Kış aylarında çocukları hastalıktan koruma önerileri

Kış aylarıyla birlikte çocuklarda görülen hastalıklarda artış gözleniyor. Bu hastalıklar küçük çocuklar kadar okul çağında olanları da yakından ilgilendiriyor. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Alerji ve Klinik İmmünoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haluk Çokuğraş, kış aylarında çocuk hastalıklarına karşı alınabilecek önlemleri TRT Haber’e anlattı.

Kış aylarında hastalıklar neden artıyor?

Kış ayları, hem havaların soğuması hem de okulların açılmasıyla birtakım enfeksiyon hastalıklarının çocuklara daha kolay bulaşması için bir fırsat yaratıyor. Onun için çocuklarda solunum yoluyla bulaşan ve genellikle solunum sisteminde belirti veren birtakım hastalıklara sıklıkla rastlanıyor.

Örnekleyecek olursak hangi hastalıklardan bahsedebiliriz?

En basitinden başlayacak olursak nezle, soğuk algınlığı, kulak enfeksiyonu, bademcik enfeksiyonu ya da sinüzit gibi üst solunum yolları enfeksiyonlarına sık rastlanıyor. Bir de sonuçları daha ciddi olabilen bronşit, zatürre gibi alt solunum enfeksiyonları var. Bunların içinde “grip” dediğimiz influenzanın ayrı bir yeri var. Aşağı yukarı 200 solunum yolu virüsü var. Bunlar özellikle okula giden küçük çocuklarda daha fazla görülüyor. Birbiri ardına hastalık yapıyor. Hele ilk kez okula veya kreşe giden bir çocuk bu enfeksiyonlara daha açık. Çocuklar bu yaşlarda, senede çoğu kış aylarında olmak üzere 7-8 kere enfeksiyon geçiriyor. Bu aslında çok doğal bir şey. Bağışıklık gelişmediği sürece bu enfeksiyonları geçirirler. Ama bizim için daha önemli olan orta kulak enfeksiyonları ve alt solunum yolu enfeksiyonu olan zatürreler ile bronşitler. Bunları engellenmeye çalışmalıyız. 

Çocuklar bu hastalıklara karşı çok mu savunmasız?

Kış aylarında geçirilen solunum yolu enfeksiyonlarının neredeyse yüzde 90’ı virüs kökenlidir. Hastalık yapan iki türlü mikrop var: virüsler ve bakteriler… Virüslere karşı elimizde bir silahımız yok. Nezle ve soğuk algınlığı enfeksiyonlarının yüzde 90’ı ile halk arasında “krup” denilen larenjit gibi hastalıkların hepsi virüs enfeksiyonudur. Bunlara karşı savunmasızız. 

Bakteri kökenli hastalıkları atlatmak için ne yapılabilir?

Zatürre, kulak enfeksiyonları, sinüzitler, bademcik enfeksiyonları bakterilerle oluşan enfeksiyonların küçük bir kısmıdır. Bunlara karşı elimizde tedavi edici ilaç olarak antibiyotikler var. Ama şunu özellikle vurgulamak istiyorum: üst solunum yolu enfeksiyonunda her çocuğa antibiyotik verirsek, inanın bunların yüzde 90’ını boş yere verilmiş olur. İkincisi bu antibiyotikler, gerçekten ihtiyacımız olduğunda işe yaramaz hale gelebiliyor. Çünkü mikroplar, antibiyotikler gereksiz yere kullandığında direnç kazanıyor. 

Alerjik hastalıklarda bu dönemde artış söz konusu mu? 

Astım çocuklar için çok ciddi bir alerjik hastalık. Astım ataklarının sonbahar-kış aylarında daha fazla görüldüğünü biliyoruz.

Bu hastalıklardan korunmak için alınması gereken önlemler neler? 

Hava koşullarına uygun giyinmek gerekir. Eğer etrafımızda hasta insanlar varsa, mümkün olduğu kadar onlardan uzak durmaya çalışılmalı. Küçük çocuklar kış aylarında kalabalık yerlerden uzak tutulmalı. Bir de elleri yıkamak çok önemli. Çünkü pek çok hastalık eller vasıtasıyla yayılıyor. 

Kış aylarına girmeden grip aşısı yaptırmak ne kadar koruyucu? 

Eğer influenzaya karşı korunmak istiyorsanız aşı olmaktan başka seçeneğiniz yok. Yüzde yüz koruyucu değil ama çok büyük oranda koruyuculuğu var. Özellikle de altta yatan bir hastalığınız varsa, riskli bir gruba giriyorsanız, akciğer hastalığı, kalp hastalığı ya da bağışıklık sistemiyle ilgili bir hastalığınız varsa, grip aşısı olmak şart. 

Bu noktada rota aşısının önemine değinebilir misiniz?

Rota virüsü kış mevsiminde ortaya çıkıyor. Özellikle küçük çocuklarda ishale ve kusmaya sebep olan bir virüs. Rota virüsünden korunmak için genel geçer birtakım önlemler var. Yiyeceklerimize dikkat etmek, su kaynaklarının temiz olması gibi. Rota virüsünün bir de aşısı var. Henüz rota virüsü aşısı rutin aşılama programına girmiş değil. Aileler, isteğe bağlı olarak yaptırıyor. Ama biz öneriyoruz. Çünkü aşı olursanız çocuklarda kış aylarında ishale, hatta bazen ölümcül tablolara yol açabilen bir enfeksiyon hastalığına karşı korunmuş oluyoruz. 

Ailelere kış aylarında çocuklarını hastalıklardan korumak için tavsiyeleriniz var mı?

Sağlıklı beslenmek son derece önemli. Bu, direnci arttır. Özellikle C vitamini zengini besinler çok önemli. Son yıllarda D vitaminin birtakım koruyucu etkileri olduğu söyleniyorsa da bunları çok da fazla abartmamak lazım. Sonuçta hastalıklardan korunmak için standart bir diyet yok ama sağlıklı beslenmek gerekir. Çocukları okula giden ailelerin evinde bir torba ilaç oluyor. Bunlar tırnak içinde, bağışıklık sisteminin güçlendirdiği ve çocukları koruduğu iddia edilen ilaçlar… Bu ilaçların bazıları, bazı çocuklar için hakikaten yararlı olabilir ama çocuk şu ilacı alsın artık hasta olmasın diyebileceğiniz bir durum yok.