Milli Sarayların en büyük halısı restore edildi

Milli Saraylar İdaresi Başkanlığının halı koleksiyonunda yer alan, Yıldız Şale'nin 1 numaralı tören salonuna ait 468 metrekarelik Hereke halısının restorasyonu tamamlandı.

Bordürleri dışında 248 metrekare ile "Türkiye’nin en büyük yekpare dokuması" olma özelliğini taşıyan tarihi halıda son olarak tesviye ve rötuş işlemleri yapıldı.

Büyüklüğü ve tarihi değerinin yanı sıra dönemin Türk-Alman ilişkilerine dair ipuçları da veren dev halı, 2018'de Yıldız Şale ile eş zamanlı olarak restorasyona alındı.

Köşkün bahçesinde hazırlanan özel havuzda yıkanarak Milli Saraylar uzmanları tarafından konservasyon işlemine hazır hale getirilen halının onarımı Yıldız Şale'nin halı restorasyonu için yeniden düzenlenen konferans salonunda gerçekleştirildi.

"120 senedir bazı yerleri dökülmüş, güve yenikleri oluşmuş"

Halının restorasyonunu yapan ekibin sevk ve idaresini üstlenen Mustafa Köksal, yaptığı açıklamada, uygulanan yöntemleri ve yapılan işlemlerle ilgili bilgileri paylaştı.

Ustabaşı Köksal, tören salonunun en büyük halısının onarım işlemlerinin, 2 seneden uzun süre devam ettiğini dile getirdi.

On kişilik bir kadroyla başladıkları onarım işine salgın tedbirleri nedeniyle 6 kişiyle devam ettiklerini belirten Köksal, "İlk önce saraydan çıkardık. Bunun için aşağıda 500 metrekarelik özel bir havuz yeri yaptık. İlk önce halımızı yıkadık ve 2 ay içerisinde halıyı orada kuruttuk. Toz alma işlemleri de tamamlandıktan sonra burayı, özel olarak bu gördüğünüz mekanı tasarladık ve naklettik." dedi.

Köksal, iplerin tespiti ve doğal yöntemlerle boyanmasının da restorasyonun yapıldığı mekanda gerçekleştirildiğini kaydederek, onarım sürecine dair şu bilgileri verdi:

"Tığ, makas, iğne, tarak ve özel olarak yapılmış kasnak dediğimiz aletlerle işlemlere başladık. Onarım yapılacak yerler, zamanla aşınmış tabii. 120 senedir bazı yerleri dökülmüş, güve yenikleri oluşmuş. İlk önce hasır dokusu yapılır yani normal bir insan vücudundaki doku gibi dokusu işlenir. Sonra iple o onarım yeri hav şeklinde doldurulur ve daha sonra, tesviye aşamasına geçilir."

"Halımızı bitirdik ve inşallah 50-100 sene daha ömür katmış olduk"

Kapalıçarşı'da 1976'da usta-çırak ilişkisiyle öğrenmeye başladığı sanatı, bugün de devam ettirmeye çalıştığını dile getiren Köksal, "Arkadaşlarımızın da hepsi bu konuda uzman. Yani bu konuda ehliyetli kişiler. Bu arkadaşlarımızla beraber bu halımızı bitirdik ve inşallah 50-100 sene daha ömür katmış olduk. 468 metrekare olan bir halının yıkanıp, onarılması bizim için büyük bir kıvanç. Bundan büyük bir mutluluk duyuyoruz." diye konuştu.

"Böyle bir halıyı gelecek nesillere kazandırmak bize nasip oldu"

Dev halının onarımında çalışan ustalardan Halil Telli ise 1996'dan bu yana çeşitli halıların onarımında görev aldığına işaret ederek, Yıldız Şale köşküne ait halı için, 2 yıldır çalıştıklarını söyledi.

Halının restorasyonu için yaptıkları işlemlere değinen Telli, tığ, makas, iğne, çekecek, cımbız, kerpeten ve pense gibi aletlerle, doğal kök boyalarıyla renklendirdikleri ipleri işlemlerde kullandıklarını ifade etti.

Telli, 20 yıldan fazladır bu işle uğraştığını aktararak, "Birçok tarihi halıyı yaptık ama 2. Abdülhamid zamanından kalma bu halıyı onarmak bizim için büyük bir gurur. Nasibimizde varmış, böyle bir halıyı gelecek nesillere kazandırmak bize nasip oldu. Bu bizim için büyük bir gurur oldu." dedi.

Sultan 2. Abdülhamid döneminde Hereke'de dokundu

Sultan 2. Abdülhamid döneminde yapılan halı, titiz bir çalışmayla gelecek nesillere kazandırıldı.

Alman İmparatoru Kaiser 2. Wilhelm'in ziyareti dolayısıyla 1897'de Yıldız Şale'nin tören salonu için hazırlanan eser, Hereke Halı ve İpekli Dokuma Fabrikası'nda dokundu.

Tören salonunun tamamını kaplayacak şekilde hazırlanan halının uzunluğu 29 metre, genişliği ise 14,5 metre. 24 metrekarelik 2 kule deseninin de yer aldığı 468 metrekarelik halının şemasını, saray ressamı Emil Meinz tasarladı.

Yıldız Sarayı'nı oluşturan yapılardan Yıldız Şale'deki yerine taşınmak üzere köşkteki tamiratın sona ermesini bekleyen tarihi halı, restorasyon işlemleri tamamlanınca tören salonunda sergilenmeye devam edecek.