Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) 4 Şubat Dünya Kanser Günü dolayısıyla paylaştığı bilgilere göre, dünyadaki kansere bağlı ölümlerin yaklaşık yüzde 70'i düşük ve orta gelirli ülkelerde kaydediliyor.
Kanser ölümlerinin yaklaşık üçte birine yüksek vücut kitle indeksi, düşük meyve ve sebze tüketimi, fiziksel aktivite azlığı, tütün ve alkol kullanımı neden oluyor.
Kansere yol açan en önemli risk faktörünün sigara ve alkol tüketimi olduğu belirtiliyor. Kanserden kaynaklanan ölümlerin yüzde 22’sinin sebebi olarak sigara gösteriliyor.
Rahim ağzı (serviks) kanseri, Avrupa kıtasında kadınlarda görülen en yaygın kanser türü olurken, sadece 2018'de 69 bin yeni vaka ortaya çıktı. Tahmini 30 bin kişi hayatını kaybetti. Bu kanser türü diğerlerinden farklı olarak aşı ile önlenebilme özelliğine sahip.
2018'de 18,1 milyon kanser vakası
2018 yılında kanser vakaları, kalp hastalıklarının ardından en büyük hastalık ve ölüm nedeni olarak gösterildi. Her 6 ölümden 1’inin sebebi kanserdi. DSÖ'ye göre geçen yıl 18,1 milyon yeni kanser vakası ortaya çıktı. Kanser vakaları erkeklerde biraz daha fazla görüldü. Tahmini 9,6 milyon kişi de kanserden hayatını kaybetti.
Tahminlere göre, yaklaşık 1,76 milyon kişi akciğer kanserinden, 862 bin kişi kolorektal kanserden, 783 bin kişi mide kanserinden, 782 bin kişi karaciğer kanserinden ve 627 bin kişi meme kanserinden öldü.
En yaygın kanser türleri ise akciğer kanseri (2,09 milyon vaka), göğüs kanseri (2,09 milyon vaka), kolorektal kanser (1,80 milyon vaka), prostat kanseri (1,28 milyon vaka), cilt kanseri (1,04 milyon vaka) ve mide kanseri (1,03 milyon vaka) oldu.
Kanserle mücadelenin başlıca yolu ise erken teşhis mekanizmalarının geliştirilmesi olarak gösteriliyor.
300 bin çocukta kanser
DSÖ'ye göre, küresel bazda her yıl ortalama 300 bin çocukluk çağı kanseri vakası tespit ediliyor. Yüksek gelirli ülkelerde çocukların yüzde 80'i kanseri yenerken, düşük ve orta gelirli ülkelerde ise çocuklardan sadece yüzde 20'si yaşama tutunabiliyor.
Çocukluk çağı kanserlerinin çoğu pahalı olmayan ilaçlarla tedavi edilebiliyor.
Küresel kanser haritası
Dünya Kanser Araştırma Fonunun (WCRF) verilerine göre, nüfus yoğunluğu dikkate alındığında gelir seviyesi yüksek ülkelerde kanser görülme sıklığı, orta ve düşük gelirli ülkelere göre daha fazla.
Ülkeler arasındaki dağılıma bakıldığında Avrupa ülkeleri ile ABD, Avustralya ve Yeni Zelanda gibi ülkelerin, nüfus oranına göre kanser görülme sıklığında üst sıralarda olduğu görülüyor.
Dünyada erkek ve kadınların yaşa göre standartlaştırılmış kanser oranında ise en fazla kanser vakası görülen 6 ülke Avustralya, Yeni Zelanda, İrlanda, Macaristan, ABD ve Belçika.
Bu ülkelerde her 100 bin kişide yaşa göre standartlaştırılmış kanser görülme oranı Avustralya'da 468, Yeni Zelanda'da 438,1, İrlanda'da 373,7, Macaristan'da 368,1, ABD'de 352,2 ve Belçika'da 345,8 kişi olarak kaydedildi.
Avrupa ülkeleri yoğunluk sıralamasında üst basamaklardaki yerini koruyor. Her 100 bin kişide kanser görülen kişi sayısı Fransa'da 344,1, Danimarka'da 340,4 İngiltere'de 319,2, Almanya'da 313,1 oldu.
Türkiye ise her 100 bin kişide 144 kanser vakası teşhis ediliyor.
DSÖ kanser ağrılarının kontrolü konusunda yeni rehber
DSÖ Dünya Kanser Günü nedeniyle bu yıl kanser hastalarının acılarını hafifletmek amacıyla kanser ağrılarının kontrolü konusunda yeni bir rehber yayımladı.
Rehbere göre, dünyada genelinde kanser tedavisi görenlerin yüzde 55'i acı çekiyor. Yüzde 65 kanser vakası da terminal dönemi veya ilerlemiş kanser vakalarını içeriyor.
DSÖ Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar, Engellilik, Yaralanma ve Şiddet Önleme Bölümü Direktörü Dr. Etienne Krug, rehbere ilişkin yaptığı açıklamada, "Ağrıları kontrol etmek kanser tedavisinin önemli bir parçası olmalı. Ağrılar iyi idare edildiğinde, aileniz ve arkadaşlarınızla geçirdiğiniz zamanın tadını çıkarabilirsiniz. Daha iyi dinlenebilirsiniz ve iş, okul ve oyun gibi günlük aktivitelerinizde daha iyi olursunuz" değerlendirmesinde bulundu.
Rehbere, DSÖ'nün internet sitesinden ulaşılabiliyor.
Kaynak: AA
6.3ºC
Ankara
