İstanbul’da yaz ortasında 'süper hücre' yağışı

İstanbul’da güneşli hava bugün öğle saatlerinde tersine döndü. Öyle ki sağanak ve dolu bir arada geldi. Kentin her iki yakasında etkili olan kuvvetli yağış kimi zaman doluya dönüştü. Derken ortaya hortum çıktı. Çatalca ve Büyükçekmece’de beliren hortum herkesi korkuttu. 

İstanbul Teknik Üniversitesi Meteoroloji Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Deniz Demirhan yaz ortasında görülen ani yağış ve hortumun sıcaklıklardaki anormal artışa bağlı olduğunu söyledi. Demirhan, şöyle konuştu:

"Ekstrem sıcaklıklar görüyoruz. İklim değişikliğini etkisini artık hayatımızda hissediyoruz. Sıcaklıkların artışı normal değerlerin çok çok üzerinde yaşanıyor artık. 141 yılın en sıcak nisan ayını yaşadık. Mayıs ayında bir rekora imza attık. Haziran ayında da yine bu şekilde olması bekleniyor. Bunların hepsi birleşince aslında bu tarz olayların oluşma olasılığı artıyor.” 

“Bu kadar kuvvetli yağış beklenmiyordu”

İstanbul’u vuran bu ani hava olayı “süper hücre” olarak tanımlanıyor. Süper hücre, İstanbul’dan hemen önce de Bursa’nın Kestel ilçesinde kendisini göstermişti. Süper hücre, sıcak ve nemli havanın soğuk şekilde esen rüzgarlarla karşılaşması sonucu meydana geliyor. Bu karşılaşma sonucu dönme hareketi ve yağış görülüyor. İstanbul Teknik Üniversitesi Meteoroloji Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Deniz Demirhan süper hücrenin özelliğini anlatırken şu ifadeleri kullanıyor:

“Yukarıya doğru yükselici hareketler çok güçlüdür. Hem yerden yukarı hareket çok kuvvetlidir hem de yatay hareketler çok hızlıdır. Bu da süper hücrede bir dönme hareketini başlatır. Dönme hareketi hızlanarak artar. Böylece süper hücreyi bulunduğu bölgede izole bir hale getirir ve giderek güçlendirir.”

Demirhan, İstanbul için “süper hücre”den ziyade, “çoklu süper hücre” sürprizi yaşandığını da anlattı:

“Bugün bir süper hücre oluşması bekleniyordu. Fakat bugün bu süper hücre, çoklu süper hücreye dönüştü. Birden fazla alanda süper hücre oluştu. Beklemediğimiz bölgelerde, tahmin edilemeyen bir şekilde hızlı gelişti. İstanbul’da bu kadar kuvvetli yağış beklenmiyordu. Daha çok Marmara’nın güneydoğusunda beklenirken sistem birdenbire değişti ve çoklu süper hücre oluştu. Bu da Marmara’yı daha çok etkiledi.”

“Süper hücre” artık daha sık oluşacak tahmini

Süper hücre son yıllarda giderek daha sık görülüyor. Demirhan, bunun altını çizerek, “Betonlaşma çok fazla artıyor ve toprağın geçirgenliği azalıyor. Asfalt yüzeyler yağışı ne yazık ki geçiremiyor. Akışa geçen bu su, sele ve su baskınlarına sebep oluyor” dedi. 

Demirhan’a göre, ani gelişen bu doğa olayı ile önümüzdeki dönemlerde daha fazla karşılaşacağız. Demirhan, bunun nedenini ise iklim değişikliği ile açıklıyor: 

“İklim değişikliğinin en temel olayı bu. İklim değişikliği ekstrem hava olaylarının hem sıklığını hem de şiddetini artırıyor. Bu da bizim ekolojik dengemizi bozuyor. Bu tarz olaylarla artık çok daha sık karşılaşabiliriz.”