Sırp askerleri Saraybosna’nın hafızasını sileli 26 yıl oldu

Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna'nın en önemli sembollerinden olan ve mimarisiyle büyüleyen Vijecnica Kütüphanesi, Avusturya-Macaristan hakimiyeti döneminde Endülüs mimarisiyle inşa edidi.

Kütüphane, 25 Ağustos 1992'de Bosna Savaşı'nın devam ettiği günlerde Saraybosna'yı kuşatan Sırp askerlerinin topçu ateşi sonucu çıkan yangında büyük tahribata uğradı. 

Saraybosna kuşatmasının canlı tanığı haline gelen kütüphanede 3 gün devam eden yangında, 155 bin el yazmasının yanı sıra ülkenin ulusal arşivlerinin de bulunduğu yaklaşık 2 milyon eser yok oldu.

Kütüphane, yıkım öncesi Boşnak, Sırp, Hırvat ve Yahudiler'e ait el yazması ve önemli eserlerin de bulunduğu yaklaşık 6 milyon kitap ve arşiv belgeleriyle ülkenin hafızası konumundaydı.

Savaştan 1 yıl sonra 1996'da restorasyonuna başlanan kütüphane, 18 yıl süren çalışmalarının ardından 9 Mayıs 2014'te adeta küllerinden doğarak kapılarını yeniden Saraybosnalılara açtı.

Hasar gören eserlerin orjinali sergileniyor

Bosna Savaşı'nda, Sırp askerlerin bombardımanıyla yakılışının 26. yılı dolayısıyla Vijecnica Kütüphanesi'nde "Külden kelebekler" fotoğraf sergisi açıldı.

Başkent Saraybosna'daki tarihi kütüphanede yapılan açılışa siyasetçiler, sanatseverler ve kütüphane çalışanları katıldı.

Kütüphanedeki yangında hasar gören eserlerin bazılarının orijinali ile fotoğraflı örneklerinin sergilendiği etkinliğe, Saraybosnalılar büyük ilgi gösterdi.

Serginin Küratörü Semsa Gavrankapetanovic, saldırı ve yangına şahit olmasa da savaşta Saraybosna'ya aile ziyaretine geldiğinde kütüphanenin yakılmış olduğunu gördüğünü hatırlatarak, binanın temizlenmeye başladığı gün çevrede çok sayıda yanmış kağıt, kitaplardan parçalar, gazete ve belgeler olduğu bilgisini paylaştı.

Yangın 12 saatte söndürüldü

Kütüphaneyi görmeye gittiği gün kağıt yığınlarından bir kısmını alarak stüdyosuna götürdüğünü ifade eden Gavrankapetanovic, zarar gören bu kağıtlardan bir kısmının bugünkü sergide yer aldığını söyledi.

Vijecnica Kütüphanesi'ndeki yangını söndürmek için bölgeye giden itfaiye ekibinde bulunan Omer Setic de, Saraybosna'nın sistematik olarak yakıldığını belirterek, "Gece saat 22.20'de yangın ihbarını aldık. İlk aşamada araçta yeterli suyumuz yoktu. Yangını söndürmek 12 saatimizi aldı. O dönemde yeterli kapasitemiz olmadığı için çok üzgünüm" diye konuştu.

Zulümden kurtuluşun nişanesi

Bugün yerli ve yabancı turistlerin şehirdeki uğrak mekanlarından biri haline gelen kütüphane, bir şehrin zulümden kurtuluşunun adeta nişanelerinden biri olarak varlığını sürdürmeye devam ediyor.

Kaynak: AA