Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca, engelli yolcuların şehirler arası ulaşımında erişilebilirliğini sağlamak için otobüs, tren, gemi, terminal ve mola yerlerine yönelik yeni standartlar belirlendi.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca hazırlanan "Şehirler arası Yolcu Taşıma Hizmeti ile Servis ve Turizm Taşımacılığı Hizmetinin Erişilebilir Hale Getirilmesine Dair Yönetmelik" Resmi Gazete'de yayımlandı.
Daha önce şehir içi yolcu taşımacılığı yapan otobüslerin erişilebilir hale getirilmesi ile Türkiye genelinde toplu ulaşım hizmeti veren tüm araçların düzenli olarak denetlenmesine yönelik düzenlemeleri hayata geçiren Bakanlık, bu yönetmelikle de şehirler arası ulaşımın engelliler açısından erişilebilir hale getirilmesine yönelik kıstasları belirledi.
Şehirler arası yolcu taşıma hizmeti ile servis ve turizm taşımacılığı hizmetinin, engellilerin kullanımına uygun hale getirilmesine ilişkin düzenlemeleri kapsayan yönetmeliğe göre, kara yolunda hizmet veren araçlar erişilebilir olarak üretilecek ve mevcut araçlar da bu açıdan tadilata alınacak.
Karayolunda şehirler arası yolcu taşıma hizmeti ile servis ve turizm taşımacılığı hizmeti veren araçların erişilebilir hale getirilmesi amacıyla yapılacak tadilatlar, "Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelik" hükümlerine uygun olarak gerçekleştirilecek.
Ayrıca erişilebilirliğe uygun imal edilen veya tadilata giren araçların uygunluk belgesi ile tescille ilgili dijital kayıtlarına "erişilebilir" ifadesi yazılacak.
Yolcu gemileri ve trenler erişilebilir olarak üretilecek
Yönetmelik kapsamında denizyolu ve iç su yolunda hizmet veren araçlarda erişilebilirliğin sağlanmasına yönelik yolcu gemileri de erişilebilir olarak üretilecek.
Demiryolunda hizmet veren trenlerde de erişilebilirlik açısından yeni standartlar geçerli olacak.
Demiryolunda şehirler arası yolcu taşımada kullanılan araçlar, Avrupa Komitesi tarafından yayınlanan hareket kabiliyeti kısıtlı kişiler ile ilgili "Karşılıklı İşletilebilirlik İçin Teknik Şartnamesi"ne uygun şekilde üretilecek.
Araçların erişilebilirlik tadilatı da bu şartnameye uygun yapılacak. Bu kapsamda trenlere, engelli yolcuların iniş ve binişlerinde kullanmaları amacıyla şartnamede yer alan "biniş destekleri" de eklenecek.
Yazıhanelerde "işaret dilli" dönem
Karayollarında şehirler arası ulaşım ve turizm hizmeti sağlayanlar, yazıhanelerde engelliler için erişilebilir bankolar oluşturacak. Ayrıca yazıhanelerde görüntülü konuşma ile işaret dili hizmeti de sağlanacak.
Firmalar, ulaşım aracının erişilebilir olmaması durumunda engelli bireyin kendisine erişilebilir hizmet sağlanmasına yönelik talebini en fazla 72 saat içerisinde karşılamakla yükümlü olacak.
Engeline bağlı hareket kısıtlılığı olan yolcuların "transfer aparatı" talep etmesi halinde de bu talep, kısa mesaj ile gönderilen bilgi mesajında ve bilette yer alacak. Yolculuk süresince de araçta bulundurulacak transfer aparatı için engelli yolcudan ek bir ücret talep edilmeyecek.
Firmalar, engellilerle iletişim ve transfer aparatının kullanımı konusunda eğitim almış şoför ve yardımcı personel görevlendirmekle yükümlü olacak.
Seyahat acentaları ve mola noktalarına düzenleme
Seyahat acentaları, müşterinin engelini bildirmesi halinde rezervasyon sırasında bu bilgiyi rezervasyon ve taşıma sözleşmesine kaydedecek ve müşteriye verilecek hizmetin planlanması ve sunulmasında gerekli önlemleri alacak.
Acenteler da internetten rezervasyon veya hizmet satın alınması aşamasında internet erişilebilirliğini ve bürolarında erişilebilir banko hizmetini sağlayacak. Acenteler, engelli bireyin erişilebilir taşıma hizmeti sağlanmasına ilişkin talebini, azami 72 saat içinde karşılamakla yükümlü olacak.
Karayollarında mola noktalarında da bina girişi ve tuvaletler başta olmak üzere, Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Yönetmeliği kapsamında Bakanlıkça belirlenen esaslara uygun düzenlemeler yapılacak.
Mola noktalarında transfer aparatları temin edilebilecek, görme engelliler için sesli anons ve yönlendirme sistemi bulundurulacak.
Havayolu, demiryolu ve deniz ulaşımına yönelik düzenlemeler
Terminallerde de transfer aparatı temin edilmesi ile erişilebilirlik açısından gereken düzenlemeler yapılacak.
Görme engelliler için sesli anons ve yönlendirme sistemi bulundurulacak terminallerin il merkezlerinde bulunanları için danışma bankosunda işitme engelliler için indüksiyon döngü cihazı da sağlanacak.
Kıyı tesisleri de engelli yolcuların gemiye ulaşımını ücretsiz sağlamak, sesli anons ve yönlendirme sistemleri bulundurmak, bankolarda görüntülü konuşma ile işaret dili hizmeti sağlamak zorunda olacak.
Demiryolunda şehirler arası taşıma hizmeti veren araçlara yönelik ise hareket kısıtlılığı olan engelli yolcuların azami 72 saat öncesinde bildirmesi durumunda "transfer aparatı, rampa, asansör, merdiven tırmanma aparatı" gibi çözümleri sağlanacak.
İşletmeciler ayrıca erişilebilir banko, transfer aparatı temin etme, engelliye trene iniş ve binişte ücretsiz yardım sağlama, sesli anons ve yönlendirme sistemi kullanma, bilet satış noktalarında görüntülü konuşma ile işaret dili hizmeti vermek gibi yükümlülüklerin tamamını yerine getirecek.
Yönetmelik kapsamında havayoluyla taşıma hizmeti veren işletmelerde de engelli vatandaşların erişilebilirliğine yönelik düzenlemeler yapılacak.
Servis taşımacılığı hizmeti verenler, ücretsiz transfer aparatı temin etme, engelliye uygun en kısa güzergahı sağlama, engellilerle iletişim ve transfer aparatının uygulanması konusunda eğitim almış şoför ve yardımcı personel çalıştırmakla yükümlü olacak.
Erişilebilirliği sağlamayana para cezası verilecek
Bugün itibarıyla yürürlüğe giren yönetmelik kapsamında engelli bireylerin erişilebilirlikleri, herhangi bir ücret talep edilmeksizin sağlanacak.
Yönetmelik kapsamındaki yükümlülükleri yerine getirmeyenlere 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun kapsamında idari para cezaları uygulanacak. AA