Gecekonduların da yer aldığı Fikirtepe, 2007'de "kentsel dönüşüm alanı" olarak belirlendi. "Fikirtepe ve Çevresi Uygulama İmar Planı" çerçevesinde yapılan inşaatlarla bölgede başlayan dönüşüm, inşaat firmaları, müteahhitler ve mülk sahipleri arasında yaşanan sorunlar nedeniyle tamamlanamadı.
2020 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatı üzerine, Fikirtepe'deki kentsel dönüşüm çalışmaları devlet eliyle yürütülmeye başlandı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın projenin tamamlanmasına yönelik yaptığı çalışmalar olumlu sonuçlandı.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, kentsel dönüşüm projesinin ilk etabı olan yeni Fikirtepe'deki konutların 1134'ünü tamamlayıp teslim ettiklerini söyledi. Önümüzdeki yılın ortaları itibarıyla da konutların etap etap teslim edilmeye başlanacağını ve 2 yılın sonunda da toplamda 11 bin bağımsız bölümü tamamlayacaklarını açıkladı.
Düğüm nasıl çözüldü?
1984 yılında Fikirtepe'de bulunan gecekondular yasalaştı.1991 yılında hak sahiplerine tapular dağıtıldı. Zaman içinde gecekondular binalara dönüştü.
2005 yılında özel proje alanı ilan edildi. 2007 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından "Kentsel dönüşüm alanı" olarak belirlendi. 2008 yılında “Özel Proje Alanı” olarak planlanan bölgede 1/1000 ölçekli uygulama imar planı çalışmasına başladı.
2010 yılında 14 bin 629 yeni daire yapılması planlandı. Bu sayı daha sonra 35 bine çıktı. 2012’de 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun çıktı. 2013’te Riskli alan ilan edildi.
2015’te Fikirtepe Kentsel Dönüşüm projesi Meslek Odaları tarafından yargıya taşındı ve plan iptalleri başladı.
Bakanlık büyük dönüşümü başlattı
2020 Yılının Fikirtepe’sinde yıkımları yapılmış fakat inşaatı başlanmamış alanlar, yüklenici firmaların süreci tamamlamayacağını belirtmeleri, kira yardımı dahi alamayan hak sahipleri, başlanmış fakat bazı gerekçelerden dolayı devam etmeyen projeler sıkıntıları başgöstermişti. Bu sıkıntıların olduğu bir alanda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı sorunun çözümü için kentsel dönüşüm sürecini tamamlayamamış 55 hektar bir alanda büyük dönüşümü başlattı.
İmar Planları ve imar uygulamaları kısa bir sürede tamamlandı. 2 İrtibat Ofisi kurularak hak sahiplerine bilgilendirme ve kira yardımı süreçleri başlatıldı.
Kentsel dönüşümde model ve örnek şehir olan İstanbul'umuzun tüm ilçelerinde vatandaşlarımız için sağlıklı ve güvenli yapılar üretmeye devam ediyoruz... #TürkiyeninHerYerindeKentselDönüşüm pic.twitter.com/0QPB97xrBx
— Murat KURUM (@murat_kurum) April 9, 2022
"İki yıl içinde herkes evine yerleşmiş olacak"
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum iki yıl içinde herkesin evine yerleşmiş olacağını açıkladı:
"Projenin ilk etabı olan yeni Fikirtepe'deki konutlarımızın 1134'ünü tamamladık ve Fikirtepeli kardeşlerimize teslim ettik. Hamdolsun orada hayat başladı. İnşallah önümüzdeki yılın ortaları itibarıyla konutlarımızı etap etap teslim etmeye başlayacağız ve 2 yılın sonunda da toplamda 11 bin bağımsız bölümü tamamlayacağız. Tüm vatandaşlarımızı evlerine yerleştireceğiz."
Bakanlık süreci nasıl yürüttü?
Büyük Dönüşüm alanında, mevcutta 1299 bina ve 5 bin 565 bağımsız bölüm daha önceden yıkılan yaklaşık 2 bin bağımsız bölüm yani yaklaşık 400 bina bulunmaktaydı. Mevcutta bulunan 1299 bina için 150 günlük bir tahliye süreci tanındı.
Yaklaşık 26 bin hak sahibi bulunan çalışma alanında tüm hak sahipleri ile görüşülerek süreç hakkında bilgilendirmeler sağlandı. Bu süreç içerisinde tahliyesini gerçekleştiren hak sahipleri için her bir bağımsız birime 1500 lira kira yardımı başlatıldı. Kiracı olanlara 3000 lira taşınma desteği sağlandı. Günümüze kadar 70 milyon lira kira yardımı ödemesi gerçekleştirildi. Aylık yaklaşık 15 milyon lira kira yardımı yapılıyor.
Tahliyeler kısa sürede tamamlandı
Tahliyeler verilen süre içerisinde hak sahiplerinin de desteği ile herhangi bir sorun yaşanmadan tamamlandı ve yıkım süreçleri 1 ay gibi rekor bir sürede tamamlandı. Büyük Dönüşüm alanında 19 yapı adasının ihale ve inşaat süreçleri tamamlandı.
Şuan hızlı bir şekilde inşaat süreçleri devam ederken 2 yıl gibi kısa bir sürede hak sahiplerine yeni Fikirtepe’de bulunan bağımsız bölümleri teslim edilecek.
19 yapı adası, 11 bin bağımsız bölüm
Büyük Dönüşüm Alanı içerisinde 19 yapı adasında toplam 11 bin bağımsız bölüm üretilecek. Büyük Dönüşüm Alanının yüzde 55 kadarı donatı alanından oluşacak.
11 cami alanı, 8 eğitim tesisi, 1 sağlık tesisi, 1 spor tesisi alanı, sosyal ve kültürel tesis alanları ile yaklaşık 120 bin metrekare park alanı yapılacak.
Grafik: M. Furkan Terzi