ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezinin (CDC) son verilerine göre, geçen yıl yaklaşık bin 300 kızamık vakası tespit edildi. Bu, 27 yılın en yüksek seviyesi.
2000 yılında, hastalığın ABD'de ortadan kaldırıldığı ilan edilmişti ancak ülke şimdi bu statüsünü kaybedebilir.
Bir ülkenin “kızamıksız ülke” statüsüne dahil olabilmesi için, burada son 12 ay içerisinde herhangi bir kızamık vakasının görülmemiş olması gerektiğini de belirtelim.
[Grafik: Hafize Yurt]
CDC’ye göre, 2019 vakalarının yüzde 73'ü, New York'taki salgınlarla bağlantılıydı. Salgın vakalarının çoğu, aşılama oranlarının düştüğü topluluklarda görülüyor.
2014 yılında da geçen yıl kadar kötü olmasa da, kızamık sayısında artış kaydedildi. Aynı yıl California'daki Disneyland'de görülen bir başka önemli salgın da vaka sayısını artırdı.
Aslında küresel olarak kızamık vakaları 2000 - 2016 yılları arasında azaldı.
2000 yılında 562 bin kadar insan bu hastalıktan ölüyordu. Aşılama programlarıyla bu durumun önemli ölçüde önüne geçildi.
Fakat Dünya Sağlık Örgütü (WHO) 2018 yılında, dünyada 140 bin kişinin kızamıktan hayatını kaybettiğini tahmin ediyor. Yani 2013'ten sonraki en yüksek sayı. Üstelik o yıl kızamıktan hayatını kaybedenlerin çoğu 5 yaş altıydı.
Birleşmiş Milletler (BM) 2001 yılında, ABD federal hükümeti başta olmak üzere Amerikan Kızılhaçı ve Bill Gates gibi bağışçıların desteğiyle “kızamık savaşı” başlattığını duyurdu.
Bu kampanya daha ziyade, aşılama için gerekli eğitim, kaynak ve lojistik planlama sağlamaya yönelikti.
Ancak son zamanlarda, aşılama oranları dünya çapında bir düşüş gösteriyor.
Aslında kızamık, normal şartlarda hem çocuklar hem de yetişkinler için bir tehdit değil. Yetersiz beslenme ve gerekli tıbbi şartların sağlanamaması halinde bir tehdide dönüşüyor.
Dünya Sağlık Örgütü, dünya genelinde kızamık vakalarındaki artış için en büyük faktörün, aşılamadaki boşluklar olduğunu, bunun da temel olarak yoksulluktan kaynaklandığını vurguluyor.
Yoksul ülkelerde tıbbi altyapı, virüsü önlemek için her yıl çocukları aşılayacak kadar inşa edilmiş durumda değil.
Dahası yanlış söylentiler, aşı karşıtları, şirketlere duyulan güvensizlik de özellikle ABD’de bir belirsizlik atmosferi oluşturuyor.
Ve daha az aşılanmış kişi, kızamık salgınlarının daha yaygın hale gelmesi ve daha zayıf çocuklara, sağlık nedeniyle aşılanamayanlara daha kolay ulaşması anlamına geliyor.
[Kızamık salgınını önlemek için aşı yaptırmak hayati önem taşıyor. Fotoğraf: Getty]
Türkiye’de vaka sayısı Avrupa'ya oranla yüzde 1'in altında
Peki Türkiye’de durum ne?
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca geçen yıl yaptığı açıklamalarda, Türkiye'deki kızamık vaka sayısının, Avrupa'ya oranla yüzde 1'in altında olduğunu vurguladı.
Dünya genelinde kızamık vakalarında artış görüldüğüne dikkat çeken Bakan Koca, geçen yıl özellikle Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya'da bu artışların daha yoğun görüldüğünü aktardı.
Koca, Avrupa’da 2018’de toplam kızamık vaka sayısının 82 bin 562 olduğunu bildirerek, "Avrupa bölgesinde bir önceki yıla göre 15 kat, 2017'ye göre de 3 kat artıştan bahsediyoruz. Buna rağmen ülkemizde bu oranda bir artış söz konusu olmadı. Türkiye'deki vaka sayısında, Avrupa'ya oranla yüzde 1'in altında olan bir artıştan bahsediyoruz" ifadelerini kullandı.
Türkiye’de aşılama oranı yüzde 96
Sağlık Bakanı, kızamıktan korunma yolunun aşı olduğunun da bir kez daha altını çizdi.
"Ülkemiz doğu ile batı arasında geçiş noktasında. Buna rağmen; etrafımızda ve Avrupa'da bu yaygınlığa rağmen, kızamık vaka sayısı daha az oranda oldu. Ciddi bir etkilenmemiz söz konusu olmadı. Japonya'nın kızamık vaka sayısı sıfırdı. 2019 başında, 50 günde görülen vaka sayısı 172. Bizde sayılar, bu oranlarda asla değil. Bizim kızamıkla ilgili koruyucu hekimlik uygulamaları ve aşılama oranımızda 2016'de yüzde 97, 2017'de yüzde 96, 2018'de ise yüzde 96 oranında aşılama yapıldı. Bu anlamda bir sorunumuz yok. Bebeklik ve ilkokul çağında aşılama yapılır. Kızamıktan korunmanın yönteminin de aşı olduğunu biliyoruz. Aşılarını yaptırmamış olan çocuklarımız varsa bu anlamda hassasiyetle özellikle yaptırmalarını önemsiyoruz."
Bu arada Sağlık Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’nin dünyada en yaygın devlet eliyle aşılama yapan ülkelerden biri ve aşılama oranının yüzde 96 olduğunu da hatırlatalım.
Kaynak: ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi, Dünya Sağlık Örgütü, AA
2.2ºC
Ankara
