediyesinin sponsorluğunda kazı çalışmalarının sürdüğü tiyatro da Roma dönemine ait Anadolu'nun ayakta kalan en görkemli eserlerinden biri.
Düz bir alana inşa edilerek tonozlarla yükseltilmesi nedeniyle mimari açıdan Türkiye’deki tek örnek olan tiyatro, MS. 2. yüzyılda Roma İmparatoru Trajan tarafından, Bithynia Valisi olan Plinius'a yaptırıldı.
Bir dönem gladyatör dövüşlerine ev sahipliği yapan tiyatro, Hristiyanlığın ardından tiyatronun yasaklanmasıyla birlikte dini alan olarak kullanıldı.
Kazdıkça tarih çıkıyor
İznik Tiyatrosu'ndaki kazı çalışmaları ilk olarak 1980 yılında Bursa Müzesinde görev yapan Bedri Yalman tarafından başlatılırken, 2006 yılına kadar devam eden çalışmalarda orkhestra, cavea, parodoslar, bazı tonozlu galeriler ve sahne binasının ön cephesi kazıldı.
Bursa Büyükşehir Belediyesinin devreye girmesiyle 2016 yılından itibaren Dokuz Eylül Üniversitesi Arkeoloji Bölümü'nün başkanlığındaki bir ekip tarafından sürdürülen kazı çalışmalarında, önemli bulgulara ulaşıldı.
Kazı Başkanlığını yürüten Dokuz Eylül Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aygün Ekin Meriç, tamamladıkları 2018 kazı dönemini değerlendirdi.
İznik Roma Tiyatrosu kazılarında çok önemli sonuçlara ulaştıklarını belirten Meriç, "Tarihi kayıtlardan Roma Tiyatrosu'nun 2'nci yüzyılda yapıldığını biliyoruz. Ancak bu dönem yaptığımız kazılarda Milattan Önce 6'ncı yüzyıla kadar inen Ion Kolonizasyonu dönemine ait seramikler bulduk. Bu çok önemli. Yani tiyatro yapılmadan önce de burada yaşamın varlığı tespit edilmiş oldu" dedi.
"Tiyatroyu gezenler İznik tarihini görmüş olacak"
Bu kazı döneminde tespit ettikleri diğer önemli verinin ise, tiyatronun kat yüksekliğiyle alakalı olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Meriç, şunları söyledi:
"Temel kazıları sırasında tiyatronun 3’üncü katını taşıyan payeleri bulduk. Bu payelerle tiyatronun bilindiği gibi 2 katlı değil, 3 katlı olduğu keşfedildi. Üçüncü katı taşıyan 28 adet fil ayağı temeline ulaştık. Tiyatronun önündeki sütunlu galerilerin de çok katlı olduğu tespit edildi. Tiyatro kazıları büyük çapta bitme aşamasına geldi. Önümüzdeki yıl son kazılar bitecek ve restorasyon başlayacak. Tiyatro bize İznik’in geniş çapta tarihçesini gösteriyor. Bu çok katmanlı İznik tarihini, tiyatroyu gezenler görmüş olacak."
Doç. Dr. Meriç, 3 yılda tiyatro alanından yaklaşık bin metreküp (bin 600 ton) toprak tasfiye edildiğini, bir anlamda iğne ile kuyu kazarak tarihe ışık tuttuklarını anlattı.
.jpg)
İznik UNESCO yolunda
Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş da İznik'in sadece Müslümanlar için değil Hristiyan alemi için de çok önemli bir değere sahip olduğunu ifade etti.
Büyükşehir Belediyesi olarak İznik’te kazı çalışmaları, restorasyon ve çevre düzenleme çalışmalarını aralıksız sürdürdüklerini belirten Başkan Aktaş, şöyle konuştu:
"UNESCO Dünya Miras Aday Listesi’nde bulunan İznik’in inşallah bu çalışmalar tamamlandığında asıl listeye alınacağına inanıyorum. İznik’teki önemli eserlerden biri de Roma Tiyatrosu. Burada Büyükşehir Belediyemizin destekleriyle 3 yıldır kazılar devam ediyor. Bu yıl yapılan kazılarda Milattan Sonra 2’nci yüzyılda yapılan tiyatronun Milattan Önce 6’ncı yüzyıla uzanan bir geçmişi olduğu çıktı. Yine yapının tonozlarla yükseltilmiş 3 katlı bir yapı olduğu anlaşıldı. İnşallah önümüzdeki yıl restorasyon çalışmalarına başlanacak."
Kaynak: İHA
12.2ºC
Ankara
