Türkiye’de resmi kurumların koronavirüs nedeniyle aldığı önlemler ve atılan adımların yanı sıra bireylerin kendi tedbirleri de bu dönemde öne çıktı.
Birçok kişi ‘Herkes kendi OHAL’ini ilan etsin’ çağrısına uydu ve eve kapandı. Milyonlarca kişi dezenfektan ve kolonyaya sarıldı. Bu süreçte maske ve eldiven kullanımı da geçmiş dönemlere oranla ciddi şekilde arttı.
Peki maskeleri ne kadar doğru kullanıyoruz, yanlış kullanımda sağlımıza nasıl etkileri oluyor? Eldivenler gerçekten bizi koruyor mu yoksa bilinçsiz kullanımda ciddi sorunlara mı neden oluyor? Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, bu soruları yanıtlayarak, önemli uyarılarda bulundu.
[Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan. Foto: AA]
Maskeyi kimler kullanmalı?
Prof. Dr. İlhan, normal vatandaşların maske kullanmasına gerek olmadığının altını çizerek, bu süreçte en çok yapılan yanlışlardan birinin bu olduğunu söyledi.
İlhan, “Kronik hastalığı olanlar, ciddi bağışıklık sistemi sıkıntısı yaşayanlar ya da koronavirüs şüphesi olan kişilerle teması bulunanlar maske takmalı. Kendisinde koronavirüs belirtisi hissedenler ve bu nedenle hekimine, hastaneye gidecekler ya da ambulans çağıracaklar da mutlaka maske takmalı” dedi.
Maskenin ne tür bir ortamda koruma sağlayacağı konusuna da değinen İlhan, şunları söyledi:
“Maske 1 metre ve daha yakın mesafeden karşıdaki kişiyle 15 dakika ve daha uzun süre kalırsanız sizi korur. Sosyal mesafenizi koruyamayacağınız kadar kalabalık bir yere gidecekseniz, sadece gittiğiniz ortamda maske kullanımı size fayda sağlayabilir. Bunların dışında maske kullanımı size bir fayda sağlamaz. Kendi OHAL’inizi ilan etmeniz, sosyal mesafenizi korumanız, ellerinizi yıkayıp dezenfekte olmanız maskelerden çok daha korucuyu.”
Maskeyi doğru kullanım neden önemli?
Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, maskelerin en fazla 2-4 saat aralığında koruyucu özelliğe sahip olduğunu hatırlatarak, şöyle devam etti:
“Bu sürenin ardından maske nemleniyor ve koruyucu özelliğini kaybediyor. Koruyucu özelliğini kaybeden maske yanlış kullanımda kendisi enfeksiyon kaynağı oluyor. Her maske yalnızca 1 defa kullanılabiliyor. Çıkardıktan sonra aynı maskeyi kullanmak ciddi riskleri de beraberinde getiriyor.
.jpg)
[Koronavirüsü salgını sonrası Türkiye'de maske tüketimi arttı. Foto: AA]
Yalancı güvene neden oluyor
Takılan maskenin alna çıkarılması, çene kısmına indirilmesi, çıkartıp cebe, çantaya konması gibi uygulamalar maskenin özelliğinin gitmesine neden oluyor. Maske kullanımı kişiye ‘yalancı güven’ sağlıyor ve bu nedenle asıl uyması gerekenlere uymuyor. Dış ortamlarda maske kullanımına gerek yok. Önemli olan sosyal mesafeyi koruyabilmek.
Maskelerin yanında son dönemlerde eldiven kullanımında da artış gözlemliyoruz. Geçici olarak eldiven takmak belki o an fayda sağlar. Ancak eldivenin sürekli suya temas ettiği, yıkandığı gibi durumlardan sonra kullanılması yanlış. Eldiven elleri kapatıyor ve mikro organizma üremesine neden oluyor. İnsanlar eldiven takınca ellerini yıkamayı unutuyor ya da önemsemiyor.”
Hangi maske kimler için daha uygun?
Vatandaşların kullandığı maskelere de değinen Prof. Dr. İlhan, “Sağlık çalışanları dışındaki herkes için basit cerrahi maske, uygun şartlar gözetildiği ve kullanım önerilerine uyulduğu sürece yeterli olacaktır” dedi.
İlhan ayrıca, maske takarken ve çıkarılırken uyulması gerekenleri şöyle sıraladı:
- Maske takılmadan önce öncelikle mutlaka el hijyeni sağlanmalı.
- Daha sonra paketinden çıkarılan maske burun kısmı iyi oturtulacak ve dışarıdan hava alması engellenecek şekilde yüze oturtulmalı.
- Önce maskenin üst kısımları, ardından alt kısımları bağlanmalı.
- Maske takıldıktan sonra mümkün olduğunca az konuşulmalı. Maske takılıyken fazla konuşmanın, maskeyi nemlendireceği ve özelliğini kaybetmesine neden olacağı unutulmamalı.
- Maske kullanımına başladıktan sonra bir daha ürüne çıplak elle kesinlikle dokunulmamalı.
- Çıkarırken maskenin özellikle ağız kısmına çok dikkat edilmeli. Arka taraflardan çözülmeli, maskenin ağız ve buruna gelen kısmına dokunulmamalı.
- Sadece ip ya da lastiğinden tutularak çıkarılmalı.
- Maske çıkarılınca doğrudan çöpe atılmamalı. Kullanımdan sonra maskelerin de birer tıbbı atık haline geldiği bilinciyle, önce poşete konmalı ardından çöpe atılmalı.
4.2ºC
Ankara
