Diyet takviye ürünleri ile ilgili bilinmesi gerekenler

Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi tarafından yapılan yeni bir araştırma, zayıflamaya yaradığı iddia edilen "gıda takviyelerinin" zararlarını ortaya çıkardı.

2007-2016 yılları arasında üretilen 800'e yakın üründe sağlığa zararlı madde tespit edildi.

Üstelik bu zararlı ürünlerle kilo verilse de sağlık bozuluyor. Verilen kilolar da büyük oranda geri alınıyor. 

"Besin takviyelerinin kullanımı büyük ölçüde kontrolsüz oluyor"

Tıp ve farmakoloji alanındaki ilerlemeler farklı hastalıklar için farklı ilaçların gelişmesine olanak sağlıyor. İlaçlar, yaşam süreçlerini etkileyebilecek kimyasallar olarak tanımlanıyor.

İlaçlar ve besin arasındaki etkileşmeler önemsiz olanlardan yaşamı tehdit edenlere kadar çeşitlilik gösteriyor. Artan popülarite nedeniyle, bitkilerin, yoğun vitamin-mineral desteklerinin ve diğer besin takviyelerinin kullanımı büyük ölçüde kontrolsüz oluyor.

Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Doç. Dr. Gamze Akbulut da, diyet takviye ürünleri ile ilgili bilinmesi gerekenleri anlattı.

Diyet takviye ürünleri kullanmak zararlı mı ve herhangi bir riski var mı?

Birçok birey bitkisel ve geleneksel ilaçlar arasındaki olası tehlikeli etkileşimlerden ve gelişebilecek yan etkilerden habersiz. Bitkisel takviyelerin kullanımından kaynaklanan yan etkiler aşırı duyarlılık reaksiyonları başta olmak üzere özellikle karaciğer ve böbrekte zararlı etkilere neden olabiliyor. Aynı zamanda bazal metabolizma hızını ve biyokimyasal dengeyi olumsuz etkileyerek de kişide metabolik olarak sağlık risklerinin de oluşmasına zemin hazırlayabiliyor. Bu ürünlerin hekim önerisi olmaksızın bilinçsizce kullanılması sağlık riskleri nedenleri ile uygun değil.

"Diyetisyenler bireyin yeterli ve dengeli beslenmesini sağlamalı"

Bazı besinler ya da besin ögeleri, bazı ilaçlar ile aynı anda alındığında ilacın vücutta göstereceği etkiyi değiştirebilir. Bunun tam aksine kullanılan bazı ilaçlar da kişinin beslenme durumunu etkileyerek beslenme yetersizliğinin oluşmasına neden olabilir. Besinler sağlıklı olmak için yaşamsal ve fizyolojik faydaları sağlamak amacıyla enerji ve besin ögelerini sağlarken, ilaçlar birçok hastalığı önlemek veya tedavi ediyor ve ikisinin birlikte sinerjistik etkileri çok daha olumlu olabiliyor. Diyetisyen/beslenme uzmanları tüm bu bileşenleri belirleyen, değerlendiren ve sağlığın korunumu için bireyin yeterli ve dengeli beslenmesini sağlamakla yükümlü.

Takviye ürünleri sağlıklı mı?

Besin takviyelerinin kontrolsüz bir şekilde kullanımı veya moda diyet uygulamaları gibi birçok uygulama sağlığı bozuyor. Tıbbi sorunlar veya beslenme bozuklukları besin-ilaç etkileşimlerinin sonucu gelişebiliyor. Bir bireyde gelişen herhangi bir olumsuz durumun (semptomların) bir besin-ilaç etkileşmesinin sonucu olup olmadığının belirlenmesi için reçeteli ve reçetesiz ilaçlar, vitamin-mineral takviyeleri ve bitkisel veya fito-besin ögeleri de dahil olmak üzere eksiksiz bir tıbbi ve beslenme öyküsünün alınması önemli. Klinik ve biyokimyasal yetersizlik olmadığı takdirde ve hekim önerisi dışında hiçbir besin takviyesi kullanılmamalı.

Sağlıklı zayıflamak için neler yapılmalı?

Sağlıklı zayıflamak için "diyet+fiziksel aktivite+davranış" değişikliğinden oluşan üçlü tedavi yönteminin bir arada uygulanmasının gerekiyor. Gerekli görülmesi halinde ilaç ve cerrahi gibi yöntemler de zayıflama tedavisinde kullanılıyor. Burada önemli olan hangi yöntemle olursa olsun, kişinin kaybettiği ağırlığı sağlıklı olarak vermesi ve sonrasında bu ağırlığı koruyabilmesi. Bu da sadece sağlıklı yaşam tarzının benimsenmesi ile mümkün oluyor.

Gülçin Sakarya - Tülay Toklu / TRT Haber