“Kaportası sizsiniz, kullanırken dikkat”

Scooterlar yaklaşık 4 yıldan beri hayatımızda. Yakın geçmişine karşın toplu taşımaya alternatif olarak kısa sürede yaygınlaştı. Pandemi sürecinde bireysel kullanım sunduğu için artık çok revaçta. Ancak bu yaygın kullanım kazaları da beraberinde getiriyor.

Son zamanlarda sıklıkla karşılaştığımız kazalar nedeniyle scooter kullanım kurallarını belirlemek amacıyla çalışma başlatıldı. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın, İçişleri Bakanlığı ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile birlikte hazırladığı "Elektrikli Scooter Yönetmeliği" 14 Nisan 2021'de Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

7 ayda 253 scooter kullanıcısına ceza kesildi

Elektrikli scooter kullanımını düzenleyen yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten, 11 Kasım 2021'e kadar İstanbul'da 1229 denetim gerçekleştirildi. Bu denetimlerde 253 elektrikli scooter kullanıcısına yönetmelikteki maddeleri ihlal ettikleri gerekçesiyle ceza yazıldı.

Elektrikli scooter kullanıcılarından 51’ine tehlikeli araç kullandıkları, 11'ine trafik levha ve işaretlerine uymadıkları, 4'üne de kırmızı ışıkta geçtikleri gerekçesiyle işlem yapıldı.

Denetimlerde 187 kişiye de yönetmelikte yer alan diğer kuralları ihlal etmeleri nedeniyle para cezası uygulandı. Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce gerçekleştirilen denetimlerde, kuralları ihlal eden kullanıcılara uygulanan ceza miktarı 157 bin 850 lira oldu.

"Elektrikli scooterlarda kaporta insan vücudu"

İstanbul Ticaret Üniversitesi Ulaştırma Sistemleri Merkezi Müdürü Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı, trafikteki tüm araçlar gibi scooter kullanıcılarının da uyması gerektiği kuralları ve kazaların önüne geçmek için alınması gereken tedbirleri anlattı.

Scooter kullanıcılarının "Elektrikli Scooter Yönetmeliği"ndeki kullanım kurallarına uymasının birinci öncelik olduğunu söyleyen Ilıcalı, "Ülkemizde devletin ilgili birimlerinin aldığı önlemlere rağmen vatandaşlarımız trafik kurallarına dikkat etmiyor. Elektrikli scooterlarda kaporta insan vücudu. İnsanların kurallara riayet etmediği bir yolda, bir sistemin içerisinde onları çok daha iyi koruyup kollamamız gerekiyor. Bunun için scooterlarla ilgili daha önce yasa, şimdi de yönetmelik çıktı. Yönetmelikte çok güzel maddeler var. Her şey mükemmel bir şekilde yazılmış. Ama yazmak yetmiyor, bunları harfiyen uygulamak lazım. Elektrikli scooter artık sistemin içerisinde. Pandemide de çok önemli bir ulaşım aracı haline geldi. Elektrikli scooterin trafiğe ve hava kirliliğine karşı olumlu katkısı var. Herhangi bir yakıt kullanmıyor. Netice itibarıyla bu kadar avantajı dezavantaja çevirmememiz için bilinç oluşturmamız lazım" dedi.

[İstanbul Ticaret Üniversitesi Ulaştırma Sistemleri Merkezi Müdürü Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı]

"Scooterları karma trafikten ayırmamız lazım"

Kazaların önüne geçmek için alınması gereken tedbirleri sıralayan Ilıcalı, şu önerilerde bulundu:

Elektrikli scooter firmaları yetkiyi bakanlıktan alıyor. Ancak kullanacakları güzergâhı büyükşehir belediyeleri veya İl Trafik Komisyonlarından alıyor. İzin verdiğimiz yolları çok iyi seçmemiz lazım. Yani burada en kritik nokta şu; diyor ki mesela 'eğer özel bir yolu yoksa 50 kilometre saatin altında olmak kaydıyla karma trafikte kullanabilir.' Bu çok büyük bir risk. Scooterların karma trafikte kullanılmaması lazım. Belediyelerin bisiklet yollarını genişleterek bu araçlar için özel yollar oluşturması lazım. Son zamanlarda meydana gelen ölümlü scooter kazaları hep karma trafikte olmuş. Bunun önüne geçilmeli. Scooterlara bir kişiden fazla binilmemesi lazım. Yönetmelik bunu açık şekilde ifade etmiş. Kullanıcı 16 yaşından büyük olmalı. Hızı 25 kilometre saati geçmemeli. Bunların güçlü bir şekilde denetlenmesi lazım. Belediye zabıtalarının muhakkak bu denetimlere dâhil edilmesi lazım. Bağımsız yolları oluşturana kadar kaza riskinin en az olduğu yolları güzergâh olarak seçmemiz lazım. Özellikle elektronik denetim sistemlerinin aktif olduğu güzergâhlar seçilmeli. Bu araçları kullanan kişilerin bu güzergâhlarda sürekli bir denetim olduğunu bilmesi lazım. Eğer bu hususlara dikkat etmezsek kazalar kaçınılmaz olur."

"50 kilometre saatin üstündeki bir çarpışmada hayatta kalma şansı yok"

Scooteri kullanan kişilerin güzergah dışına çıkmaması gerektiğini ifade eden Ilıcalı, şu uyarıları yaptı:

"Şu an mevcut yollar olmadığından 50 kilometre saatin altındaki karma trafikte scooter kullanımı serbest. Sürücülerin o yollarda en sağı takip etmeleri lazım. Scooter üzerinde tek kişi olmalı ve yük taşınmamalı. Sadece ufak bir sırt çantası olabilir. Gece karanlığında görünür olmaları lazım. Yönetmelikte belirtilen tüm kurallara riayet edilmeli. Bir insan için en önemli şey canıdır. En başta kendi tedbirlerini almaları gerekli. Bu araçların kaportası insan vücudu olduğu için bir cisim ya da araçla çarpıştıkları zaman 50 kilometre saatin üstündeki bir çarpışmada hayatta kalma şansı yok. Dolayısıyla kazalara fırsat vermeyecek şekilde yönetmelikte belirtilen kurallara uyulmalı."

"Sürücüler, scooter kullanıcılarına karşı dikkatli olmalı"

Trafikteki araç sürücülerinin de scooter kullanıcılarına karşı dikkatli olmaları gerektiğini söyleyen Ilıcalı, "Trafik bir bütündür. Scooterlar karma trafikte de kullanıldığına göre diğer sürücülerin de bu araçlara karşı daha dikkatli olmaları gerekir. Bir sürücü aracını en sağ şeride nizami bir şekilde park etmiş olsa bile kapısını açarken dikkat edilmeli. Kapıyı açtığınız anda arkadan gelen bir scooter sürücüsü ya da başka bir araç olabilir. Aynadan kontrol edildikten sonra kapıyı açmalı. Bunu yapmayarak kapıyı birden açtığınızda scooter kapıya çarparak yere düşüyor, arkadan gelen aracın altında kalarak hayatını kaybediyor. Dolayısıyla hem duran hem de hareket eden araçlarda uyulması gereken kurallar var. Bu kurallara can ve mal güvenliğiniz için uymanız lazım" diye konuştu.