Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca hazırlanan proje kapsamında Bayburt’taki birçok medeniyete ev sahipliği yaptığı bilinen Bayburt Kalesi'nde, 2017 yılında restorasyon ve arkeolojik kazı çalışması başlatıldı.
Türkiye'nin en büyük 3'üncü kalesi olma özelliği taşıyan kalede, 3 yıldır süren çalışmalarda 1'inci Justinianus dönemine tarihlenen 2 sarnıç yapı ile 11'inci yüzyıla tarihlenen kilisenin plan özelliklerinin yanı sıra Roma ve Osmanlı dönemine ait çok sayıda keramik eser, ok ucu ve pipo bulundu. Sarnıçlar ve kilise ile 1 konut gün yüzüne çıkarıldı.
Kale ve çevresinde, han, hamam, cami ve bedesten gibi eserlerin çıkarılması için sürdürülen çalışmalarda bölgeden, 19 envanterlik, 44 etütlük eser ve 100 buluntuya ulaşıldı.
Çıkarılan eserler sınıflandırıldıktan sonra kale önünde yapılacak olan müzede sergilenecek.
"Urartular tarafından yapıldığı düşünülüyor"
Bayburt Kalesi hakkında bilgi veren tarihçi Gültekin Yılmaz, "Surları 30 metreye kadar yükselen, yalçın kayalıkların üzerine kondurulmuş oldukça korunaklı bir kaledir. Kalenin Urartular tarafından Milattan Önce 800 yıllarında yapıldığı düşünülmekte. Kayıtlarda, kalenin ilk restorasyonunun Milattan Önce 330'lu yıllarda Bizans İmparatoru Birinci Justinyanus tarafından yapıldığını belirtiliyor. Orta Çağ'da 1644-1647 yılında Evliya Çelebi, bu bölgeyi gezmiştir. Çelebi, Seyahatnamesi'nde Bayburt Kalesi'nin içinde 300'e yakın yerleşim yeri olduğuna dair ifadeler kullanmıştır. 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında kalede tahribatlar olmuştur. Kale, Ruslar tarafından tabiri caizse virane hale getirilmiştir. 2017 yılında kalede arkeolojik kazılar yapıldı ve yerleşim yerleri gün yüzüne çıkarılmaya çalışılıyor. Çalışmalar kapsamında Bizans dönemine ait 2 sarnıç ortaya çıkarılmış, aynı şekilde Ebu'l Feth döneminden kalan bir cami de var. Bayburt Kalesi, 1054 yılında Selçuklar tarafından Türklerin eline geçiyor. 1514 yılında Osmanlı Devleti tarafından Bıyıklı Mehmet Ağa komutasındaki Osmanlı orduları oldukça çetin bir kuşatma sonucunda Bayburt'u ele geçiriyor. Bu anlamda Bayburt'un köklü bir tarihi var, bu kalede bunun bir göstergesi" dedi.
"Büyüklüğü ve ihtişamı çok etkileyici"
Kaleyi gezen Davut Doğan, "Türkiye'nin 3'üncü büyük kalesiymiş. Büyüklüğü ve ihtişamı çok etkileyici. Ayrıca Bayburt'u kuş bakışı görmek isteyenler bu kaleye gelebilir" diye konuştu.
Herkesin bu kaleyi görmesi gerektiğini ifade eden Ahmet Saka ise, "Gerçekten gezilmeye değer bir yer. Devasa kale surları, gözetleme kuleleri var. Daha içinde göremediğimiz birçok yapı var. Kale surlarına çıkıp manzarayı seyretmek de büyük bir zevk" dedi.