Kütahya'da bulunan Aizanoi Antik Kenti, UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi'ne 2012 yılında dahil edildi.
Antik kentte 1926 yılından bu yana zaman zaman ara verilerek yapılan kazılarda bugüne kadar Anadolu'daki en iyi korunmuş Zeus Tapınağı, 15 bin kişi kapasiteli antik tiyatro, 13 bin 500 kişilik stadyum, 2 hamam, dünyanın ilk ticaret borsa binası, sütunlu cadde, 5 köprü, 2 agora, nekropoller, antik bir bent, su yolları ve daha birçok yapı gün yüzüne çıkarıldı. Bölgedeki kazı çalışmaları ise hala sürüyor.
Çavdar Türklerine ve Bizanslılara ait bulgular
Aizanoi Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Elif Özer, Pamukkale Üniversitesi Arkeoloji Bölümü ve Halk Yatırım iş birliğiyle yürütülen kazı ve alan araştırmalarında, bölgedeki Zeus Tapınağı'nda birkaç yıl önce Çavdar Türklerine ve Bizanslılara ait bulgular elde edildiğini söyledi.
Tapınağın üzerinde 400 civarında figür bulunuyor
Tespitlerine göre, Antik Roma döneminden sonra Aizanoi'de Çavdarların ve Bizansların yaşadığını anlatan Özer, şöyle konuştu:
"Tapınağın güney alanında antik kentin genç döneminde, yani 12 ve 13'üncü yüzyıllardaki yaşama yönelik çalışmalar yaptık. Burada Çavdar Türklerinin o dönemde yaşadığına dair bulgulara rastladık. Ekibimizin sanat tarihçileri tarafından tapınağın üzerine çizilen Çavdar figürleri üzerine çalışıldı. Tapınağın üzerinde 400 civarında figür var. Bu figürlerin hepsi tek tek incelendi ve her birinin çizimleri ve envanteri yapıldı."
Figürlerin 5-6 farklı grup olduğunu tespit ettiklerini vurgulayan Özer, "Mesela savaşanlar ve bunların liderleri var. Bu figürler daha büyük atlarla daha büyük çizilmişler. Karşılarında daha küçük yapılan ve muhtemelen düşmanı betimleyen figürler söz konusu. Süvariler ve avlananların figürleri var. Tapınağın iç tarafında ise genelde işin şenlik tarafıyla ilgili figürler bulunuyor. Burada kopuz çalanları, aşıkları görüyoruz" dedi.
"Duvarların hepsine haç işlenmiş"
Prof. Dr. Özer, tapınakta Çavdar Türkleriyle ilgili çalışmaları içeren bir kitabın çok yakında yayımlanacağını söyledi.
Antik kentte yakın dönemde Bizanslıların da yaşadığına yönelik bulgular da elde edildiğini belirten Özer, "Zeus Tapınağı tek tanrılı dönemde Bizanslılar tarafından kilise olarak kullanılmış. Bundan dolayı da duvarların hepsine haç işlenmiş. Çivilerle ya da kesici aletlerle kazınmış yüzlerce haç figürü bulduk. Tapınağın kilise olduğu dönemde İsa Peygamber'in annesi kabul edilen Meryem için zambak duası yazıldığını gördük" dedi.
Antik Roma döneminde Zeus için tapınak girişine yapılan sunağın Bizans döneminde fırına çevirilerek ekmek pişirildiğini vurgulayan Elif Özer, şöyle konuştu:
"Tapınağın doğu tarafındaki giriş kısmında antik Roma döneminden kalma Zeus için bir altar (sunak) var. Antik çağın genç döneminde bu sunağın fırına çevrildiğini tespit ettik. Burada da Bizans dönemine ait bir ekmek mührü bulduk. Bu da gösteriyordu ki hamurlara üzerinde haç işareti olan mühürler basılmış ve bunlar o dönemin insanlarına verilmiş."
Kaynak: AA