Yanan mevlevihane yeniden canlandırılıyor

Beyoğlu Kasımpaşa'da 400 yıllık Kasımpaşa Mevlevihanesi, Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün yürüttüğü inşa çalışmalarıyla yeniden canlandırılıyor.

2016 yılı sonunda başlanan ve bugün yüzde 45-50'si tamamlanan inşa çalışmaları sona erdiğinde, İstanbul'un en büyük üçüncü mevlevihanesi olan Kasımpaşa Mevlevihanesi sosyal ve kültürel etkinliklere ev sahipliği yapacak.

Fırıncızade Sırrı Abdi Dede Efendi'nin 1631-1632 yılları arasında Kasımpaşa'da sahip olduğu bostanın içine, sevenlerinin yardımıyla bizzat çalışarak inşa ettirdiği mevlevihane, semahane, selamlık, dedegan hücreleri, harem, hünkar dairesinden oluşan iki blokun birleşmesiyle bir konak görünümündeydi.

Güreş ve boks müsabakaları da yapıldı

Ampir üslubundaki ahşap kubbedeki bezemeler arasına Mevlevi musikisinin vazgeçilmez enstrümanları olan ney, kudüm, halile, def, rebab, ud ile nota defteri ve bir de Mevlevi sikkesi resmedilmişti.

Farklı dönemlerde çeşitli onarım ve yenilemelerden geçen mevlevihane, son olarak 1842 yılında onarıldı. 2. Mahmut döneminde aldığı son biçimiyle tekkelerin kapatıldığı 1925 yılına kadar geldi.

Daha sonraki yıllarda Kasımpaşa Güreş Kulübü'nün müsabaka yeri olarak kullandığı, boks müsabakalarının da yapıldığı mevlevihanenin geri kalan bölümleri ilkokul olarak hizmet verdi.

Binanın müştemilatı, avlusundaki şadırvanı ve hazire yeri tarihe karışırken, arsanın çiçek bahçesi olan bölümüne bir ilkokul inşa edildi.

Kasımpaşa Mevlevihanesi 1979 yılında çıkan yangında tamamen kül oldu. İki katlı ahşap tarihi mevlevihaneden günümüze sadece, avlu giriş kapısı ile ana binaya çıkan merdivenler kaldı.

Restorasyonu İl Özel İdaresi başlattı

Vakıflar Genel Müdürlüğü, mevlevihaneyi 2010 yılında Beyoğlu Belediyesi'ne 10 yıl süreli ve bedelli olarak tahsis etti.

Daha sonra İl Özel İdaresi restorasyon çalışmaları başlattı. Ancak çalışmalar bütçe yetersizliği nedeniyle yarım kaldı. Projeyi, Vakıflar Genel Müdürlüğü ele aldı ve 2016 yılında çalışmalarını başlattı.

Çalışmalarda öncelikle betonarme bodrum katın üzerine ana bina ahşap karkası yapıldı. İki katlı ahşap binanın taşıyıcı dikmeleri ve dikme üstü kirişler meşe malzemeden, döşeme kirişleri lamine çam olarak imal edildi.

Ahşap bağlantı noktaları ise paslanmaz plakalar ile takviye edildi. Mevlevihane, ahşap yapıların yangından korunması standartları gereği sulu yangın söndürme sistemiyle donatıldı.

Çevresinde ciddi bir otopark sorunu olan mevlevihaneye iki katlı 160 araçlık otopark da inşa edildi.

"100 yılda bir kapsamlı restorasyondan geçti"

Vakıflar İstanbul 1. Bölge Müdürü Mürsel Sarı, Kasımpaşa Mevlevihanesi'nin Galata ve Yenikapı mevlevihanelerinden sonra İstanbul'un en büyük üçüncü mevlevihanesi olduğunu söyledi.

"O zamanki teknikle ahşap bir bina olarak yapılmış. Mevlevihane 80-100 yılda bir dönemlerde kapsamlı restorasyonlar geçirmiş. 3. Selim ve 2. Mahmut dönemlerinde geniş kapsamlı restorasyonlar geçirmiş. 1925 yılında tekkeler kapatıldığında fonksiyonunu yitirmiş."

200 kişilik konferans salonu

Yapının kuzeyinde kalan ve bugün bir ilkokulun yer aldığı kısmın, mevlevihanenin bahçesi olduğunu anlatan Sarı, şöyle konuştu:

"Kasımpaşa Mevlevihanesi tamamlandığında, sosyal ve kültürel etkinliklerde kullanılacak bir mekan elde edilecek. Semahanenin alt katında 200 kişiyi alacak kapasitede bir konferans salonu da yapılacak."

Mevlevihaneden günümüze merdiven ve yaya girişinin sağlanacağı kapı dışında orijinal bir şeyin kalmadığını anlatan Sarı, "Sevindirici olan şu ki yapının iç ve dış bölümlerini gösteren elimizde çok sayıda fotoğraf ve belge var. Onlar bize çalışmalarımızda ışık tutuyor" dedi.

Mürsel Sarı, Kasımpaşa Mevlevihanesi'nin 10 ay sonra tamamlanmasının hedeflendiğini söyledi.

"40 eserin restorasyonu devam ediyor"

İstanbul'da ayrıca Sultanahmet Camii, Beyazıt Camii, Rüstempaşa Camii, Yenipaşa Camii, Cihangir Camii, Teşvikiye Camii'nin de aralarında yer aldığı 40 civarında eski eserin restorasyonunun devam ettiğini anlatan Sarı, ayrıca yok olan taşınmazları da ihya ettiklerini söyledi.

İstanbul'un bu zenginliklerini yeniden kazandırmak adına belediyeler ve sivil toplum kuruluşlarıyla ortak çalışmalar yürütüldüğünden bahseden Sarı, bu eserler için 50 milyon TL harcandığını anlattı:

"Sadece İstanbul'da değil, Balkanlar başta olmak üzere bir çok yerde faaliyetler sürüyor. Ecdadın emanetine sahip çıkmaya devam ediyoruz. İnşallah daha fazla çalışarak, daha fazla esere hayat vererek gelecek nesillere aktarma görevimizi sürdürüyoruz."

Kaynak: AA