Her 4 bebekten 1’inde prematüre retinopatisi görülüyor

Prematüre retinopatisi (ROP), erken doğan bebeklerin retinalarındaki kan damarlarının anormal geliştiği bir hastalık ve körlükle sonuçlanabiliyor.

Türkiye’de yapılan ve 2018 yılında British Journal of Ophthalmology dergisinde yayımlanan çok merkezli bir araştırmaya göre, prematüre retinopatisi açısından taranan her 4 bebeğin 1’inde prematüre retinopatisi görülüyor.

Söz konusu araştırmaya göre tedavi gerektiren ciddi ROP gelişiminin oranı ise yüzde 6,7.

Normal damarlanma kesintiye uğrayabiliyor

Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Göz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Özge Yabaş Kızıloğlu, erken doğum durumunda, bebek retina damarlanma süreci tamamlanmadan dünyaya geldiğini söyledi:

“Anne karnında yaklaşık 16. gebelik haftasında başlayan retina damarlanması, bebeğin normal doğum zamanı olan 40. haftaya kadar retinanın ortasından en kenar bölümlerine kadar ilerler. Bebek ne kadar erken doğmuşsa, o kadar geniş bir retina alanı damarlanmamıştır. Doğum sonrasında, bebeğin genel durumu, prematürelik derecesi, yoğun bakım şartları ve akciğer gelişimi ile ilgili bazı risk faktörlerinin durumuna göre damarlanma süreci normal yolunda devam edip tamamlanabilir ya da normal damarlanma kesintiye uğrar ve anormal damarlar gelişerek ROP ortaya çıkar."

Bebek 4 haftalıkken tarama muayenesi yapılmalı

“Prematüre retinopatisi açısından risk altında olan tüm bebeklerin bu konuda eğitim almış olan göz doktoru tarafından muayene edilmesi gerekir” diyen Doç. Dr. Kızıloğlu, “Bu muayeneye tarama denir. İlk tarama muayenesi, bebeğin doğum haftasına göre değişmekle birlikte, genellikle bebek 4 haftalık olduğunda yapılmalıdır” dedi.

Türkiye Prematüre Retinopatisi Rehberi'ne göre, Türkiye’de gebelik yaşı 34 hafta altında veya doğum ağırlığı 1700 gram ve altında olan tüm bebeklerin ROP gelişimi açısından taranması gerekiyor.

En kısa sürede tedavi edilmeli

Doç. Dr. Özge Yabaş Kızıloğlu, bebeklerin bazılarında sadece bir tarama muayenesinin yeterli olabildiğini ancak çoğu bebekte retinanın normal damarlanması tamamlanana kadar, hastalığın şiddetine göre değişen sıklıklarla muayeneyi tekrarlamak gerektiğini söyledi:

“Örneğin hafif vakalarda 1-2 hafta aralarla muayene yapılır ve hastalık kendi kendine gerileyerek normal damarlanma tamamlanır. Daha şiddetli vakalarda ise 1 hafta veya daha kısa aralıklarla muayene gerekebilir. Çok az tedavi gerektirecek şiddette hastalık oluşur. Bu olgular zamanında tanınıp en kısa zamanda tedavi edildiği takdirde görme kaybı ve körlük gibi olumsuz sonuçlar çoğu zaman başarı ile önlenebilmektedir. En etkili tedavi lazer ile retinadaki anormal kan damarlarının gelişiminin önlenmesidir. Bazı agresif hastalık durumlarında ise göz içine anti-VEGF ilaçların enjeksiyonu yapılabilir.”

Düzenli olarak göz muayenesi yapılmalı

Prematüre retinopatisi saptanan bebeklerde, özellikle ciddi ROP nedeniyle tedavi olanlarda, yüksek miyop, astigmat, şaşılık, göz tembelliği, glokom ve retina dekolmanı gibi göz problemlerinin görülme olasılığının daha yüksek olduğunu hatırlatan Doç. Dr. Kızıloğlu, düzenli göz muayenelerine sonraki yıllarda da  devam edilmesi gerektiğini belirtti.