1990’lı yıllarda görme engelli öğrencilerin hareketi sonucunda kurulan Görme Engelliler Teknoloji ve Eğitim Laboratuvarı’nın (GETEM) sunduğu en önemli hizmetlerden biri sesli kitap.
Bugüne kadar 36 bine yakın kitabın seslendirildiği GETEM, bu hizmeti sadece öğrencilere değil tüm görme engelli bireylere sunuyor.
2007 yılından bu yana GETEM’in direktörlüğünü yapan Engin Yılmaz, yürütülen çalışmaları şöyle anlattı:
“Körlük bir yeti farklılığıdır ve maalesef dünyadaki bilgi, yeti farklılıklarına uygun şekilde tasarlanmaz. Kitaplar mürekkep baskılı biçimde üretilir, filmlerdeki görüntüler biri tarafından betimlenmez. Böyle olunca da maalesef körler tabelaları okumaktan kitapları okumaya kadar birçok alanda bilgiye erişim problemleri yaşar. İşte GETEM bu bilgiye erişimin önündeki engelleri ortadan kaldırmak üzerine kuruldu. Özel olarak da bunu kitaplarla yapıyoruz. Yayınevlerinden çıkan kitapları gönüllü okuyucularımızın desteğiyle seslendirerek erişilebilir hale getiriyoruz.”
Dünyanın her yerinden gönüllü okuyucu olmak mümkün
Gönüllü okuyucuların 2 farklı yöntem ile seslendirme yapabildiğini söyleyen Yılmaz, “Bunlardan bir tanesi bünyemizdeki laboratuvarımıza gelip burada okumak. Onun dışında GETEM’i diğer sesli kütüphanelerden ayıran ‘Uzaktan Gönüllü Okuyucu Olma Projesi’. Bu proje, Türkiye’nin ya da dünyanın neresinde olursanız olun, akıllı telefonunuz ya da bilgisayarınız aracılığıyla kayıtları yapıp GETEM’e göndermenize olanak sağlıyor” dedi.
Görme engellilerin gözü kulağı oluyorlar
Görme engelliler için kitap seslendiren yüzlerce gönüllüden biri de Ayla Kileci.
Annesi görme engelli olan Kileci, emekli olduktan sonra görme engellilere destek olmak için GETEM’e katılmış.
Her fırsatta laboratuvara gelip, kitapta yazılanları görme engellilerin zihninde canlandırmak için okuma yapan Kileci, “Burada sesli kitap okuyorum, okunmamış kitaplardan okunması gerekenleri, eksik kalanları biz okuyoruz. Haftanın belli günleri belli saatlerde bu laboratuvarı bizim için tahsis ediyorlar, biz de kitapları okuyoruz. 3 ay içinde tamamlamamız gerekiyor” diye konuştu.
Görme engellilere tablo yaptığımı düşünüyorum
Görme engelliler için kitap seslendirmenin kendisi için çok keyifli olduğunu söyleyen Kileci, şunları söyledi:
“Okuyorsunuz ve sesinizi sizin okuduğunuz ritimle, sizin ses tonunuzla, sizin verdiğiniz repliklerle o insanlar kafalarında canlandırıyor. Renk tarif ediyorsunuz, duygu tarif ediyorsunuz. Cümleye koyduğunuz noktanın tarzı bile kızgın mı mutlu mu olduğunu tarif ediyor. Sanki onlara bir tablo çiziyormuşum, resim yapıyormuşum gibi düşünüyorum okurken de.”
Seslendirenlerin tamamının gönüllü olarak katıldığı bu projeden yararlanmak isteyenler telefon, tablet ya da bilgisayar üzerinden ücretsiz olarak bu ses kayıtlarına ulaşabiliyor.
Haber: İlyas Umut Özacar
Kamera: Serhan Sevin
Kurgu: Cihan Karaahmetoğlu
4.2ºC
Ankara
