Aykut Hocaoğlu, Berkhan Ağar, Emrecan Durmaz ve Ezgi Ezdar Onur, COVID-19'un yol açtığı ekonomik sıkıntıları hafifletecek bir sosyal proje gerçekleştirmek amacıyla bir araya geldi.
Nisan ayının ilk günlerinde "Herkes kendi yakın çevresine gücü yettiği kadar destek olsa bu çığ büyümeden komşular arasında çözülebilir" fikri, Bi'Komşu (bikomsu.com) platformuyla hayata geçti. 13 Nisan'da saat 13.04'te açılan siteye 45 farklı ülkeden ziyaretçi gelirken, 3 bine yakın fatura talebi girişi yapıldı ve sistem sayesinde 315 fatura ödemesi gerçekleştirildi.
"Salgın ekonomik anlamda herkesi eşit etkilemedi"
Platform kurucularından Aykut Hocaoğlu, Bi'Komşu'nun aylık sabit giderlerden faturalarını ödemekte zorlanan ihtiyaç sahipleriyle bu ihtiyacı onlar adına gidermek isteyen yardımseverleri bir araya getirmeyi amaçladığını söyledi.
Özellikle küresel salgın nedeniyle işini kaybeden, işi olsa da gelirleri azalan ihtiyaç sahibi sayısının artış gösterdiğini belirten Hocaoğlu, şunları anlattı:
"Sağlık açısından zengin fakir ayırmadan herkesi eşit şekilde tehdit eden COVID-19, ekonomik anlamda herkesi eşit etkilemedi. Bu anlamda sivil toplum kuruluşları, yerel yönetimler, merkezi yönetim ve kurumsal firmalar dört bir yandan yardım kampanyalarına başladı ancak tüm bu çabaya rağmen hala yardım bekleyen büyük yığınlar olduğunu fark ettik. Öte yandan 'biz' olma duygusunun gitgide yükseldiği bu süreçte birilerine yardımcı olmak isteyen birçok insan da var ama bu insanlar doğru yardımı nasıl yapacaklarını bilemiyor. Biz de 'Herkes kendi yakın çevresine gücü yettiği kadar destek olsa bu çığ büyümeden komşular arasında çözülebilir.' düşüncesiyle bir sosyal girişim başlatmaya karar verdik. Bunu herhangi bir kurum ya da kuruluş çatısı altında değil de insanların dayanışma ruhunu ön plana çıkaran bir modelle yapmak istedik. Komşuluğun, her ne kadar son yıllarda etkisi azalsa da bu coğrafyanın en kadim geleneklerinden biri olduğunu biliyoruz. Bu ruhu da yeniden canlandırmak umuduyla Bi'Komşu fikri doğdu."
[Fotoğraf: AA]
"Limitler mevsimlere göre ayarlandı"
Hocaoğlu, platforma üye olurken herhangi bir seçim kriteri bulunmadığını belirterek, "İmkanı olan herkes destek veren tarafta olabilir. İleride kurumsal destek modülünü de devreye almaya planlıyoruz. Kurumların veya şirketlerin toplu bir şekilde destek olabileceği yeni bir model geliştirme üzerine de çalışmamız var" dedi.
Destek almak isteyenler için yarı otonom bir kontrol modeli bulunduğunu kaydeden Hocaoğlu, şu bilgileri verdi:
"İhtiyaç sahibi kişiyi çalışma durumuna göre gruplandırıyoruz (çalışan, emekli, işsiz ve öğrenci). Hanede kaç kişinin yaşadığına ve hanenin aylık gelirine bakıyoruz. Bunun yanında cep telefonu numarası üzerinden sistem doğrulaması yaptığımız için gerçek kişi olup olmadığını test ediyoruz. Anonim kayda izin verilmiyor. Tüm bu bilgilere bakarak bir algoritma oluşturduk ve destek olmak isteyen kişiler anlık olarak sistemdeki en acil ihtiyacı olan kişileri görüntüleyip ona göre destek olacağı kişiyi belirleyebiliyor. Limit konusunda ise suistimali önlemek için belli kurallar tanımladık. Örneğin bir ihtiyaç sahibi bir ay boyunca en fazla 1000 liralık destek alabiliyor. Faturalar için de limit belirmesi yaptık. Elektrik 300 lira, doğalgaz 500 lira, su 100 lira, telefon 150 lira, internet 150 lira. Limitler mevsimlere göre dinamik olarak değişkenlik gösterecek şekilde ayarlandı. Örneğin yaz aylarında su ve elektrik tüketimi daha yoğun olduğu için onların limitleri artırılarak doğalgazın limiti düşürülecek.”
"Bi'Komşunuz tarafından ödendi"
Aykut Hocaoğlu, projeye başlarken hukukçulardan görüş aldıklarını vurgulayarak, "Sistem üzerinden herhangi bir para akışı olmadığı, bağış veya yardım kampanyası yapılmadığı, ticari bir faaliyet yürütülmediği ve aynı zamanda herhangi kurumsal bir yapının çatısı altında olunmadığı için resmi izin gerektiren bir zorunluluğa rast gelmedik. Ayrıca sisteme kayıt olunurken alınan bilgiler, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'na uygun olarak düzenlenmiştir" diye konuştu.
Platformun alışveriş tarafı olmadığından bahseden Hocaoğlu, "Sistem üzerinden para akışı sağlanmıyor, işlem ücreti, hizmet bedeli, komisyon adı altında herhangi bir şey de söz konusu değil. Bu girişim tamamen gönüllü olarak kurulmuş ve sosyal iyilik hareketi olarak kurgulanmıştır" dedi.
Hocaoğlu, Türkiye’nin her yerinden destek talep edilebildiğini ve destek olunabildiğini belirterek, yurt dışından destek vermek isteyenleri sisteme dahil etme çalışmalarının sürdüğünü söyledi.
Destek verenlerin kime destek verdiğini bildiğini ve isterse destek talep eden kişiyle telefon görüşmesi yapabildiğini anlatan Hocaoğlu, "Ancak destek alan kişi kimden destek aldığını bilmiyor. Sadece desteğin hangi ilden yapıldığı bilgisini içeren '…. tutarlı faturanızın …. ilinden Bi'Komşunuz tarafından ödendiği bildirilmiştir, kontrol etmenizi rica ederiz’ şeklinde bir mesaj alıyor" bilgisini verdi.
"Enkazı hep birlikte kaldırmaya mecburuz"
Aykut Hocaoğlu, platformun pandemi sonrasında sürmesini istediklerini anlatarak, şunları söyledi:
"Pandemi sonrasında bu krizin ekonomik etkilerini çok daha derinden hissedeceğimizi, tüm dünyada bir ekonomik buhran olacağını tahmin ediyoruz. Şu an herkes öncelikle hayatta kalmaya, sağlığını korumaya gayret ediyor. Ekonomik kaygılar ve beklentiler öncelik sıralamasının çok gerisinde ancak salgın sonrası hayatlarımızın normalleşmesiyle birlikte ekonomik enkazı hep birlikte kaldırmaya mecburuz. O nedenle nihai amacımız ve isteğimiz bu gibi platformlara gerek ve ihtiyacın olmadığı bir dünya düzeninde yaşamak olsa da bu ihtiyaçlar devam ettiği sürece biz de bir ucundan destek olacak bir çaba içerisinde olmayı sürdürmek istiyoruz."
4.8ºC
Ankara
