81 ilde ücretsiz kanser taraması

Kanser, dünyanın mücadele ettiği küresel sağlık sorunlarından biri. Her yıl milyonlarca kişi kansere yakalanıyor. Dünya Sağlık Örgütünün alt kuruluşu olan Uluslararası Kanser Araştırma Ajansının (IARC) verilerine göre, 2020’de dünyada 19,3 milyon, Türkiye’de 233 bin 834 yeni kanser hastası tespit edildi.

Rakamlar yüksek ancak bilimsel gelişmeler sayesinde kanser tedavisinde sürekli yeni gelişmeler yaşanıyor. Bu hastalıkla mücadelede tedavi yöntemleri kadar erken teşhis de son derece önemli. Bunun için düzenli hekim kontrolü ve rutin tetkiklerin aksatılmaması gerekiyor.Türkiye’de kansere yönelik sağlık taramalarını yapan pek çok merkez bulunuyor. Sağlık Bakanlığının bünyesinde ücretsiz olarak verilen bu hizmet sayesinde pek çok kanser türü erkenden tespit edilebiliyor.

[Fotoğraf: AA]

Ulusal Kanser Kontrol Programı

Dünya Sağlık Örgütünün tavsiyesiyle Türkiye’de 2008’den bu yana kayıt, önleme, tarama ve tedavi çalışmalarını bir arada barındıran “Ulusal Kanser Kontrol Programı” yürütülüyor.

Bu taramalar Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM), Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM), Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM), Aile Sağlığı Merkezleri (ASM) ve mobil kanser tarama araçlarıyla yapılıyor.

[Fotoğraf: AA]

Türkiye çapında 244 kanser tarama merkezi bulunuyor

Türkiye’de her ilde en az bir KETEM bulunuyor. Büyük ve nüfus açısından kalabalık olan şehirlerde bu rakam daha da fazla. 2020 yılı sonu itibarıyla Türkiye’deki KETEM sayısı 244. Bunların 141’i Sağlıklı Hayat Merkezleri bünyesinde hizmet veriyor. Ayrıca 39 mobil kanser tarama aracı, aynı şekilde hastalığın teşhisi için kullanılıyor.

Bu merkezlerden her yıl çok sayıda kişi yararlanıyor. 2019’da yaklaşık 7 milyon kişi ücretsiz kanser taramasından faydalandı. Pandemi nedeniyle 2020’de bu sayı azalsa da gerekli tedbirler eşliğinde yaklaşık 3,5 milyon kişi kanser taraması yaptırdı.

[Grafik: Bedra Nur Aygün / TRT Haber ]

Kimlere, hangi kanser türüne yönelik tarama yapılıyor?

Peki hangi yaş gruplarına, hangi kanser türlerine yönelik tarama testleri yapılıyor? Bunlar şöyle sıralanıyor:

• Meme kanseri taraması: 40-69 yaş arası kadınlara yönelik bu uygulamada yılda bir kez klinik meme muayenesi yapılıyor. Ayrıca 2 yılda bir mamografi çekiliyor. En geç 16 gün içinde mamografi sonuçları veriliyor. Sonuçlara internet yoluyla da ulaşılabiliyor.

• Serviks (rahim ağzı) kanseri taraması: 30-65 yaş arası tüm kadınlara 5 yılda bir HPV-DNA ve smear testi uygulanıyor. Sonuçlar 10 gün içinde belli oluyor. Yine bu sonuçlara da internet üzerinden ulaşmak mümkün.

• Kolorektal (kalın bağırsak) kanser taraması: 50-70 yaş arasındaki kadın ve erkeklere yapılıyor. Kolorektal kanser taraması kapsamında 2 yılda bir dışkıda gizli kan testi uygulanıyor. 10 yılda bir ise kolonoskopi öneriliyor.

[Grafik: Bedra Nur Aygün / TRT Haber]

Pozitif ve şüpheli vakalar, ileri tetkik için yönlendiriliyor

Tarama yapıldıktan sonra şüpheli ve pozitif çıkan vakalar için gerekli yönlendirmeler de yapılıyor. Bunun için yine Türkiye çapında faaliyet gösteren Tarama Sonrası Teşhis Merkezleri mevcut. Hastalar bu merkezlerde ileri tetkiklerden geçiriliyor.

Ücretsiz kanser taraması hizmetinden faydalanmak isteyenler Sağlık Bakanlığının internet sitesinden Kanser Dairesi Başkanlığının web sayfasını tıklayabilir. Hangi testlerin kendisine uygun olduğunu merak edenler ve bulunduğu konuma en yakın merkez hakkında bilgi almak isteyenler ise https://hsys.saglik.gov.tr/TaramaBilgilendirme/TaramaBilgilendirme adresini ziyaret edebilir.