Sıcak hava ve nem insan sağlığını olumsuz etkiliyor

İstanbul haftaya yüksek hava sıcaklığıyla başladı. Mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklık ve nem hayatı olumsuz etkiliyor.

Peki sıcak havanın insan sağlığı üzerinde nasıl etkisi oluyor? Kimler daha çok etkileniyor? Önlem almak için neler yapılması gerekiyor?

Tüm bu soruları Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta, TRT Haber için yanıtladı.

Sıcaklık ve nem artmaya başladı. Bu durum insan sağlığını nasıl etkiliyor? 

Sıcaklıklarla beraber nem de arttığı zaman hissedilen sıcaklık yükseliyor. Nemin artmasının yarattığı en büyük tehlike insanların terlemesini önlemesi. Sıcaklara karşı vücudun iki önemli savunma mekanizması var. Bunlardan bir tanesi derideki damarların genişlemesi, diğeri ise deri vasıtasıyla vücuttan su atılması. Nem arttığı zaman vücuttan su atılması bozuluyor. Terlemeyle vücuttan su atılamıyor. Bu fazla olduğu ve uzun süre devam ettiği zaman da vücut iç ısısı kendisini artık normal sınırlarda tutamıyor ve yükselmeye başlıyor. En büyük tehlikesi bu. 

Sıcaklık ve nemin artması hangi rahatsızlıklara ve hastalıklara sebep oluyor? 

Sıcaklıklarla birkaç hastalık tablosu ortaya çıkabiliyor. Bunlardan bir tanesi sıcak krampları. Kol ve bacak kaslarında ağrılı, tekrarlayan kramplar meydana geliyor. Bazen karın kaslarında da böyle kramplar olabiliyor. 

İkincisi ise sıcak bitkinliği adı verilen tablo. Bu aşağı yukarı herkesin bugünlerde yaşadığı bir şey. Hepimizde yorgunluk, halsizlik, sersemlik, uykuya eğilim hali oluyor. Bu, sıcak bitkinliğidir. Sıcak krampları ve sıcak bitkinliği, yeteri kadar su ve tuz alınarak kendiliğinden düzelir. Esas tehlikeli olan ise sıcak çarpması adı verilen durumdur. 

Sıcak çarpması nasıl oluyor? 

Burada vücut kendi iç sıcaklığını sabit tutamaz. Ve vücut iç ısısı giderek artmaya başlar. 41 derecenin üzerine çıktığı zaman da çok ciddi ölüm riski olan bir tablo ortaya çıkar. Şuur bozukluğu, baş ağrısı, baş dönmesi, konuşma bozukluğu, hayal görme, havale nöbetleri ve komaya kadar gidebilen durumlar ortaya çıkar. 

Sıcak ve nemli hava özellikle kimleri daha fazla etkiliyor? 

Sıcaklardan ve nemden özellikle kalp hastaları, tansiyon hastaları, akciğer hastaları, diyabetliler ve böbrek hastaları çok etkileniyor. Bebekler ve yaşlılar da çok rahatsızlık duyuyorlar. Çünkü her ikisi de susadıklarında ifade edemeyebilir ya da sıvıyı yerine koymada sıkıntı yaşayabilir. Bebekler zaten “Ben susuz kaldım” diyemez. Bir de bebeklerde vücudun büyük kısmı su olduğu için sıcak terleme yoluyla su kaybına daha duyarlıdırlar. Yaşlılar da yine eğer hafızalarıyla ya da şuurlarıyla ilgili problemleri varsa susadıklarını ifade edemezler. Bunun dışında altta yatan bir başka hastalık olmasa da yüksek nem insanları etkiler. 

Korunmak için neler yapılması gerekiyor? 

Eğer insanların işi gücü yoksa, dışarı çıkmaları şart değilse evde ya da kapalı ortamlarda zaman geçirmeleri daha doğru olur. Biz genellikle insanlara havası temiz olmadığı için alışveriş merkezlerine gitmeyin deriz. Ancak sıcak ve nemli havalarda, böyle serin yerlerde zaman geçirmek daha doğru olur. Mutlaka dışarı çıkması gerekenler ise, güneş altında mümkün olduğu kadar az zaman geçirmelidir. Şapka ve güneş gözlüğü takılmalı, açık renkli pamuklu kıyafetler giyilmelidir. Bizde pek alışkanlık halini almamış ama şemsiye ile dolaşmak da güneşin çok olduğu sıcak günlerde çok faydalı olabilir. Vücudu çok yormamalı, egzersizden kaçınmalıyız. Fırsatı ve zamanı olanların serin bir yerde 15-20 dakika ya da yarım saat de olsa uyumaları, ılık duş almaları iyi olur. Çok fazla yemek yememek gerekir. Hazmı kolay gıdalar, sıvı gıdalar ve zeytinyağlı yiyecekler tercih edilmelidir. İmkanı olanlar ılık duş alabilirler. Denize ve havuza girme imkanı olanlar bundan istifade edebilirler. 

Özellikle hangi saatler arasında güneşe dikkat etmek ve dışarıda olmamak gerekiyor? 

Güneşte kalmak zaten hiç doğru bir şey değil. İnsanlar güneş kremi kullanıyorlar koruma faktörü yüksek diye. Halbuki bunun deri kanserinden korunduğunu gösteren yeterli bir veri yok elimizde. Güneşte kalmamak lazım. Krem sürüp saatlerce güneşin altında yatan insanlar esasında doğru bir iş yapmıyorlar. Fakat vücudun güneşe de ihtiyacı var. İdeali güneşli günlerde, öğlen saatlerinde 15-20 dakika güneş banyosu yapmaları. Bu son derece faydalı ve bu sağlıklı yaşamak için de şarttır.