İkinci el oto piyasasının tekrar canlanmasıyla sahte ilanlarla vatandaşı tuzağa düşüren kapora dolandırıcıları ve araç fiyatlarını yükselten fırsatçılar tekrar ortaya çıktı.
Son dönemde faizlerin düşmesi ve yaz aylarının gelmesiyle ikinci el araç satın alımında canlılık yaşanmaya başladı. Ancak fırsatçılar ve kapora dolandırıcıları da yeniden gündeme geldi.
İnternet siteleri ve cep telefonu uygulamaları üzerinden yapılan, özellikle ikinci el araç alım satım sürecinde yaygın olarak görülen ve sektörde "kapora tokatçılığı" olarak tabir edilen yöntemle vatandaşlar mağdur ediliyor.
Sahte ilanlar bazı özelliklerinden anlaşılıyor
Vatandaşı mağdur eden dolandırıcılar, ilandaki araç için bir miktar kapora aldıktan sonra ortadan kaybolurken, dolandırıcıların verdiği ilanlarda da bazı belirgin özellikler bulunuyor.
Sosyal medya platformlarının yanı sıra, online alışveriş sitelerine e-posta adresi ve cep telefonu ile kolayca kayıt yaptırabilen dolandırıcılar, ardından siteye sahte ilanları düşük fiyatlarla ekliyor. Söz konusu ilanlarda da çoğunlukla başka araçlara ait fotoğraf ve bilgiler kullanılıyor.
Yanıltıcı ve dikkati çekici ilan başlıklarıyla alıcıların ilgisini çeken dolandırıcılar, ilandaki araçları normal piyasanın çok altında fiyatla satışa çıkarıyor. Fiyat cazibesine kapılan alıcı ise ilandaki numarayı arayarak araçla ilgili detaylı bilgi almaya çalışıyor. Bundan sonraki süreçte ise "kapora tokatçısının" planı devreye giriyor.
Genellikle ilana çok fazla ilgi olduğu ve başka alıcıların da araçla ilgilendiği izlenimi veren sözde satıcı, bir miktar kapora karşılığında ilanı yayından kaldırabileceğini belirtiyor. Kaporayı internet bankacılığı üzerinden aldıktan sonra telefonunu kapatarak ortadan kayboluyor. Dolandırıldığını anlayan vatandaş ise polis merkezlerine ve tüketici derneklerine başvurarak yardım istiyor.
Notere gitmeden ödeme yapmayın
Kapora dolandırıcılığının yanı sıra notere gitmeden ve satış yapılmadan, araç ücretinin hesaba gönderilmesi de dolandırıcılar tarafından kullanılan yöntemlerden biri olarak öne çıkıyor.
Ayrıca ruhsat sahibi ve vekalet sahibi dışında araç ücretini farklı bir kişinin hesabına havale etmek de son dönemlerde mağduriyet yaşanmasına neden oluyor.
"Sıfır araç alacağıma üstüne biraz daha koyup ikinci el alırım"
Yeni tip koronavirüs (Covid-19) nedeniyle dünya genelinde otomotiv üreticilerinin üretimi durdurması nedeniyle sıfır araç tedarikinde sorunlar yaşandı.
Bu durum tüketicilerin ikinci ele yönelmesine neden oldu ancak ikinci el pazarında da araç fiyatları yükseldi.
Bu noktada bazı satıcıların online platformlarda "taşıt kredisini" de öne sürüp neredeyse sıfır fiyatına ikinci el araç satması vatandaşların tepkisini çekiyor.
Özellikle sosyal paylaşım sitelerinde sıklıkla paylaşılan "Sıfır araç alacağıma üstüne biraz daha koyup ikinci el alırım" ifadesi de vatandaşların gösterdiği tepkiyi ortaya koyuyor.
"Aracı size göndereceğim, baktırır beğenirseniz alırsınız" diyen satıcıya dikkat
Tüketici Dernekleri Federasyonu Genel Başkanı Aziz Koçal yaptığı açıklamada kapora dolandırıcılığı dışında vatandaşların yeni bir yöntemle mağdur edildiğini söyledi.
İnternet sitelerindeki sahibinden satılık araç ilanları üzerinden yapılan dolandırıcılığı anlatan Koçal, şunları kaydetti:
"İnternette gördüğü araç ilanı üzerine ilan sahibini arayarak pazarlık yapan vatandaşa 'aracı size göndereceğim, baktırır beğenirseniz alırsınız, ancak ben çalıştığım için bir arkadaşla aracı size göndereceğim, ben PTT bank ile çalışıyorum, siz parayı PTT banka kendi hesabınıza yatırın, cüzdanınızın ekran görüntüsü bana atın, arabayı size göndereyim. Beğenirseniz, havalenizi yaparsınız' diyen araç sahibine alıcı PTT banka kendi hesabına yatırdığı paranın hesap cüzdanının (cüzdanda adı soyadı ve hesap numarası var) ekran görüntüsü araç sahibine atıyor."
"Hesap numarası üzerinden kimlik bilgilerine ulaşılarak hesap boşaltılıyor"
Daha sonra hafta sonu daha önce belirlenen yerde aracı bekleyen alıcının, araç gecikince araç sahibini aramak için telefonunu kullanmak isteyince hattının kullanılamadığını gördüğünü dile getiren Koçal, şöyle devam etti:
Bir başka numaradan araç sahibini aradığında ise verilen numaraya ulaşılamıyor. Telefonda arıza olabilir düşüncesiyle telefoncuya gittiğinde ise İzmir Bornova'dan yedek SIM kart çıkarıldığını öğreniyor. Dolandırıldığını düşünerek PTT banka gittiğinde ise paranın hesapta olmadığını görüyor. Hesap numarası üzerinden vatandaşın kimlik bilgilerine ulaşılarak yedek SIM kart üzerinden e-devlet şifresi alınarak, banka hesabı boşaltılıyor. Yaklaşık 100 kişinin bu yolla dolandırıldığı, şebekenin ortalama 10 milyon lira civarında vurgun yaptığı düşünülmektedir." dedi.
"Mağdur olan tüketiciler şikayet edebilirler"
Tüketiciler Derneği (TÜDER) Genel Başkanı Levent Küçük konuya ilişkin yaptığı açıklamada, "Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu Yönetmeliği yürürlüğe girdi, şu an bu kurul iş başında. Bir kere bu haksız veya fırsattan istifade fiyat artışı yapanlara yönelik gerek Ticaret Bakanlığı ve Ticaret Bakanlığı bünyesinde oluşturulan Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu o işletmelere yönelik denetim yapmalı." dedi.
Haksız fiyat artışına konusunda tüketicilerin ise belirledikleri fahiş fiyat artışlarını belgeleyerek ilgili yerlere başvurabileceğini belirten Küçük, Ticaret Bakanlığı Tüketici'nin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürülüğü'nün internet sayfasından şikayetlerin bildirilebileceği bilgisini paylaştı.
Levent Küçük, kapora dolandırıcılığı konusunda dikkat edilmesi gereken konulara ilişkin ise şunları kaydetti:
"Mutlaka tüketicilerimiz araç devir-teslim işlemlerini noter aracılığıyla yapmalı. Bir de ilandaki şüpheli araçların cazibesine kapılıp kesinlikle kapora göndermemeleri lazım. Ayrıca üçüncü şahıs dolandırıcılarına karşı da dikkatli olmak gerekiyor. Bu da çok önemli. Bizzat aracı kimden alıyorsak, ruhsat sahibi kimse veya elinde geçerli vekaletname olan kişilerle işlemlerin yapılması gerekiyor. Asla araç sahibi olmayan üçüncü şahıslara para gönderilmemeli. Böyle bir durumla karşılaşırlarsa Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda ve Tüketici Hakem Heyetlerine veya Tüketici Mahkemelerine başvuruda bulunabilirler."
Sektör temsilcilerinden ikinci elde "T.C. Kimlik No" düzenlemesi talebi
Öte yandan, sektör temsilcileri şubat ayında yaptığı açıklamada, internet üzerinden ikinci el araç satımında, T.C. kimlik numarası, ekspertiz raporu ve ruhsat bilgilerinin girilmesi gibi zorunlulukların getirilmesi konusunda ilgili bakanlıklara talepte bulunduklarını bildirmişti.
Bu konuyla ilgili henüz bir düzenleme ise yapılmadı.
8.8ºC
Ankara
