Kurumların tarihi hafızası tek çatı altında toplanıyor

Türkiye'de arşivcilik en güçlü merkeze bağlanıyor.

Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanı Uğur Ünal, arşivlerin artık tek bir merkezden güçlü bir şekilde yönetileceğini söyledi.

"Arşivciliğin, Sayın Cumhurbaşkanımızın doğrudan sorumluluğu altına alınmış olması, herhangi bir keşmekeşliğe sebebiyet vermeyecek. Kamu kurumlarında yapılan arşiv iş ve işlemleri konusunda denetleme hakkı, bunları takip etme hakkı, bu evrakın arşive intikali gibi konularda Devlet Arşivleri Başkanlığı yetkili kılındı."

Arşiv belgelerine önemli düzenlemeler getirildi

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne geçilmesinin ardından yayımlanan kararname ile Başbakanlığa bağlı Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı adı altında hizmet vermeye başladı.

Bu kapsamda tüm kamu kurum ve kuruluşlarını ilgilendiren, Türk ve Osmanlı'nın tarihi hafızasını oluşturan arşiv belgelerinin toplanması ve tasnifine ilişkin de önemli düzenlemeler getirildi.

Ünal 16 Temmuz 2018'de yayınlanan 11 nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin, Türkiye'de tarihi ve kültürel anlamda geleceğe katkı sağlayacak öneme sahip olduğunu anlattı.

"Bu kararname, Türkiye'de arşivcilik alanında birçok problemin çözümüne katkı sağlandı ve bu alanda çığır açacak bir kararname olarak karşımıza çıktı."

Sadece belgeler değil, fotoğraf ve haritalar da arşivlerde

Türkiye'de arşivciliğin standartlarının oluştuğuna, eksikliklerinin giderilip bir düzen içerisinde gelecek nesillere büyük bir hizmet sunacağını belirten Ünal, şöyle konuştu: 

"Yüzlerce yıldır Türkiye'de arşivcilik maalesef ihmal edildi. Ancak her geçen gün önemi biraz daha anlaşıldı. Artık arşivciliğin giderek daha somut adımlarla ilerlemeye başladığını görüyoruz. Öncelikle Devlet Arşivleri Başkanlığı, Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak, Türkiye'deki bütün arşivlerden sorumlu. Yani etkinliği ve yetkinliği artırılarak güçlü bir yapı haline kavuşturuldu. 

İkincisi; Türkiye'de eksik arşivler bırakılmadığı gibi özel sektörde, kamuda bütün arşivlerin denetimi daha güçlü bir şekilde sağlanacak. Aynı zamanda sadece belgeler değil, fotoğraflar, haritalar gibi bütün tarihi arşiv malzememizin devletimizin arşivinin belirlediği standartlar içerisinde hizmet sunabileceği, bunun da gelecek kuşaklara emin bir şekilde aktarılabileceği bir sistem kuruldu."

Kamu kurumlarından arşiv belgeleri taşınıyor

Kamu kurumlarında 20-30 yıl gibi üzerinden belli bir süre geçtikten sonra, kurumun ihtiyacı kalmayan evrakın devletin arşivine intikalinin sağlandığını anlatan Ünal, şunları söyledi:

"Özellikle Ankara'daki Cumhuriyet arşivimize şu anda kamu kurumlarımızdan evrak intikali gerçekleşiyor. Kamu kurumlarındaki evrakın denetimi, bunlara ait standartların belirlenmesiyle ilgili de Ankara'daki Cumhuriyet arşivimiz faaliyetlerini yürütüyor. Ancak tarihi olarak Osmanlı döneminden kalma ya da sonraki dönemde, 1928'e kadar Osmanlı diliyle yazılmış olan belgelere baktığımızda onların intikalini de daha çok Osmanlı arşivine yapıyoruz. Bu açıdan iki arşivimiz de Başkanlığımızın uhdesi altında faaliyetlerini yürütüyor."

Ünal, Cumhuriyet arşivindeki rakamların her geçen gün arttığını vurguladı. 

"İstanbul için baktığımızda bugün 100 milyona yakın bir belgeden söz ediyoruz. Fakat tasnif çalışmalarımız devam ediyor. Tasnifler tam olarak bittiğinde Osmanlı arşiviyle ilgili tam olarak bir rakam verebileceğiz. Ancak Osmanlı arşivi hiçbir döneminde görmemiş olduğu tasnif rakamlarına ulaştı. Bugün gelinen noktada Osmanlı arşivinde yaklaşık 3'te 2'lik bir kısmın tasnif edildiğini söyleyebiliriz. İnşallah 2023 vizyonu çerçevesinde Osmanlı arşivimizin tasnif çalışmalarının önemli bir kısmını bitirmiş olacağız."

"Cumhurbaşkanımız Türkiye'de arşivciliğe büyük bir yatırım yaptı"

Ankara'da Cumhuriyet arşivinde yaklaşık olarak 50 milyon civarında evrakın bulunduğunu anlatan Ünal, şöyle konuştu:

"Rakam sürekli artacak. Çünkü bugün mükellef sayısı arttı. Artık Türkiye'de kamu kurumlarında yapılan arşiv iş ve işlemleri konusunda denetleme hakkı, bunları takip etme hakkı, bu evrakın arşive intikali gibi konularda artık Devlet Arşivleri Başkanlığı yetkili kılındı. Bu açıdan ben yeni hükümet sistemiyle Türkiye'de arşivciliğin önemli bir yol aldığını, bu konudaki eksikliklerin giderildiğini ve gelecekte inşallah hiçbir sorun kalmayacak şekilde temellerin atıldığını söyleyebilirim. Bu açıdan da Sayın Cumhurbaşkanımız Türkiye'de arşivciliğe büyük bir yatırım yaptı. Gerek yetki anlamında gerekse maddi anlamda bu kurumun hiçbir eksiği bırakılmadı. Binaları yapılmış, eksiklikleri giderildi ve geleceğe matuf büyük bir alan oluşturuldu." 

Ünal, ayrıca geçmişte bazı kamu kurumlarının arşiv işlemlerinin yetkin olmayan personel tarafından yürütüldüğünü hatırlatarak, artık arşivlerde çalışmaları, alanında uzman personelin yapacağı bilgisini verdi.  

Kaynak: AA