Yardıma muhtaç oldukları bahanesiyle topladıkları para ve yardımlarla geçimini sağlayan dilenciler, zabıta ve güvenlik güçlerine sık sık yakalansalar da farklı yöntemlerle insanların duygularını istismar etmeye devam ediyor.
İstanbul'un Fatih ilçesi, yerli ve yabancı turistlerin yoğun olarak bulunması nedeniyle dilencilerin de en çok olduğu ilçelerin başında geliyor.
İstanbul Valisi Davut Gül’ün çocukların dilendirilmesine müsaade edilmeyeceğine yönelik açıklamalarının ardından İstanbul'da dilencilere yönelik operasyonlar hız kazandı.
Ara sokaklar ihmal edilmedi
Sultanahmet Meydanı'ndaki Dikilitaş çevresinden uygulamaya başlayan zabıta ekibi, bu bölgede denetimlerin sıkı olması nedeniyle ara sokaklarda çalışan dilenciler için harekete geçti.
Ekip, Kadırga semtinde önce elinde mendille dilenen bir çocuğu, sokağın ilerisinde ise çocuğun annesini yakaladı. Dilendikleri fark edilince kaçmaya başlayan 2 çocuk, kısa bir kovalamacanın ardından zabıta aracına alınırken, teneke meşrubat kutusu toplarken dilendiği için önceden araca bindirilen bir kişi taşkınlık çıkararak inmeye çalıştı.
Yaya olarak sokak sokak gezen ekip, kafe ve restoranların yoğun olduğu caddede dilenen madde bağımlısı bir kişiyi de araca bindirerek diğerleriyle birlikte haklarında Kabahatler Kanunu uyarınca işlem yapılmak üzere Zabıta Müdürlüğü'ne götürdü.
Fatih Zabıta Müdürlüğü'nden edinilen bilgilere göre, ekipler rutin çalışmalarını genellikle Eminönü Meydanı ve Kapalıçarşı gibi yabancı turistlerin ziyaret ettiği yerler ile Ayasofya Camii, Sultanahmet Meydanı ve Süleymaniye Camii gibi ibadethanelerin bulunduğu yerlerde yoğunlaştırıyor.
Yaz aylarında İstanbul'a dilenmeye geliyorlar
İlçede en çok Suriye ve Tacikistanlı yabancıların dilendiği tespit edilirken, yaz aylarında Adana ve Gaziantep'ten dilencilerin "mevsimlik" olarak bölgeye geldiği belirlendi.
Uygulamaların yanı sıra vatandaşlardan gelen şikayetler üzerine de çalışmalar yapılırken, ilçede günlük ortalama 140, 2023 yılının ilk 7 ayında ise 24 bin 434 dilenci yakalandı, 542'sine Kabahatler Kanunu'nun "dilencilik" maddesi uyarınca 617'şer lira idari para cezası uygulandı.
Dilendirilen çocukların yanı sıra birçok dilencinin üzerinde kimlik taşımadıkları için haklarında cezai işlem uygulanamazken, 2023 yılında dilencilerin üzerinden çıkan 1 milyon 190 bin 707 lira 53 kuruşa, geliri mülkiyete geçirilmek üzere el konuldu.
Her gün ortalama 70 ila 140 arasında dilencinin yakalandığı ilçede, Vali Gül’ün açıklamalarının ardından dilenci sayısında azalma olduğu tespit edildi.
Üzerlerinden döviz ve yüklü miktarda para çıkıyor
Gün içinde önlerinde birkaç madeni parayla dileniyormuş izlenimi veren bazı kişilerin üzerinden çıkan miktarlar zaman zaman zabıta ekiplerini de şaşırtıyor.
Ekibin 25 Nisan 2022'de Fevzipaşa Caddesi'nde dilendiğini tespit ettiği yaşlı bir erkeğin üzerinden 1302'si dolar olmak üzere toplam 62 bin lira çıktı. Aynı caddede dilencilik yaptığı gerekçesiyle 9 Eylül 2022'de yakalanan bir başka yaşlı erkeğin üzerinde 74 bin 580 lira ve 3 bin 760 dolar bulundu. Yaşlı dilencinin paraları gömlek ve ceketinin ağzını diktiği ceplerine sakladığı tespit edildi.
Çoğu dilenci ise yakalanırlarsa topladıkları paralara el konulmasın diye üzerlerinde çok para bulundurmuyor. Kiminin parasını bölgede tanıdıkları esnafa bırakıp gün sonu belirli bir komisyon karşılığında geri almak üzere zula yaptığı, ekip halinde çalışan bazı dilencilerin ise topladıkları parayı belirli aralıklara çevrelerinde kendilerini bekleyen bir kişiye emanet ettiği belirlendi. Paraları biriktiren bu emanetçi kişiye de kanun kapsamında işlem yapılıyor.
Yöntemleri sosyal medya sayesinde açığa çıkıyor
Dilencilerin para toplamak ve yakalanmamak için verdikleri uğraşlar artık sosyal medya sayesinde açığa çıksa da özellikle turistleri hedef aldıkları taktikler değişmedi.
Hedefe koydukları kişiyi arkasına alacak şekilde başında simit tepsisi taşıyarak yürüyen dilenci, birden kendini yere atıyor. Simitler etrafa saçılırken, dilenci önceden alnında veya ağzının kenarında oluşturduğu yarayı kopararak düşmenin etkisiyle yaralanmış izlenimi veriyor. Bu haliyle kendisini acındıran dilenci, turistten aldığı paranın ardından bir sonraki hedefini bekliyor.
En eski yöntemlerden biri olan düşen boyacı fırçası taktiği de hala dilenciler tarafından kullanılıyor. Hedefteki kişinin önüne ayakkabı fırçası düşürmüş gibi yapıp yoluna devam eden dilenci, yardımcı olmak için fırçayı kendisine geri getiren turiste ısrarla bedava ayakkabı boyamayı teklif ediyor. Ayakkabısının tozu fırçayla alınan turist karşılığında istenen parayı vermek zorunda bırakılıyor. Dilenci bu sırada yakalandığı takdirde hakkında işlem yapılırken, içinde hiçbir malzeme bulunmayan boyacı sandığı imha ediliyor. Dilenciler bu yöntemi, çok bilindiği için ara sokaklarda yalnız turistleri hedef alarak uyguluyor.
Aldırdıkları ürünleri iade edip parasını alıyor
Son zamanlarda çöp yığınlarının içinde yiyecek arıyormuş gibi yapıp çevredekilerden para isteyen dilencilerin sayısı da bir hayli fazla. Yanında temiz poşette getirdiği ekmeği, çöpün yanında oturup yiyen özellikle kadın dilenciler, kendisine acıyan vatandaşların parasını alıyor. Kafe ve restoranların yoğun olduğu bölgede gezen dilenciler ise burada oturan vatandaşlardan kendilerinin aç olduğunu ifade ederek para istiyor.
Dilencilerin en yeni yöntemi ise marketlerde alışveriş yapan insanlara gıda ihtiyaçları olduğunu söyleyerek dilenmeleri. Daha çok yaşı küçük çocukları aracılığıyla bu yönteme başvuran dilenciler, çok ihtiyaçları olduğunu söyleyerek genellikle 5 litrelik sıvı yağ gibi ürünleri vatandaşlara satın aldırıyor. Dilenciler, bu ürünleri daha sonra bir şekilde iade edip parasını alıyor.
8.9ºC
Ankara
