Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) 2016 sonu verilerine göre, 2015'te 383 bin kişi astım nedeniyle yaşamını yitirdi. Astım için Küresel Girişim (GINA) 2016 raporunda, her yıl yaklaşık 346 bin kişinin astım nedeniyle hayatını kaybettiği açıklandı.
Astımın oluşmasındaki etkenler, alerjik reaksiyonları harekete geçirebilecek veya solunum yollarını tahriş edebilecek madde ve zerrecikleri solumak.
Görülme sıklığı dünyada yüzde 15 civarında
Astıma hava kirliği, ev tozu akarları, evcil hayvan tüyleri, rutubet ve küf, polenler, toz ve kimyasal maddeler gibi alerjenler, sigara dumanı, hava değişimleri gibi çeşitli çevresel faktörlerle obezite ve genetik yatkınlık neden oluyor. Korku, öfke, heyecan gibi duygusal uyarımlar ile soğuk hava ve egzersiz de hastalığı tetikliyor.
Ülkeden ülkeye farklılık gösteren astımın görülme sıklığı dünyada yüzde 15 civarında.
Astım, akciğer içi hava yollarında daralmaya yol açıyor, hastalarda nefes darlığı, öksürük, hırıltı ve göğüste baskı hissine neden oluyor. Astımla ilişkili ölümlerin yüzde 80’den fazlası tedavi imkanlarının yetersiz olduğu düşük ve orta-düşük gelirli ülkelerde kaydedildi.
Gelişmiş ülkelerde daha yaygın
Küresel Astım Raporu'na göre, 2001-2010 döneminde 5-34 yaş grubunda astıma bağlı ölümler en fazla Güney Afrika, Filipinler, Fiji ve Mauritius’da görüldü. Tüm yaş gruplarında ise en fazla ölümün olduğu ülkeler, Güney Afrika, Mauritius, Fiji, Filipinler ve Mısır.
Nüfusa göre astımdan kaynaklanan ölümler daha çok düşük ve orta gelirli ülkelerde görülse de, hastalık gelişmiş ülkelerde daha yaygın.
Astım hastalığının artmasındaki önemli etkenlerden biri, gelişmiş ülkelerdeki sanayileşme ve hava kirliliği ile çevresel faktörler.
Nüfusa göre astım görülme sıklığı en fazla olan ülkeler Avustralya ve ABD'nin yanı sıra bazı Batı Avrupa ve Latin Amerika ülkeleri.
Çocukların yaklaşık yüzde 14’ünde astım semptomları görülüyor
Bulaşıcı olmayan astım, çocukluk çağında en yaygın görülen kronik hastalıklardan.
Uluslararası Çocukluk Çağı Astım ve Alerjik Hastalıklar Çalışması'na (ISAAC) göre, çocukların yüzde 14’ünde, genç yetişkinlerin ise yüzde 8,6’sında astım semptomlarına rastlanıyor.
En yaygın astım türü alerjik astım. Astım teşhisi konulan yetişkinlerin yüzde 50'sinden, çocukların ise yüzde 80'inden fazlasında alerjik astım var.
Erken teşhis edilmeyen astım hastalığı, çocukluk çağından başlayarak ilerliyor ve yetişkinlik döneminde ciddi rahatsızlıklara neden oluyor. Çocuklarda daha sık görülmesine rağmen astımdan kaynaklanan yetişkin ölümleri daha fazla.
Küresel Astım Raporu'na göre, astımdan en çok etkilenen ve astım semptomlarını en etkin şekilde hissedenler, 10-14 yaş arası çocuklar ve 75-79 yaş arası yaşlılar.
Düzenli ve etkin tedavi yöntemleriyle astımdan kaynaklanan ölümlerin neredeyse tamamı önlenebiliyor.
Türkiye’de yaklaşık her 12-13 yetişkinden ve her 7-8 çocuktan biri astım hastası.
Kaynak: AA
14.1ºC
Ankara
