4’lü çapraz karaciğer nakli dünya tıp literatürüne girdi

Daha önce 5 kişiye aynı anda karaciğer nakli gerçekleştirerek dünya literatürüne giren İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi Karaciğer Nakli Enstitüsü’nde bu kez de 4’lü çapraz nakil yapıldı.

Başaralı nakil ABD'deki dergide

Bilim insanlarının yazdığı algoritmayla birbirini hiç tanımayan hasta ve donörler eşleştirilerek, hastaların karaciğer nakili olup, sağlığına kavuşmasını sağlandı. 4’lü çapraz nakil, ABD’nin saygın bilimsel dergilerinden Amerikan Journal of Transplantation’un temmuz sayısında yayımlandı.

Donörler ve hastaların katılımıyla tanıtım toplantısı yapıldı. Toplantıya, Malatya Valisi Hulusi Şahin, Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan, İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Kızılay, profesörler ve Karaciğer Nakil Enstitüsü çalışanları ile çevrimiçi olarak ise yurt içi ve yurt dışından bilim insanları, hasta ve donörler katıldı.

[Fotoğraf: DHA]

"Tarih yazmaya devam ediyoruz"

İnönü Üniversitesi Karaciğer Nakil Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Sezai Yılmaz, 6 Şubat’a meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremler öncesindeki 35 günde 35 karaciğer nakli yaptıklarını, depremden sonra da bütün zorluklara rağmen nakilleri durdurmadıklarını belirterek, şöyle konuştu:

"Enstitü olarak ayakta durmaya çalıştık. Sayılar azalsa da yeniden eski ivmemize döndüğümüzü söyleyebiliriz. Bu sene çok iyi bir başlangıç olmuştu. 300- 350 arası karaciğer nakli yapmayı planlıyorduk ama şartlar, hastanemizin depremzedelere kapılarını açması ve konaklamalarına imkan vermesi dolayısıyla hastaneyi çok az kullanabildik. Yine de 2023 yılında beklenenin üzerinde bir çalışma gerçekleştirdik. Büyük afetten sonra Avrupa’nın en büyük karaciğer nakil merkezinde öğrendiğimiz ve çıkarılacak derslerle ilgili dünyaya bir mesaj vermek istedik. Yeni Cami’nin deprem öncesi ve sonrası yine Şire Pazarı’nın deprem öncesi ve sonrası halini de dergide paylaştık. 2018 yılında 3'lü eş zamanlı karaciğer nakli yapmıştık. Bunlar dünyada ilkti. Gerek 3'lü gerekse 5'li canlı vericili karaciğer nakilleri, 2023 yılında Amerika’da bir bilimsel dergide kabul edildi ve yayınlandı. Protokolle hazırladıkları sistemi İnönü Üniversitesi’ne karşılıksız olarak hibe ettiler. ‘Banu Bedestenci Sönmez Çapraz Nakil Algoritması’ adı verilen çapraz nakil sistemiyle hastalarımıza nakil yapabileceğimize karar verdik. 2022'nin Temmuz ayında dünyada ilk kez 4’lü canlı vericili karaciğer naklini yaptık. Daha sonra büyük afete rağmen Nisan 2023’te 3’lü çaprazı da yaptık. Bu da dünyada 3’üncü yapılan çaprazdı. En kapsamlı fiziki donanım ve teçhizata sahiptir. Aynı anda 6 canlı vericili karaciğer nakli yapacak özverili, yetenekli ve çalışkan bir kadroya sahiptir. 5 canlı vericili karaciğer nakli yaptığımızda burada bir tarih yazıldığı ifade edilmişti. Malatya İnönü Üniversitesi’nde tarih yazmaya devam ediyoruz." 

[Fotoğraf: DHA]

Bilim insanları toplantıya çevrim içi katıldı

Boston College Üniversitesi'nden Ekonomi Profesörleri Prof. Dr. Utku Ünver ve Prof. Dr. Tayfun Sönmez ile karaciğer naklinin dünyadaki önemli isimlerinden Prof. Dr. Şükrü Emre çapraz nakil çalışmasıyla ilgili çevrim içi olarak katıldığı toplantıda bilgi verdi.

Malatya Valisi Hulusi Şahin, sırf skor için 5'li organ nakli yapılmadığını belirterek, "Başka suretle hiçbir şekilde yapılamayacak olan bir prosedür. Mutlak ölümle karşı karşıya olan 5 hastanın hayatı kurtarıldı. Bu algoritma olduğu sürece hayat kurtarma süreçleri de devam edecek. Bunun ne kadar önemli olduğunu hastalar ve yakınları anlayabilir" diye konuştu.

Nisan ayında Malatya'da 3'lü çapraz karaciğer nakli olan Kenan Atılgan (55), `Şu an son derece iyiyiz. İyi ki Malatya’yı tercih etmişiz. Bir sıkıtımız yok. Diğer nakli olan arkadaşlarımız da iyi” ifadelerini kullandı.

"Çok iyiyim, iki canı kurtarmış olmanın mutluluğu var"

Donör Esra Koç ise 25 Nisan'a ameliyat olduğunu söyleyerek, "İyi ki Malatya’ya gelmişiz, çok iyiyiz. Halk arasında yanlış bilinen şeyler var. Donör olduktan sonra yarım insan olunuyor gibi bilinen yanlışlar var. Bunlar kesinlikle yanlış. Çok iyiyim. İki canı kurtarmış olmanın verdiği mutluluk var" diye konuştu.