Dijital bir çağda yaşıyoruz. Her şeyi bir tıkla hallediyoruz. İş, öğrenme ya da eğlence… Amaç ne olursa olsun pek çok kişi vaktinin büyük kısmını bilgisayar başında geçiriyor. Ancak bu noktada dikkat edilmesi gereken, hatta davranış haline getirilmesi önerilen bazı ayrıntılar mevcut. Bu ayrıntılar iskelet ve kas sistemi sağlığını yakından ilgilendiriyor. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Kadriye Öneş, “Bilgisayar başında düzgün oturmama hem omurgada hem de omuz, dirsek ve bilek eklemlerinde sorun oluşturuyor” diyor.
Dik pozisyonda oturmak gerekiyor
İskelet ve kas sisteminde bilgisayarlara bağlı sorunları yaşamak istemeyenler için bir numaralı tavsiye dik oturmak. Prof. Dr. Öneş bunun altını şöyle çiziyor:
“Boynumuzu dik tutmalıyız. Başı öne eğerek bilgisayara bakmak yanlış. Bu nedenle ekranı göz hizasında tutmak gerekiyor. Eğer göz hizasında tutmazsak; örneğin daha yukarıda durursak başı eğmek durumunda kalıyoruz. Bu da boyun omurgası için çok zararlı. Hem başın hem de omuzların öne eğilmemesi gerek. Eğer omuzlarımızı öne eğersek omuz ekleminde tendon sıkışmaları oluşabilir. Yine öne eğik postürde oturmak omurga problemlerine neden olabilir ve sırtımızda kamburluk oluşturabilir.”
Bilgisayar başında otururken sandalyeyle bel arasına yastık koymak da Prof. Dr. Öneş’in bir başka tavsiyesi. Bunun nedenini, “Belimizi desteklememiz lazım” diyerek açıklıyor ve ekliyor:
“Otururken bele çok yük biniyor. Belimizi dik tutmamız çok önemli. Öne doğru eğilirsek belimizin yükü 1,5 kat artıyor.”
“Ayaklar yere düz olarak basmalı”
Sandalye, masa ve ekran arasındaki mesafe dikkat edilmesi gereken bir başka konu… Bu üçünün dik oturmaya uygun mesafede ve şekilde ayarlanması şart. Böylece dik pozisyonda çalışmak daha da kolaylaşıyor.
Kalça, diz ve ayak bileklerine bilgisayar başında çalışırken yine dikkat etmek gerekiyor. Prof. Dr. Öneş bu detayla ilgili olarak şu öneriyi yapıyor:
“Ayaklar yere düz olarak basmalı. Bacak bacak üstüne atmaktan kaçınılmalı. Alçak sandalyede oturulmamalı. Eğer sandalye alçak olursa kalça eklemine yük biner ve zarar görür. Kalçayla omurga arasındaki açı 90 derece olmalı. Dizleri otururken sandalyenin altına doğru kırmak da yanlış. O zaman diz eklemi fazla bükülüyor ve yük biniyor. Dizi de 90 derecede tutmak gerekiyor.”
Bilekler masaya paralel olmalı
Bilgisayar başında uzun süre çalışanlar için başka öneriler de mevcut. Örneğin çalışma sırasında mouse hafifçe tutulmalı. Dirsekler ve bileklerin çalışırken masaya paralel olarak durması gerekiyor. Böylece sinir sıkışmalarının önüne geçilebilir.
Bir başka öneri ise uzun süre hareketsiz kalmamak… Prof. Dr. Öneş bunun nedenini, “En azından 40 dakikada bir mola vermek şart. Tüm eklemlerimizi hareket ettirmeliyiz. Aynı pozisyonda uzun süre kalındığı zaman eklemlerde beslenme azalıyor ve kaslar yoruluyor” sözleri ile anlatıyor.