Kelebek hastalığı nedir, belirtileri nelerdir? Kelebek hastalığıyla ilgili merak edilenler

Halk arasında kelebek hastalığı olarak bilinen “Sistemik Lupus

Kelebek hastalığı, vücutta birçok organı etkileyen romatizmal bir hastalık. Kelebek tarzında kırmızı döküntüye neden olduğu için halk arasında “kelebek hastalığı” olarak biliniyor. Ancak hastalığın adı tıp dilinde “Sistemik Lupus Eritematozus”.

Bu hastalık sadece deride de görülebiliyor, böbrek, kalp zarı, akciğer zarı gibi birçok dokuyu ve organı da etkileyebiliyor.

Hastalığın asıl nedeni ise günümüzde hala bilinemiyor. Peki, kelebek hastalığının belirtileri, tedavi yöntemleri nelerdir? Ne zaman doktora başvurmalıyız? Hastalıkla ilgili merak edilenleri Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dermatoloji Bölümü Uzman Doktor Pelin Eşme’ye sorduk.

Eşme’ye göre; genetik yatkınlığı olan bireylerde bağışıklık sisteminin bozulması sonucu, hastaların kendi vücut hücreleri yabancı madde olarak algılanabiliyor.

Kelebek hastalığı genetik bir hastalık mıdır?

Sistemik Lupus Eritematozus (SLE) hastalığının başlamasında ve klinik seyrinde, genetik olarak yatkın bireylerde çevresel faktörlerin rolü olduğu düşünülüyor. Eğer bir aile bireyinde SLE varsa, tek yumurta ikizlerinde hastalığın gelişme riski yaklaşık yüzde 30 ve diğer birinci derece akrabalarında ise yüzde 5 artıyor. Çevresel faktörlerin genetik yatkınlığı olan bireylerde tetikleyici rol oynadığı düşüncesi ağır basıyor. Bu faktörler içerisinde özellikle virüsler ve ilaçlar sayılabilir. Hastalık kadınlarda daha çok görülüyor.

Kelebek hastalığının belirtileri nelerdir?

Hastalık belirtileri ve şiddeti de, hastalığın olduğu organa ve hastaya göre farklılık gösteriyor. Sıklıkla hastalık başlangıcında ateş, yorgunluk ve eklem şişmesi gibi yakınmalar gözleniyor. Deri belirtileri hastaların çoğunluğunda oluyor. Her iki yanağı ve burun köprüsünü kaplayan, karşıdan bakınca gövdesi burun olan bir kelebekmiş gibi görünen kırmızımsı döküntü hastalığa adını verdi. Yüzde ya da vücudun başka bölgelerinde ortaya çıkan ve çökkünlükle iyileşen lekeler gözleniyor.

Ayrıca ağız ya da burun içinde zaman zaman acı verebilen yaralar, saç dökülmesi, cilt altı yağ dokusu iltihabı, soğukta el veya ayakta ortaya çıkan beyazlaşma, morarma ardından da kızarma gibi diğer deri belirtileri de görülüyor. Hastaların yarısından çoğunda ise ışık hassasiyeti bulunuyor. Güneş ışınları ile deri yakınmaları artabilir, hastalıkta alevlenme görülüyor.

Böbrek yetmezliği kelebek hastalarında önemli bir kronik sorun. Hastalarda depresyon gibi bulgular yanında epilepsi nöbetleri, denge problemleri, beyin kanaması, geçici felçler ve psikolojik problemler görülebiliyor.

Hastaların yarısında iştahsızlık, bulantı ve kusma ile seyreden mide bağırsak sistemi bulguları saptanıyor. Hastalığın alevlendiği dönemlerde, hastaların yarısında boyun, koltuk altı ve kasıkta bezeler ortaya çıkabilir. Bunların yanı sıra kan hücrelerinde de anormallikler ve azalmalar görülebilir.

Kelebek hastalığı en çok kimlerde görülüyor?

Her yaşta ortaya çıkabiliyor ama en sık 13-40 yaşları arasında görülüyor. Hastaların yüzde 90’ı doğurganlık yaşındaki kadınlar. Ancak, çocuklarda ve yaşlılarda da görülebiliyor.

Kelebek hastalığı ölümcül mü?

Kortizonun kullanılmaya başlanmasından önce ölümcül olabilen bu hastalık, bağışıklık sistemini düzenleyen tedaviler sayesinde hastalık kontrol altında tutulabiliyor. Ancak tam olarak ortadan kaldırılabilen bir hastalık değil.

Kelebek hastalığının tedavisi var mıdır?

İyileşme ve alevlenme dönemleriyle seyreden bir hastalık. Alevlenme dönemlerinde kullanılan ilaçlar, kan sulandırıcı ajanlar ve bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar kullanılabilir. Hastalığın kalıcı organ hasarını an aza indirmek, alevlenmeleri önlemek ve hastalığı kontrol altında tutmak için en erken dönemde tanı konulmalıdır ve tedaviye başlanmalı.

Kaynak: TRT Haber