Yüksekova'da 15 Eylül 1964'te Bakanlar Kurulu kararıyla açılan Esendere Gümrük Kapısı, uzun bir aradan sonra 20 Ekim 2013'de Gümrük ve Ticaret Bakanlığının yap-işlet-devret modeliyle yaklaşık 70 milyon liraya modernize edildi.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) arasında yapılan protokolle modernize edilen 12 kapıdan biri olan 56 bin 300 metrekarelik alan üzerine kurulu kapıda, gidiş geliş olmak üzere 23 işlem peronu bulunuyor.
Bu yıl 9 Eylül'de tamamlanarak işletmesi 29 yıllığına Gümrük ve Turizm İşletmesi (GTİ) Genel Müdürlüğüne verilen kapıda görevli memurlar için 84 dairelik lojman yaptırıldı.
Bölgede yaşanan elektrik kesintileri ve voltaj düşüklüğüne karşı kapıya her biri 875 kilovatlık 2 jeneratör ve tüm yapıyı besleyecek büyüklükte bir regülatör kuran bakanlık, tesisin ısınma, soğutma, sıcak su gibi önemli ihtiyaçlarını da tek merkezden kontrol altında tutuyor.
Türkiye ile İran arasındaki ticarette kullanılan tırların işlemlerinde kullanılan hassas kantarların ulaştırma ekranlarına direkt entegre edilmesiyle hem firmaların hem de kapıda görevli personelin işleri kısa sürede tamamlanıyor.
200 kameralı güvenlik sistemi
Esendere Gümrük Kapısı'nda 200 kamera ile alınan güvenlik tedbirleri sayesinde kaçakçılık olayları henüz girişim aşamasındayken tespit edilerek önleniyor.
Tesisin her bölgesini gören kameralar sayesinde tüm hareketi yakından takip eden uzmanlar, kaçakçılık girişiminde bulunmak isteyenlerin "korkulu rüyası" haline geldi.
Uzmanlar hareketli kameralar yardımıyla en kör noktaları bile kontrol altında tutuyor. Bu sayede gerçekten ticaretle uğraşanlar ile kaçakçılık yapmaya çalışanlar birbirinden ayrılıyor.
Eskiden yaklaşık 20 memurun görev yaptığı ve yoğunluğun oluştuğu kapıda, şimdi X-ray cihazı sayesinde arama işlemi dakikalar içerisinde yapılabiliyor.
Alınan tedbirler ve teknolojik cihazlar sayesinde son üç aylık sürede kapıda önemli bir kaçakçılık faaliyetinin yaşanmadığı belirtildi.
Gümrük kapısında başarıyla görev yapan ekipler, 30 Kasım 2016'dan bu yana bin 605 araçta limit fazlası 120 bin 651 litre mazot tespit etti. Bu araçlardan yakıt fazlası için 320 bin 396 lira tahsilat yapıldı.
Terör, ticaretin önünde engel
Bölge halkı tesisin 7 gün 24 saat geçişe hazır olmasına rağmen terör nedeniyle sadece mesai saatlerinde hizmet vermesinden dolayı üzüntülü.
Bölücü terör örgütünün Yüksekova'da hendek kazma girişimi sonrası güvenlik güçlerinin düzenlediği başarılı operasyonlara destek veren bölge halkı, sokağa çıkma yasağının başladığı 23.00'den sonra kapıyı kullanamamanın sıkıntısını yaşıyor.
Yetkililer, öncelikli hedeflerinin 2014 yılında 354 milyon dolar olarak gerçekleşen ihracat hacmini aşmak olduğunu bildirdi.
Üç aylık dönemdeki ihracatın 3 milyon doları geçtiğini, ancak birinci ay ile üçüncü ay arasında da çok büyük bir fark bulunduğunu vurgulayan yetkililer, gelecek yıl yaz aylarında eski rakamları geçeceklerini kaydetti.
Bu arada tesiste bulunan 96 metrekare büyüklüğündeki Türk bayrağı sınırda gururla dalgalanıyor.