Yörük kültürünün mirası halı dokumacılığını teknolojiye inat yaşatıyor

Antalya Döşemealtı'da ilçenin adıyla üretilen, kendine has motifleriyle dikkat çeken Döşemealtı halısının son sanatkarlarından Nazife Aktan, gelişen teknolojiye inat el emeği göz nuru halılar dokumaya devam ediyor.

Teke Yörükleri'nin, Antalya ve çevresine yerleşerek dokumacılık kültürünü bölgeye yaymasıyla, yörede asırlardır dokunan, doğal bitkilerden elde edilen kök boyası ile motiflenen Döşemealtı halısı, el dokuması halılara talebin azalmasına rağmen, ilçedeki bazı evlerde tahta tezgahlarda dokunarak yaşatılmaya çalışılıyor.

Nazife Aktan, bir yandan torunlarıyla ilgilenirken diğer yandan sanatını icra ediyor. Yaptığı halıları, alıcı bulamayınca kendisinden hatıra kalması için yakınlarına hediye ediyor.

"Köyün geçim kaynağı bu halılardı"

Aktan, halı dokumaya 12 yaşında başladığını, o yaşlarda her evde 2'şer, 3'er tezgah bulunduğunu söyledi.

Çocukluğunda köyde 500'ün üzerinde tezgah olduğunu, şimdi ise 4-5 kişinin bu halıyı yaşatmaya çalıştığını belirten Aktan, "Çocukluğumda köyün geçim kaynağı bu halılardı. Bu halılar sayesinde insanlar düğün yapardı. Evlerini kurarlardı. Önceden halılar tezgahtan çıkmadan satılırdı. Herkes fabrikasyon halıların peşinde" dedi.

Yörükler olarak yaşantılarını halılara yansıttıklarını anlatan Aktan, şöyle konuştu:

"Halılardaki motifler yaşantımızdan kesitleri yansıtıyor. Yörük deve görmüş, deveyi işlemiş, gül görmüş gülü, su akışını görmüş suyu halıya yansıtmış. Halıların iplerini koyun yününden elde ediyoruz. Bu ipleri doğal bitkileri kaynatarak elde ettiğimiz farklı renklerdeki kök boyayla boyuyoruz. Halıyı yaparken büyük emek sarf ediyoruz. Bunu maddi karşılığı olduğu için değil sanatımızı sevdiğimiz için yapıyoruz."

"Hiç kimyasal girmiyor"

Aktan, Döşemealtı halısının renklerinin solmadığını belirtti.

"Halılarımızın renkleri solmaz, hiç kimyasal girmiyor, 10 yıl sonra da pırıl pırıl parlar. Gençliğimde 1 haftada bir halıyı dokuyabiliyordum. Şimdi sağlığım elvermiyor. Torunlarıma da bakıyorum. Amacım da torunlarıma sanatımı öğreterek kaybolmamasını sağlamak. Torunlarım çok ilgililer. Keşke gençler gelip 'Teyze biz de bu sanatı öğrenmek istiyoruz. Kültürümüz yok olmasın' deseler. Elimden gelen yardımı gösteririm."

"Yörük kültürünün mirası"

Döşemealtı Belediye Başkanı Turgay Genç de, Yörük kültürünün mirası olan halı dokumacılığının yakın zamana kadar ilçede yaygın olarak yapıldığını ancak zamanla unutulmaya başladığını söyledi.

Önceden hemen hemen her evde tezgahlar bulunduğunu belirten Genç, şöyle konuştu:

"Dokunan birbirinden güzel halılar, hem kültürümüzü yaşatıyor hem de aile ekonomisine ciddi katkıda bulunuyordu, hatta genç kızlar düğün masraflarını halı tezgahlarından çıkartıyorlardı. İlçe belediyesi olarak hem kültürümüzü yaşatmak hem de halı dokumacılığını yaygınlaştırmak amacıyla bazı projeler üzerinde çalışıyoruz. Döşemealtı halısı yalnızca Döşemealtı’nın değil, tüm Antalya'nın hatta ülkemizin önemli bir değeridir. Sahip çıkmak, desteklemek hepimizin görevi."

Kaynak: AA