Erkek grubuna 'loca şartı' koyan işletmeye ayrımcılık cezası

Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu'nun (TİHEK), kararına göre, M.Y.K, 3 arkadaşıyla İstanbul'daki bir eğlence mekanında düzenlenen konsere rezervasyon yapmak için işletmeyle iletişime geçti.

İşletmeden, "4 erkeğin yanlarında kadın misafir olmadan sadece loca için rezervasyon yaptırabilecekleri" yanıtını alan vatandaşlar, maddi durumları nedeniyle locadan bilet alamadı.

Kadınlar için böyle bir kısıtlamanın olmadığını belirten M.Y.K, cinsiyet temelinde ayrımcılık yapıldığı iddiasıyla kuruma başvurdu.

İnceleme kapsamında eğlence mekanından yazılı görüşü talep edildi. Eğlence mekanından gönderilen yazıda, tek başına veya ekip olarak gelen kadınların da yanında erkek olmadan loca dışındaki yerlerde misafir edilmediği belirtildi.

Sadece erkeklerin yanlarında kadın olmaksızın işletmeye alınmadığının kabulünde dahi bu durumun ayrımcılık olarak nitelendirilemeyeceği ifade edilen yazıda, ülkenin sosyal ve kültürel yapısı düşünüldüğünde gece mekanlarının kadınlar için güvenli olmadığı, bu durumun kadınlar için güvenli ve huzurlu bir ortam yaratma çabasından kaynaklandığı savunması yapıldı.

Başvuruyu karara bağlayan TİHEK, cinsiyet temelinde ayrımcılık yasağını ihlal ettiği gerekçesiyle işletmeye 120 bin lira idari para cezası verdi. Karar, oy çokluğuyla alındı.

"Erkeklerin kadınları rahatsız edeceğine dair düşünce toplumsal ön yargı"

6701 sayılı Kanun'un 2. maddesine göre, kişinin almak istediği hizmeti almasının zorlaştırılmasının da doğrudan ayrımcılığı gündeme getirdiği kaydedilen kararda, "Muhatabın, başvuran ve arkadaşlarını yalnızca locada ağırlamak şeklindeki teklifinin başvuran ve arkadaşlarının hizmetten yararlanmasını engellemediği ancak bu kişiler açısından hizmetten yararlanmayı maddi ve manevi olarak zorlaştırdığı açıktır." ifadelerine yer verildi.

İşletmenin, "Erkek gruplarının alınmamasının kadınlar için güvenli ve huzurlu bir ortam yaratma çabası olduğu" savunmasına kararında yer veren TİHEK, işletmede erkeklerin kadınları rahatsız ettiğine dair bir delilin dosyaya sunulmadığına dikkati çekti.

Başvuran ve arkadaşlarının da daha önce bu tarz bir tavırda bulunduklarını ya da bu şekilde davranabileceklerini gösterir herhangi bir olgu veya olayın da dosyaya sunulmadığını bildiren kurum, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Erkeklerin kadınları rahatsız edeceğine dair düşünce toplumsal ön yargılardan ileri gelmekte ve bunun gibi ön yargılar toplumdaki eşitsizliği derinleştirmektedir. Yalnızca ön yargılardan ve varsayımlardan hareketle erkeklerden oluşan grupların işletmeye alınmaması şeklindeki farklı muameleyle ulaşılmak istenen amacın meşru olmadığı, bu amaç meşru sayılsa dahi somut olay adaleti açısından bu şekilde bir uygulamanın ölçülü olmadığı açıktır."

İki üye karşı oy kullandı

Karara muhalefet şerhi koyan iki üye, söz konusu uygulamanın Türk toplumunun özelliği ve gereksinimlerinden kaynaklandığını, kamu düzeni ve güvenliği açısından kamusal yararı da yakından ilgilendirdiğini belirtti.

Üyeler, muhalefet şerhinde, "Bu bakımdan, uzun yıllardır aynı sektörde faaliyet gösteren iş yerlerinde uygulanmakta olup, geleneksel bir kural olarak yerleşmiş ve kabul görmüş bir uygulamadır. Bir başka anlatımla, ülkemizde uzun yıllardan beri sürdürülen bu uygulamanın, kamu yararına ve hizmetin gereklerine uygun şekilde objektif, makul ve geçerli neden ve gerekçelere dayalı olduğunun toplumsal olarak kabul görmüş olduğu açıktır." ifadelerini kullandı.