İstanbul Ataşehir’deki birçok yol kenarında hatta ara sokaklarda dahi ücretli otoparka rastlamak mümkün. Tabelalara baktığımızda kiminin üzerinde Ataşehir Belediyesi Spor Kulübü, kiminin üzerinde ise bazı firma isimleri yer alıyor.
Biz de aracımızı bir ara sokağa park etmek istiyoruz. O anda yanımıza bir kişi yaklaşıyor.
"Burası ücretli mi?" diye sorduğumuzda, "2 saate kadar 10 lira, gün boyu 15 lira" yanıtını alıyoruz. "İSPARK mı?" sorumuza da "Atapark olarak geçiyor" cevabını veriyor. Ataşehir'deki diğer sokaklarda da aynı manzara var.
Sadece ara sokaklar değil yol kenarları, işletme önleri... Birçok noktada durum aynı. Her sokakta otopark parası...
Ataşehir Belediyespor Kulübü ve taşeron firmalar park ücreti alıyor
Peki, gerçekten buraları kimler işletiyor, işte bu konuyla ilgili çeşitli iddialar var.
Bölgedeki bir vale, Ataşehir'de Tekel Spor Kulübü'ne ait 120 otopark olduğunu söylüyor. Kendilerinin taşeron firmada çalışan olduğunu da aktaran vale, gelirin yüzde 70'inin Belediyeye, yüzde 30'unun da bu şekilde işletmeye kaldığını ifade ediyor.
"Restoranımızın önündeki her araba başına 250 TL istiyorlar"
Fosforlu yelek giymiş otopark personeli her yerde karşınıza çıkıyor. Bu kişiler sık sık esnaftan da talepte bulunuyor.
İlçedeki bir esnaf, "Restoranımızın önündeki her araba başına 250 TL ödememiz gerektiğini söylüyorlar" derken, eczacı olan başka bir esnaf da "Eczanemizin önündeki alanın işgaliye parasıyla ilgili istekte bulundular" diyor.
10 TL'lik ödemeye 0 TL'lik fiş
Ödediğiniz ücretin karşılığında ancak isterseniz fiş alabiliyorsunuz. O da her zaman gerçek ücreti yansıtmıyor. Bazılarında 0 lira yazılı, bazılarınınsa saati veya günü farklı.
Kayıt dışı para toplama belgesi fişlerde de açıkça görülüyor.
Kim bu para toplayanlar?
Peki sokakları otoparka çevirip para tahsil eden bu kişiler kim? Yasal bir dayanakları var mı?
Sarı yelekli kişiler ya Ataşehir Belediyespor Kulubü veya onların anlaştığı taşeron firmalarının çalışanları.
Ataşehir Belediyesi ile yaptıkları sözleşme gereği sokakları otoparka çevirdiklerini savunuyorlar.
"Belediyemize işgaliye bedeli ödeniyor"
Belediye yetkilileri de bunu doğruluyor. Ataşehir Belediyesi Başkan Yardımcısı Kalender Özdemir, Belediyeye "işgaliye beledi" ödendiğini söylüyor:
“Ataşehir Belediyespor Kulübü adına ilçemizin çeşitli sokaklarında yapılan yol kenarı otopark işiyle ilgili, Belediyemize işgaliye bedeli ödenmektedir. İlçemizin yine birkaç sokağında Ataşehir Belediyespor Kulübü’müzün yaptığı gibi, işgaliye bedelini Belediyemize ödeyerek Ataşehir İlçe Emniyet Vakfı tarafından da yol üstü otopark işi yapılmaktadır."
"İlçe belediyesinin yetkisi yok, yetki büyükşehirde"
Ancak yolları Büyükşehir Belediyesi, Ulaşım Koordinasyon Müdürlüğü (UKOME) kararıyla otopark olarak kullanabiliyor. İlçe belediyelerinin böyle bir yetkisi yok.
Avukat Mustafa Efe konuyla ilgili, “Yol kenarına araçların bırakılması ve otopark hizmeti verilmesi bu münhasıran büyükşehir belediyelerinde, büyükşehir belediyesinin yetkisi dahilinde. Dolayısıyla burada ilçe belediyelerinin görevli koyarak veya tabela, çizgi koyarak yol kenarlarını otopark olarak işletmesi mümkün değil" ifadelerini kullanıyor.
Vatandaşlar, Ataşehir'in hemen hemen her bölgesini işgal etmiş otoparkçılara bir çözüm bulunmasını bekliyor.
Vatandaşlar ne yapmalı?
TRT Haber’e konuşan TÜRKAD Yönetim Kurulu Üyesi Avukat Bilal Yavuz, bazı ilçe belediyelerinin yol üstü otopark işletmeciliği yapmasının yasadışı olduğunu ve bu şekilde haksız kazanç sağlanmasının hiçbir hukuki geçerliliğinin olmadığına dikkati çekiyor:
“Sayıştay tarafından yapılan incelemelerde özellikle ilçe belediyelerinden Kadıköy Belediyesi tarafından 28, Maltepe Belediyesi tarafından 10 ve Ataşehir Belediyesi tarafından 9 sokak/cadde üzerinde yol üstü otopark işletildiği veya işlettirildiği tespit edilmiştir. Söz konusu raporda bu uygulamanın gerek 5216 sayılı Kanun açısından gerekse 2918 sayılı Kanun açısından mevzuata aykırı olduğu açıkça tespit edilmiş ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi bu yasadışı durumun giderilmesi için uyarılmıştır.
Danıştay da birçok farklı kararında ilçe belediyelerinin yol kenarlarından otopark ücreti almasının hukuksuz olduğuna hükmetmiştir. Netice itibarıyla İlçe belediyeleri tarafından yol üstü, sokak arası otopark işletilmesi veya işlettirilmesi suçtur ve altı aydan iki yıla kadar hapis cezası bulunmaktadır.”
"Tüketici Hakem Heyetine başvurulabilir"
Avukat Bilal Yavuz, bu tür hukuksuzluklar nedeniyle mağdur olan vatandaşların da neler yapabileceğini şöyle sıraladı:
“Tüketici Hakem Heyetlerine başvurarak ödedikleri bedelleri geri talep edebilirler. Yine bu tür usulsüzlükleri organize eden belediyeleri bulundukları il valiliklerine ve Türkiye Belediyeler Birliğine bildirerek şikayet yoluna gidebilirler.”
"Vatandaş şikayetini yapmalı"
TRT Haber canlı yayınına katılan Avukat Yasemin Bal ise vatandaşların şikayetini kesinlikle yapması gerektiğine vurgu yaptı.
Avukat Yasemin Bal: Rakamlar tahsilat yapanların keyfi taleplerine ve isteklerine uygun düzenlenemez. Ne kadar süre için ne kadar para alınacağı, mesai saatleri içinde ancak otopark ücretinin alınabileceği gibi hususların da belirtilmesi lazım.https://t.co/AROcI9VmGI pic.twitter.com/Ju62Jyw6QB
— TRT Haber Canlı (@trthabercanli) July 5, 2021
Avukat Bal, park saat ve ücret bilgilerinin önceden bilinmesi gerektiğine dikkati çekerek şunları söyledi:
“Ne kadar süre için en kadar para alınacağı, mesai saatleri içinde ancak otopark ücretlerinin alınabileceği gibi hususların da belirtilmesi lazım. Aldığınız otopark ücretinin üzerinde bunların yazması gerektiği gibi park yaptığınız yerde de hangi saatler arasında park yapabileceğiniz ve park ücreti olarak ne ödeyeceğinizi önceden biliyor olmanız gerekiyor."
Vatandaşların otopark istilasına göz yummamalarını ve yasal haklarını aramalarını söyleyen Avukat Bal, bilgi edinme yasası kapsamında uygulamaya dair belge ve bilginin de talep edilebildiğini vurguladı.
Haber: Murat Can ÖZTÜRK
Kamera: Sefa BAKIŞ