“Karadeniz’i fırtına vurdu: 1 ölü”, “Giresun’da kuvvetli rüzgar fındık bahçelerine zarar verdi”, “Mersin’de fırtına kargo gemisini sürükledi”, “Edremit’te fırtına ağaçları yerinden söktü”, “Didim-Akbük yolunda fırtına nedeniyle ulaşım kısmen durdu”… Bu başlıklarla çıkan haberlerin sayısı her geçen gün artıyor. Üstelik fırtınalar orman yangınlarının kontrol altına alınmasını da zorlaştırıyor. Fırtına ve kasırgalar, küresel ısınma sonucu meydana gelen iklim değişikliğinin neden olduğu doğa olaylarının başında geliyor.
Fırtınalar neden çoğaldı?
Uçan çatılar, yıkılan ağaçlar, zarar gören tarım alanları… Fırtınaların verdiği hasarlar saymakla bitmiyor. İnsanların yaralanmasına hatta ölmesine bile sebep oluyorlar. Uzmanlar, bu tip doğa olaylarının giderek artacağını artık daha fazla dillendiriyor. Yıldız Teknik Üniversitesi Doğa Bilimleri Araştırma Merkezi Başkanı Prof. Dr. Şükrü Ersoy, “Dünyada gerçekten son zamanlarda afetlerin frekansları ve şiddetleri artmaya başladı. Bunda da başı meteorolojik afetler, atmosferik değişimler ve iklim değişimi çekiyor. Bunların mevsim dışı anormal artışlarını yaz aylarında görebiliyoruz. Mesela aşırı sıcaklık akımları, şiddetli rüzgarlar ve beklenmedik yağışlar şeklinde karşımıza çıkabiliyor. Her şey birbirini tetikliyor” diyor.
“Ülkemizde tropikal siklon görülmeye başlandı”
İklim değişikliğinden kaynaklanan fırtınalar, uzmanlar tarafından yakından takip ediliyor. O uzmanlardan Prof. Dr. Şükrü Ersoy önemli bir ayrıntının altını çiziyor. Ersoy, Türkiye’de tropikal iklim bölgelerinde rastlanan siklonların görülmeye başlandığını söylüyor:
“Biz tropikal siklonların görüldüğü ülke değiliz. Bizim yaşadığımız, ekstra tropikal siklon… Bu tür şiddetli fırtına olayları bizde görülmez ama artık görülmeye başlandı. Akdeniz’de ortaya çıkan fırtınaya ‘kırbaç’ adını vermişlerdi. Bu siklon, 150 kilometreye varan hızlarda esti. İtalya’dan başlayıp Türkiye’ye doğru çok etkili oldu. Bunun birkaç gün kalması çok ciddi maliyetlere neden olur.”
Fırtına ve kasırganın sık görüldüğü ülkeler, uzun yıllardır karşılaştıkları bu doğa olaylarına karşı gerekli önlemleri alıyor. Ancak söz konusu ülkeler artık daha fazla önlem almak zorunda. Türkiye’de olduğu gibi o ülkelerde de bu doğa olaylarının sayısı ve şiddeti gözle görülür şekilde artış gösteriyor.
“ABD’de, Florida açıklarında, Japonya’da veya Hindistan’da yaklaşık fırtına sayıları mevsimsel olarak bellidir. Kasırga olacaksa bu önceden bilinir, hatta önceden adı bile verilir. Ama iklim değişikliğiyle birlikte son yıllarda oralardaki fırtına sayılarında da artış var.”
Meteorolojiyi herkesin takip etmesi gerekiyor
İklim değişikliği sonucu meydana gelen afetlere karşı artık daha fazla duyarlı olmak gerekiyor. İstanbul Teknik Üniversitesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orhan Şen, bu konuda herkese sorumluluk düştüğünü vurguluyor.
Şen, şiddetli doğa olaylarını en az zararla atlatmak için meteorolojik verilerin dikkate alınması gerektiğini belirterek, şunları söylüyor:
“Vatandaş, meteorolojiyi takip edecek. Türkiye’de meteorolojik olaylar, sıcağından soğuğuna kadar çok önemli. Yağmurundan rüzgarına kadar meteorolojinin takip edilmesi lazım. ”
Prof. Dr. Şen, yetkili kurumların da bazı hazırlıklar yapmasının şart olduğunu söylüyor. Şen, bunun önemini çatı örneği ile anlatıyor:
“Yeni meteorolojik verilere göre çatıların yapılması lazım. Bundan sonraki inşaat yönetmenliğine bunları koymamız gerekir. Hem ısıtma ve soğutma, hem de çatı dayanıklılığı bunun içine girecek.”
Kurgu: Cihan Karaahmetoğlu
9.5ºC
Ankara
