İstanbul'da yaşayan ve Türk ve İslam tarihindeki birçok olayı, nesneyi, hikayeyi minyatür sanatına taşıyan Özcan Özcan, oluşturduğu özgün eserlerle alanında farklılık yaratıyor.
Özcan, yetiştirdiği öğrencilerle de bu sanatın geleceğe taşınmasına katkı sunuyor.
Minyatür sanatının tarihsel gelişimi, özgünlüğünü anlatan Özcan, 8. yüzyılda Kara Hoca harabelerinde ortaya çıkan duvar yazılarında ilk minyatürün örneklerinin bulunduğunu söyledi.
"Minyatür eşittir Türk sanatı demek"
Özcan, Türklerin minyatür sanatında çok büyük etkisi olduğundan bahsederek, "Minyatür eşittir Türk sanatı demek. Mısır piramitlerinin içinde minyatürler görürüz, milattan önce 2500-3000'lerde. Çin'de papirüs üzerine yapılmış erken dönemlerde minyatürler görürüz. Minyatür, şartlanmamış insan doğasının resmidir. Çocuklar ilk rüya görmeye başladıklarında resim yapıyorlar. Dünyanın fizik ve metafizik dediğimiz iki olgusu var. Mağara dönemlerine dönersek insanların rüya görmesi onları çok etkiliyor, insanlar bu resimleri mağaranın en karanlık yerlerine yapıyor, o sanatçı duygusu içinde var" dedi.
"Resim yapmak aslında daha kolay"
Geçmişte insanların anlatmakla ilgili bir dertleri olduğunda minyatür yaptıklarını belirten Özcan, şunları söyledi:
"Ben hatta şunu da çok sorgulamışımdır, 'Niye ben minyatür yapıyorum da resim yapmıyorum?' Çünkü resim yapmak aslında birazcık daha kolay ama minyatürde o ince ince bütün sakalları yapmak zorundasın. Sebebini düşündüm aslında; Yaradan'a saygıdır bu. Bir yaratıcı olarak baktığın zaman dünyayı nasıl görürsünüz? Perspektifsiz, ışıksız, gölgesiz, olduğu gibi özünde her şey kendi içinde özeldir anlayışı vardır. Dolayısıyla Allah'a saygı gösterildiği için bu perspektif, ışık, gölge anlatımı çok değerli. Çünkü anlatmak istediğiniz konu ışık ve perspektifle ilgiliyse ki bu minyatürleri de görmeniz son derece muhtemel. İnsanın, herhangi bir insanın dünyayı dışarıdan algılayış biçimi."
Pazar oluşturdular
Özcan, minyatür sanatıyla 1985'ten beri ilgilendiğini anlatarak, "Bu sanata girdik ve biz buna aslında bir pazar oluşturduk. Daha önce tabii ki vardı. Mesela Cerrahpaşa'da çok kıymetli hocalarımız vardı. Süheyl Ünver Nakkaşhanesi olarak onlar ortaya çıkmışlardı. Devamında mesela Nusret Hoca minyatürü çok sevdirdi ama tam özü değildi o" dedi.
Minyayürün biraz daha öteye geçmesi gerektiğinden bahseden Özcan, şunları söyledi:
"Figüratif anlatımlara geçmesi gerekiyordu. Ondan sonra belediyelerin katkılarıyla yeniden bir alevlendi minyatür sanatı. Lakin iyi ve kötü dediğiniz bir şey vardır, bunu dengede tutmak gerekiyor. Şimdi herkes 'Ben yapıyorum' diye girdiği zaman birtakım sorunlar oluyor."
"Küresel anlamda dik bir duruş sergileyebiliriz"
Özcan, minyatür sanatıyla uğraşanların çoğunda resim altyapısı olduğunu söyleyerek, şöyle konuştu:
"Resim altyapısını almadan bu sanatlara giren insanlarsa hepsi birer iyi icracı oldu. Mesela biz ilk yaptığımız sergi de Mantıku't Tayr yaptık. İkinci yaptığımız ise Kanuni Sultan Süleyman döneminin Süleymannamesi'ni aslında o dönemi anlatan minyatürleri yeniden birazcık daha güncelleştirerek sunduk, sergimizi açtık. Kitap olarak Milli kütüphane de buna talip oldu, oradan çıkacak bu kitaplar."
Sanatçı olarak kültüre hizmet etmesi gerektiğini savunan Özcan, "Sonuçta yetenekte bir sorunumuz yok ama bu yeteneğin kullanılmasında altyapı yani kültür dediğimiz şey olmadığı zaman sanat, istediği mecraya olması gereken alana bir türlü geçemiyor ve biz kendi kültürümüzü savunabilecek halde bulunamıyoruz maalesef. En büyük korkum şu; şimdi bunlar gerçekten çok büyük zahmet, bilgi, kültür isteyen sanatlar dolayısıyla yeni yetişen nesil artık tüketen bir pozisyona geldiği için bir masa başında oturmak onlara göre olmuyor" dedi.
Yetkililerden destek bekliyor
Özcan, özgünlüğün sanatta çok önemli olduğunu vurguladı.
"Bu dengelendiği zaman sanatlarımız dünyaya mal olabilir ve küresel anlamda dik bir duruş sergileyebiliriz ama bunlar olmazsa yani hala aynı formlar devam ederek giderse maalesef sanatta ilerleyebileceğimizi düşünmüyorum. Yani kaliteyi biraz daha ön plana çıkartmak bu konuda hocalardan fikir almak çok daha önemli. Artık kitaplar var bu kitaplardan her şeyi görüyorlar onları taklit etmekle bir yere varılamayacağını anlatmamız gerekiyor."
Yetkililerden de destek beklediklerini anlatan Özcan, şunları aktardı:
"Daha fazla destek olunması gerekiyor hatta onlar da bunun bir kademe daha ileri gitmesine inanıyor diye düşünüyorum. Buradaki sorunumuz bizim bu mecranın yani yeni yolun açılmasında örnek teşkil edecek eserlerin üretilmesi. Geleneksel yaklaşımla taklitten öteye geçemezken, biz bunu yeni anlayışla modernist bir yaklaşımla hem bu dönemin insanlarına sevdirmek hem bu kültürü yeniden güncellemek adına çok büyük adımlar atacağız diye düşünüyorum."
Kaynak: AA
9.4ºC
Ankara
