Zeugma Mozaikleri'nin iadesi için harekete geçildi

Edinilen bilgiye göre, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü öncülüğünde yürütülen çalışmalarla 2003'ten bu yana yasa dışı yollarla yurt dışına çıkarılan 4 bin 311 eserin iadesi sağlanırken, 17 ülkede bulunan 55 parça esere yönelik de sıkı takip yürütülüyor.

Söz konusu eserler arasında ABD'nin Ohio eyaletindeki Bowling Green Üniversitesinde bulunan, 12 parçadan oluşan Zeugma Mozaikleri de yer alıyor.

1960'lı yıllarda Zeugma ören yerinde gerçekleştirilen kaçak kazılarda yurt dışına çıkarılan ve 1965'te Bowling Green Üniversitesince 35 bin dolar karşılığında Peter Marks isimli sanat tacirinden satın alınan Zeugma Mozaikleri, o tarihten beri üniversitedeki bir sanat merkezinin girişine üzeri cam panel örtülü bir şekilde döşenmiş olarak sergileniyor.

İlk girişim 2012'de yapılmıştı

Bakanlık, eserlerin iadesi için ilk girişimini Şubat 2012'de yapılan tespitlerin hemen ardından Dışişleri Bakanlığı kanalıyla yapmıştı. Fakat o dönem üniversite yönetimi, eseri satın alırken ödedikleri 35 bin doların 2012 kurlarıyla 260 bin dolara denk geldiğini belirterek, bu paranın kendilerine ödenmesi şartıyla eseri iade edeceğini bildirmişti. Üniversite, ikinci seçenek olarak da her yıl 20, toplamda ise 200 Türk öğrencinin kendi bünyelerinde eğitim almasının sağlanmasını istemişti.

Bakanlık yetkilileri ise üniversitenin her iki talebini de etik açıdan doğru olmadığı için reddetmiş, üniversiteye eserleri iade ederek sergileyecekleri duyarlı davranışın eserin sergilendiği yer de dahil olmak üzere tüm mecralarda tanıtılacağı sözünü vermişti.

İkinci adım atıldı

Üniversitenin bu tutumu nedeniyle askıya alınan fakat Bakanlık uzmanlarınca sürekli takip edilen Zeugma Mozaikleri için yaklaşık bir ay önce ikinci girişimin yapıldığı öğrenildi.

Kültür ve Turizm Bakanlığı, yönetimi değişen üniversiteye Türkiye'nin Chicago Başkonsolosluğu kanalıyla Zeugma Mozaikleri'nin iade edilmesi için yeni bir yazı yolladı.

Yazıda Türkiye topraklarına ait olduğu net bir şekilde ifade edilen mozaiklerin iade edilmesi için bir toplantı yapılması istendi.

Türkiye, Bowling Green Üniversitesinin Zeugma Mozaikleri'ni iade etme kararını vermesi durumunda hem üniversitenin örnek tavrını uluslararası alanda anlatacak hem de Türk öğrencilerin bu üniversite hakkında bilgi sahibi olmasını sağlayacak.