Şanlıurfa'da Osmanlı döneminden kalma iş hanları ve çarşılardan oluşan eski ticaret merkezleri, Eyyübiye'deki tarihi Balıklıgöl yakınlarında yoğunluk gösteriyor.
Geleneksel mimariyle şekillendirilen Kazaz (Bedesten), Sipahi Pazarı, Kınacı Pazarı, Bakırcılar Çarşısı, Eskici Pazarı, Kuyumcular Çarşısı, Kunduracılar Pazarı ve Gümrük Hanı gibi tarihi öneme sahip pek çok çarşının bulunduğu Tarihi Kapalı Çarşı, şehrin ticari hareketliliğinin en yoğun olduğu alışveriş merkezleri arasında yer alıyor.
Her yıl kente gelen yerli ve yabancı ziyaretçilerin yanı sıra köylerden şehir merkezine gelen aileler, yöresel giysi ve aksesuarlar, bakır süs eşyaları, ev gereçleri ve hediyelik eşya ihtiyaçlarını buralardan karşılıyor.
AVM'lere rağmen ilgi görüyorlar
Bu çarşılardan en önemlileri arasında 1562 yılında Gümrük Hanı'nın güneyine bitişik olarak inşa edilen ve 1740 tarihli Rızvan Ahmet Paşa Vakfiyesi'nde ''Bezzazistan'' adıyla geçen Bedesten Çarşısı yer alıyor.
Çevresindeki 4 çarşıya bağlanan kapıları bulunan Bedesten, 1998 yılında Şanlıurfa Kültür, Sanat ve Araştırma Vakfı tarafından restore edildi. Günümüzde yöresel giysi ve aksesuarların satıldığı çarşı olarak kullanılan Şanlıurfa Bedesteni, Anadolu'da otantik değerini yitirmeyen ender çarşılardan biri kabul ediliyor.
Şehirde sayıları her geçen yıl artan AVM'lere rağmen tarihi çarşılar, vatandaşlardan ilgi görmeye devam ediyor. Sabahın ilk ışıklarıyla hareketliğin başladığı kapalı çarşılar, alışverişin yanı sıra kışın ısınmak, yazın ise serinlemek amacıyla ziyaretçilerin uğrak yerleri arasında bulunuyor.
Şanlıurfa çarşı sayısında önde geliyor
Çarşılarda esnaf, asırlardır süren gelenek kapsamında haftanın 2 günü "hayırlı ve bereketli kazanç" için dua ediyor. Ahilik kültürünün hala yaşatıldığı Tarihi Kapalı Çarşı'da sabah saatlerinde yapılan "esnaf duası" geleneğine zaman zaman ziyaretçiler de eşlik ediyor.
Eyyübiye Belediye Başkanı Mehmet Ekinci, şehrin çarşı sayısı bakımından Türkiye'nin önde gelen illeri arasında yer aldığını söyledi.
Şanlıurfa'nın sıcak bir iklim yapısına sahip olduğundan bahseden Ekinci, bu nedenle yazın sıcak altında insanların etkilenmeden alışveriş yapmalarını sağlamak için kapalı çarşılara önem verildiğini anlattı.
"Girdiğinizde kendinizi 300-500 yıl öncesinde hissedersiniz"
Mehmet Ekinci, belediye olarak tarihi bölgelere hassasiyet gösterdiklerini vurgulayarak, şöyle konuştu:
"Şanlıurfa tarihi bir şehir. İlçenin bu yönünü en iyi şekilde sunmaya çalışıyoruz. Bu çarşılar da otantik değerini günümüze kadar hala sürdürüyor. Yaz ve kış kapalı çarşılara ilgi hiç eksilmiyor. İnsanlar burada kendilerini farklı bir atmosferde hissediyor. Çarşılarda ne ararsanız bulabiliyorsunuz. Bu nedenle kente gelen turistler de özellikle bu tarihi yerleri ziyaret ediyor. Tarih boyunca Şanlıurfa'ya gelen gezginler, bu kapalı çarşılarımızdan bahsettiler. Çarşılara girdiğinizde kendinizi 300-500 yıl öncesinde hissedersiniz.''
"Eski günler aranıyor"
Kunduracılar Pazarı'nda ayakkabı satışı yapan 50 yaşındaki Bakır Erişmiş ise yaklaşık 38 yıldır burada olduğunu ve çarşıda alışverişlerin daha çok güven esasına göre yapıldığını belirtti.
Her şeye rağmen ayakta durmaya çalıştıklarını anlatan Erişmiş, şunları söyledi:
"Eskiden buralar çok daha yoğundu, insanlar tüm ihtiyaçlarını burada gideriyordu. Adeta iğne atsanız yere düşmüyordu. Pazarlıklar yapılır ona göre alışveriş yapılırdı. Hem satıcı hem alıcı mutluydu. Eski günler aranıyor ama biz şimdi de bunu yaşatmaya çalışıyoruz. Güven esasına dayalı alışveriş yapıyoruz. Namaza gittiğimizde dükkanları kapatma ihtiyacı duymuyoruz. Öğlen yemeklerini birlikte yapıp yiyoruz. Haftada 2 gün tüm esnaf toplanıp dükkanları dua ile açıyoruz."
Dostluklarını özlüyorlar
Şanlıurfa'nın son yemeni ustalarından 89 yaşındaki Ahmet Hastaoğlu, Eskici Pazarı'ndaki 5 metrekarelik küçük dükkanında unutulmaya yüz tutan mesleğini geleceğe taşıyor.
Hastaoğlu, çocuk yaşta işe başladığını ve emekli olmasına rağmen çok sevdiği mesleğini bırakmadığını söyledi. Ömrünün neredeyse büyük kısmının bu çarşılarda geçtiğinden bahseden Hastaoğlu, eski günleri ve dostlukları özlediğini vurguladı.
Kaynak: AA
8.6ºC
Ankara
