Sağlık ve Çevre Birliği (HEAL - Health and Environment Alliance) ile Kocaeli Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı ile Halk Sağlığı ve Uzmanları Derneği (HASUDER), Çevre, İklim ve Sağlık için İşbirliği Projesi (ÇİSİP) çatısı altında buluşarak "Türkiye'de Sıcak Hava Dalgaları" adını taşıyan bir çalışma hazırladı.
Çalışmaya göre, küresel ısınmanın artmasıyla sıcak hava dalgası ve kuraklık gibi aşırı iklim olaylarının gerçekleşme sıklığı, süresi ve şiddeti artarken dünyayı ve Türkiye'yi bugün yaşananlardan daha ciddi boyutlarda su kıtlığı ve çevre kirliliği tehlikeleri bekliyor.
Büyük şehirlerde sıcaklık daha yüksek
Dünyada sıcaklık, 1970'lerden beri her 10 yılda 0,2 derece artıyor. Ortalamadan daha hızlı ısınan Avrupa'da son 10 yılda kara alanları üzerindeki ortalama yıllık sıcaklığın sanayi öncesi döneme göre 1,7 ila 1,9 arttığı tahmin ediliyor.
Araştırmada Türkiye'yle ilgili veriler de yer alıyor. Türkiye de sanayileşmenin yoğunlaşmaya başladığı tarihlerden beri ısınırken, 2020 için ölçülen 14,5 derecelik yıllık ortalama sıcaklık 1981-2010 dönemindeki yıllık ortalama sıcaklığın 1,4 derece üzerinde bulunuyor. Büyük şehirlerde ise sıcaklık daha yüksek ölçülüyor.
Karar vericilere çağrı
Gelecek 10 yılda büyük şehirlerde 3-4 derecelik sıcaklık artışı riski olduğuna işaret edilen çalışmada, 2000-2016 yıllarında sıcak hava dalgalarına maruz kalan insan sayısının 125 milyon arttığı hesaplanırken, Avrupa ve Türkiye'nin sıcak hava dalgalarına karşı en kırılgan bölgeler arasında yer aldığına dikkat çekiliyor.
Bu kapsamda 2071-2100 yıllarında Avrupa'nın belirli bölgelerinde sıcak havalara bağlı ölümlerin geçen 40 yıla göre 50 kat artma riski bulunduğu vurgulanıyor.
Dünyada sıcak hava dalgalarından kaynaklanan ölümlerin yıllık 150 binin üzerine çıkacağı ve 21. yüzyılın sonunda iklimle ilgili afet ölümlerinin yüzde 99'unun sıcak hava dalgalarından kaynaklanabileceği öngörülüyor.
Kapsamlı ve erken uyarı sistemleri oluşturulmalı
Rapor, sıcak hava dalgalarının etkilerinin en aza indirilmesi için karar vericilere kapsamlı ve erken uyarı sistemleri, kamuya açık sıcak hava dalgasını temel alan sağlık eylem planı oluşturmaları, konut, yeşil alan ve şehir planlamasında iyileşmeler yapmaları, sağlık ve sosyal sistemlerin altyapısının iyileştirilmesi yönünde çağrıda bulunuyor.
HEAL Türkiye Sağlık ve Enerji Politikaları Kıdemli Danışmanı Funda Gacal ise "İklim değişikliğinin sonucu olan sıcak dalgalarının doğrudan ve dolaylı ölüm, kronik hastalık, iş kazaları ve sakatlık gibi sağlık sonuçları yarattığı ortada. Sağlık sektörünü doğrudan ilgilendiren bu konuda Dünya Sağlık Örgütü'nün 'Sıcak-Sağlık Eylem Planları' gibi rehber uygulamaların Türkiye’de hayata geçmesini talep ediyoruz" değerlendirmesinde bulundu.
9.5ºC
Ankara
