Puslu 3.7ºC Ankara
  • Adana
  • Adıyaman
  • Afyonkarahisar
  • Ağrı
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Çorum
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Düzce
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Gümüşhane
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • İstanbul
  • İzmir
  • Kahramanmaraş
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kırşehir
  • Kilis
  • Kocaeli
  • Konya
  • Kütahya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Mersin
  • Muğla
  • Muş
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Şanlıurfa
  • Şırnak
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak
Kültür-Sanat
TRT Haber 16.07.2024 11:21

Yangınların zarar verdiği ya da yok ettiği tarih

Dünya tarihinin somut mirasları olan yapılar, çıkan yangınlar nedeniyle yok oluyor. Hem dünya tarihinde hem de ülkemizde bu türdeki faciaların örneklerini görebilmek mümkün.

Yangınların zarar verdiği ya da yok ettiği tarih

Yüzlerce yıl önce inşa edilmiş tarihi yapılar…

İçerisinde bulundukları ülkelerin geçmişini, önemli eserlerini, sanatını barındırıyor.

Bu tarihi yapıların birçoğu ise yangınlarda zarar gördü. İşte, bugüne kadar dünyada ve Türkiye’de yangın nedeniyle harap olan bazı yapılar:

Notre-Dame Katedrali

Fransa'nın başkenti Paris'te yer alan, Hristiyanlık tarihinin en önemli yapılarından biri Notre-Dame Katedrali. Meryem Ana'ya hitap edilen katedralin adı, Türkçede “Hanımefendimiz” anlamına geliyor.

800 yılı deviren bu tarihi yapı, Vatikan tarafından Hristiyanlık tarihinin Fransa'daki sembolü olarak gösteriliyor ve Paris Başpiskoposluğuna da ev sahipliği yapıyor.

Yangınların zarar verdiği ya da yok ettiği tarih

Ortaçağ Katedralleri Mühendisliği kitabında yer alan bilgilere göre bugünkü katedral, 13. yüzyılda yandı ve 1230 ile 1240 yılları arasında katedral üzerinde yeniden çalışıldı.

Katedralin renovasyon çalışmalarının yapıldığı bölümde 15 Nisan’da çıkan yangın sonucu, katedralin kulesi tamamen çöktü. 

Yangınların zarar verdiği ya da yok ettiği tarih

Brezilya Ulusal Müzesi

201 yıllık Ulusal Müze, Brezilya’nın en eski müzelerinden biriydi. 20 milyondan fazla esere ev sahipliği yapıyordu. Bu objeler arasında ABD'de bulunmuş en eski insan kalıntısı olan 12 bin yıllık kadın iskeleti, dinozor fosilleri ve arkeolojik buluntular vardı.

Yangınların zarar verdiği ya da yok ettiği tarih

3 Eylül 2018’de müzede yangın çıktı. 80 itfaiyeci müdahale etti. Saatler süren çalışmalar sonucu yangın kontrol altına alındı. Ulusal Müzede çıkan yangını yetkililer, “200 yıllık birikim ve bilgi kayboldu" diye değerlendirdi.

Drenoc Köyü Camii

2017 yılında Kosova'nın İpek şehrinde yer alan Drenoc köyünde, 300 yıllık cami yangında kül oldu. Osmanlı döneminden kalan cami, bölgenin en eski mimari eserlerden biri kabul ediliyordu. 

Yangınların zarar verdiği ya da yok ettiği tarih

Dukezong Antik Kenti

Çin’in güneybatısında yer alan Yunnan bölgesindeki tarihi bir Tibet kasabası olan Dukezong Antik Kenti, 2014 yılında çıkan ve 10 saat süren yangınla kül oldu.

17. yüzyıl başlarına ait anıt statüsüne sahip yüzlerce bina yıkıldı. O binalardan birinin yaklaşık 400 yıllık olduğu açıklandı. Yangın esnasında binlerce kişi tahliye edildi. Kasabanın yüzde 70’i kül oldu.

Yangınların zarar verdiği ya da yok ettiği tarih

 

Crystal Palace (Kristal Saray)

İngiltere’nin başkenti Londra’nın güneyinde, 30 Kasım 1936 gecesi… Winston Churchill’ın da aralarında bulunduğu binlerce kişi, tarihi binanın yıkımına Sydenham Tepesi’nden tanık oldu.

1 Mayıs 1851 tarihinde halka açılan Kristal Saray, yandığı gece 88 itfaiye aracı, onlarca polis memuru ve itfaiyeciden oluşan ekiple söndürülmeye çalışıldı. Ancak yapı yangınla kül oldu.

İskenderiye Kütüphanesi

Antik dönemin en önemli bilim merkezi olarak kabul edilen İskenderiye Kütüphanesi, Julius Sezar tarafından kuşatıldığı sırada çıkan yangında büyük hasara uğradı. Eserlerin çoğu yok edildi. Kalan kaynaklar ise, Hristiyan inancına ters düştüğü gerekçesiyle ortadan kaldırıldı.

Galatasaray Üniversitesi

Galatasaray Üniversitesi, Türkiye'de eğitim dili Fransızca olan tek üniversite olmasının yanında, uluslararası bir antlaşmayla kurulan ilk yükseköğretim kurumu. 1954 tarihli Fransa-Türkiye Kültürel İşbirliği Antlaşması'na dayandırıldı ve 1992’de resmen kuruldu.

22 Ocak 2013 tarihinde meydana gelen yangında, okulun binasının çatısı tamamen yandı. İstanbul Ortaköy’de bulunan 148 yıllık tarihi ana bina kullanılamaz hale geldi.

Elektrik kontağından çıkan yangında, çok sayıda tarihi eser ve kitap kül oldu.

30 Mayıs 2016'da başlanan restorasyon çalışmaları hala devam ediyor.

Yangınların zarar verdiği ya da yok ettiği tarih

Çırağan Sarayı

Beşiktaş ile Ortaköy arasında bulunan Çırağan Sarayı…

Bugün bulunduğu konum, 17. yüzyılda “Kazancıoğlu Bahçeleri” olarak biliniyordu. Beşiktaş kıyılarını süsleyen saraylar ve bahçeler, Lale Devri’nin en önemli simgelerindendi. 

1835’te Batı ile Osmanlı mimarisinin sentezi olarak inşa ettirildi. Sultan Abdülmecid 1857’de eski Çırağan Sarayı’nı yıktırıp yerine yeni bir saray inşa edilmesini istedi ancak tamamlanmasını göremeden hayatını kaybetti. Onun yerine geçen Sultan Abdülaziz ise sarayın inşasını tamamen değiştirdi. Doğu mimarisinden esinlenilen yeni saray 1871 yılında tamamlandı.

1909’da parlamento binası olarak kullanılmaya başlanan sarayda, 19 Ocak 1910’da bir yangın çıktı. Kalorifer bacasından çıkan alevlerin çatıyı sarmasıyla çıkan yangında antikalar, tablolar, değerli kitaplar ve belgeler kül oldu. 

1986 yılına gelindiğinde, Çırağan Sarayı’nın 5 yıldızlı otele dönüşümünün serüveni başladı. 

Yangınların zarar verdiği ya da yok ettiği tarih

Esma Sultan Yalısı

Adını Sultan Abdülaziz’in kızı Esma Sultan’dan alan yalı, Ortaköy Camii’nin yanında yer alıyor. 

1918’de Rum Okulu olan yapı, 1920’lerde büyük bir yangın geçirdi. Daha sonra da tütün deposu olarak kullanılmaya başladı. 1975 yılında sahipleri tarafından satılığa çıkarılan yalının o sırada çıkan bir yangından sonra sadece dış duvarları kaldı.

1999 yılında restore edilerek işlevli hale getirilen yalı, şimdi çeşitli etkinliklere ev sahipliği yapıyor.

Yangınların zarar verdiği ya da yok ettiği tarih

Eski Darülfünun binası

İlk olarak üniversite binası gibi hizmet vermek üzere kurulan yapı, 1846-1863 yılları arasında Mimar Fossati tarafından saray tarzında inşa edildi.

Bir süre üniversite dersleri için kullanıldıktan sonra Maliye, Adliye, Evkaf nezaretlerine devredildi. 1877’de Osmanlı Devleti’nin ilk Mebusan ve Ayan Meclisleri burada açıldı. Ayrıca Adliye Sarayı olarak da hizmet etti.

Yangınların zarar verdiği ya da yok ettiği tarih

Cumhuriyet döneminde İstanbul Adliye binası olarak kullanılan yapı, 3-4 Aralık 1933 gecesi yanarak kül oldu. 

Haydarpaşa Garı 

İstanbul’un Kadıköy ilçesinde bulunan Haydarpaşa Garı, 1908 yılında İstanbul-Bağdat Demiryolu hattının başlangıcı olarak inşa edildi. 

İki Alman mimar Otto Ritter ve Helmuth Cuno tarafından hazırlanan projede, Alman ve İtalyan ustalar bir arada çalıştı. 1917 yılı 1. Dünya Savaşı sırasında, gar deposunda bulunan cephanelerde yapılan bir sabotajla yangın çıktı. Binanın büyük bölümü hasar gördü ancak yeniden onarıldı. 28 Kasım 2010’da çıkan yangında ise binanın 4. katı kullanılmaz hale geldi.

16 Nisan 2018'de de, Kadıköy Haydarpaşa Garı'ndaki kullanılmayan hurda vagonlarda yangın çıktı.

Kaynak: TRT Haber, BBC, Xinhua, Reuters, France 24, Ancient
Sıradaki Haber
Notre-Dame Katedrali'nin kısa tarihi
Yükleniyor lütfen bekleyiniz