Acil değil, sürekli ihtiyaç… Üstelik sadece 15 dakika süren basit işlemle yapılıyor. Bir ünitesi ise üç kişiye hayat veriyor. Kan bağışından söz ediyoruz... Ameliyatlar, trafik kazaları ya da tedavi amaçlı olarak kana duyulan ihtiyaç bitmiyor. Kan stokunda sürekliliği sağlamanın yolu ise bağış...
Türkiye’de kan bağışı konusundaki tek adres Kızılay. Kan bağışı yapmak isteyenlere Türkiye’nin dört bir yanında aralıksız hizmet veren Kızılay’a, 2023’ün başından bu yana (26 Ekim’e kadar) yaklaşık 2,2 milyon ünite bağış yapıldı.
599 bini aşkın kişi ilk kez kan bağışı yaptı
2023’te kan bağışında bulunanların 1 milyon 286 bini düzenli bağışçılardan oluştu. 599 bin kişi ise ilk kez kan bağışında bulundu. Kan bağışının yüzde 12,5’i kadınlar, yüzde 87,5’i ise erkekler tarafından yapıldı.
En fazla kan bağışını 20 yaş grubunun yapması dikkat çekti. Bağışçıların yüzde 50’den fazlası 26-45 yaş aralığında.
Eğitim seviyesine göre ise kan bağışı yapanların başını lise mezunları çekti. Bunu sırasıyla lisans, ilkokul, ortaokul, ön lisans ve yüksek lisans mezunları takip etti.
2022’de 2,9 milyona yakın kan bağışı alındı
2022 yılında 2 milyon 248 bin 401 kişiden, 2 milyon 809 bin 765 ünite kan bağışı alındı. Donörlerin yüzde 31’i, yani 699 bin 70’i ilk kez kan bağışında bulundu. Kan bağışında bulunanların yüzde 14’ü kadın, yüzde 86’sı ise erkekti.
2022’de yine lise mezunları bağış yapanlar arasında ilk sıradaydı. Ardından lisans ve ilkokul mezunları gelmişti.
300’ü aşkın mobil ve sabit ekip kan bağışı alıyor
Kızılay kan bağışı alma işlemini Türkiye’nin her bölgesine yayılan ekipleriyle aralıksız sürdürüyor. Kan alımı faaliyetleri 18 bölge kan merkezine bağlı 69 kan bağışı merkezi tarafından yürütülüyor. Bu bağış merkezlerinde 300’den fazla mobil ve sabit ekip, yaklaşık 4 bin personelle çalışmalarına devam ediyor.
En yakın kan bağışı noktasına gitmek yeterli
Kızılay’a kan bağışı yapmak için en yakın bağış noktasına gitmek yeterli. En yakın kan bağış noktasının adresini ise www.kanver.org sitesinden öğrenmek mümkün. Yine bağış yapmak isteyenler 168 numaralı çağrı merkezinden ya da mobil kan bağışı uygulamasından civarlarındaki kan merkezleri hakkında bilgi alabiliyor. Hatta dileyenler kan bağışı için kendilerine uygun tarih ve saat dilimi seçerek randevu oluşturulabiliyor.
Kimler kan verebilir?
Peki, kimler kan bağışı yapabilir? 18-65 yaş arası en az 50 kilo ağırlığındaki her sağlıklı birey kan verebiliyor. Bu şartlara uygun kişilerin bağış yapmadan önce bir form doldurması gerekiyor. Ardından bağışçı fiziksel muayeneden geçiriliyor. Tüm bunların sonucunda bağışçı adayının durumu elverişliyse işlem gerçekleştiriliyor.
Kan verme işlemi nasıl gerçekleşiyor?
Kan verme işlemi 15-20 dakika gibi kısa bir sürede bitiyor. Toplanan kanlar, yapılan bir dizi kontrolün ardından ihtiyacı olan hastalara naklediliyor. Kan bağışı yapan kişiler, belirli bir aralıktan sonra tekrar bağışta bulunabiliyor. Tam kan bağışı yapan erkekler 3 ay, kadınlar ise 4 ay aralıkla tekrar bağış yapabiliyor.