Çini çamurundan yapılan bisküviler, usta ellerde hat, tezhip ve desenleri çizilip boyanıyor.
Boyandıktan sonra sırlanan çiniler, 900 ila bin 200 derecelik fırınlarda pişiriliyor, camilerin mihrap, minber ve duvarlarında yerini alıyor.
"Çini Kütahya'nın adıdır, ekmeğidir"
Kütahya Çiniciler Odası Başkanı Sadık Erilbaylı, Osmanlı'dan günümüze kadar gelen çinilerle cami süsleme geleneğinin Kütahya çinileri ile devam ettirildiğini söyledi.
"Toprak, insanın elleriyle hayat bulur, yoğurulur, çarka vurulur, şekillendirilir, çiçeklerle süslenir. Çini sabrın, emeğin, yaratıcılığın ve geleneğin adıdır. Çini, aşktır, özlemdir, sevgidir, sabırdır. Çini Kütahya'nın adıdır, ekmeğidir, aşıdır, Kütahyalı olmanın anlamıdır. Kütahya çini sanatı tarihine baktığımızda 14. yüzyıldan bugüne kesintisiz devam ederek günümüze taşındığını görüyoruz. Bunun en büyük sebebi ise Kütahya'nın çini ustalarının beğeni ve isteklerinden kopmayan bu sanatı sevgi ve sabırla kuşaktan kuşağa aktarılmasıdır. Ayrıca Kütahya çinileri taşıdığı soyut niteliklerle Türk İslam sanatının aradığı geleneksel bir sanattır. Bu nedenle mimari ile iç içedir. Dünyanın en ünlü camileri, sarayları ve mabetlerinde Kütahya çinileri de kullanılmıştır."
Los Angeles ve Melbourne'deki camilerde çini süslemeleri
1982 yılından beri cami çinileri üretimi yapan bir çini ve seramik fabrikasının sahibi Mustafa Kıratlı da Kütahya'nın asırlardır çini üretimi yapılan bir kent olduğunu hatırlatarak, "Kütahya, çini ve seramiğin başkentidir" dedi.
Mustafa Kıratlı, şu bilgileri paylaştı:
"Dünyanın her yerindeki camilerde Kütahya çinileri var. Avrupa, Amerika ve Ortadoğu ülkelerinde inşa edilen birçok cami, Kütahya çinileriyle süslenmiş durumda. Ağırlıklı olarak bilinenin aksine daha çok Müslüman olmayan ülkelerde yapılan camilerin çinilerini yaptık. Müslümanların azınlıklı olarak yaşadığı ülkelerde camilerin süslenmesine daha fazla önem veriliyor. Buralarda da genellikle Kütahya çinisi tercih ediliyor. 20 saatlik bir uçak yolculuğuyla gidilen Avustralya'nın Melbourne şehrinde bir caminin çini süslemelerini yaptık. Almanya, Fransa, Belçika, Hollanda gibi ülkelerdeki camilerde örnek çalışmalarımız var."
ABD'de bir caminin ve minaresinin dışının çinilerle kaplandığını aktaran Kıratlı, "Amerika'nın Los Angeles şehrinde Müslümanlar tarafından yaptırılan bir caminin içini ve dışını çinilerle kaplamıştık. Cami o kadar güzel ve göz alıcı olmuştu ki yoldan geçen sürücülerin dikkatini dağıtmasına sebep olur düşüncesiyle çinilerin sökülmesi için şikayette bulunularak dava açılmıştı ancak dava daha sonra reddedilmişti" dedi.
Umman'da, Bahreyn'de de Kütahya çinisi imzası
Çininin ibadethaneler dışında özel binaların iç ve dış duvarlarının süslemelerinde de kullanıldığını belirten Kıratlı, şöyle konuştu:
"Çini birçok özel, simgesel binaların süslemelerinde de kullanılıyor. Umman'da bir kütüphanenin duvarlarını çiniyle kapladık. Bahreyn'de bir hastanede çalışma yaptık. İstanbul metrosunda çini pano çalışmalarımız var. Kütahya'nın şehir giriş kapılarında çiniler var. Hamam ve havuz süslemelerinde de çini kullanılıyor."
Kaynak: AA