Trakya'nın can damarı Ergene Nehri, yıllardır 'sanayinin kanalizasyonu' halinde. Atıklar nehre bırakılıyor. Nehir can çekişiyor. Nehrin rengi de son dönemde değişti.
Ergene Nehri'nin uzunluğu 283 kilometre. Istrancalar'daki Yıldız Dağları’ndan başlayıp Meriç Nehri ile birleşerek Ege Denizi’ne dökülüyor.
Atıklar Ergene'yi kirletiyor
Ancak özellikle deri, kozmetik, tekstil ve plastik fabrikalarının atıkları yüzünden birçok kolu zehir taşıyor.
Yaklaşık 3 bin sanayi tesisi 80’li yıllarından başından bu yana kimyasal atıklarını ergene nehrine döküyor. Sadece fabrikalar da değil ortalama 68 yerleşim biriminin evsel atıkları da yine Ergene’den bırakılıyor.
Ergene'nin çevresinde yaklaşık 1 milyon kişi yaşıyor. Ağır metal atıkları, nehrin bir çok bölümünde canlı yaşamını tamamen yok etmiş durumda. Nehre yaklaşıldıkça havayı keskin bir koku kaplıyor.
Birçok noktada moloz yığınları görülüyor
“Bizler yaz günü çok zor duruyoruz, yaz günü bahçesinde ağacının altında oturması gerekirken kişiler evlerine kaçıyorlar. İç odalarına kaçıyorlar halbuki yaz günü dışarıda olmak lazım”
Birçok noktada karşınıza moloz yığınları, çöp poşetleri ve cansız hayvan bedenleri çıkıyor. Yerleşim yerlerinde cam ve pencereler sürekli kapalı tutuluyor.
Verimli tarım arazileri zehirleniyor
Çevre halkı nehrin pis olduğunu ve renginin kırmızı, yeşil renkler aldığını söylüyor.
Ergene Nehri, yıllardır dördüncü sınıf çok kirlenmiş su durumunda. Zaman zaman aşırı yağış nedeniyle taşkınlar da oluyor. Verimli tarım arazileri zehirleniyor. Çiftçiler gibi besiciler de şikayetçi.
Yılın ilk 5 ayında 3 milyonu aşkın ceza
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bölgede sürekli denetimler yapıyor. Sadece bu yılın ilk 5 ayındaki 453 denetimde toplam 3 milyon 275 bin 12 lira ceza kesildi.
Ergene Nehri'ni kurtarma planı
Ergene Nehri'nin kirlilikten kurtarılması için atılan adımlardan biri olan "Derin Deniz Deşarj Projesi"nin yıl sonuna kadar tamamlanması planlanıyor. Projenin Doğu Hattı hizmete alındı.
Derin Deniz Deşarj Genel Müdür Vekili Murat Aktaş, "Ergene Nehri’ne doğal suyunun yaklaşık 9 katı kadar arıtılmış sular bırakılmaktadır. Deşarj sistemi devreye girdikten sonra ergene nehri gerçek debisine dönecektir. Bu da olası taşmaları önleyecektir. Dere ıslah çalışmaları ve nehrin temizlik çalışmaları bittikten sonra kendi doğal halinde akmaya devam edecektir" diyor.
Bu çalışmalar bitse de kesin çözüm yine sorunun kaynağında. Ergene'nin kurtulması için sanayi tesislerinin atıklarını arıtmadan nehre bırakmalarının tamamen kesilmesi gerekiyor.
Kamera: Edebali Koçdemir
Dron: Musa Toprak