Kan, acil değil sürekli ihtiyaç… Kızılay, uzun yıllardır bu bilinci topluma aşılamanın peşinde. Çünkü her bir ünite kan, üç kişiye hayat veriyor. İşte bu yüzden kan bağışı büyük önem taşıyor. Kızılay’ın kan toplama çalışmalarında gezici ekipler önemli yer tutuyor. Öyle ki bu yılın ilk altı ayında yapılan kan bağışlarının yaklaşık yarısı, gezici ekipler tarafından toplandı.
Kan bağışı hayat kurtarır
“Kan bağışı hayat kurtarır” sloganıyla hareket eden Kızılay, Türkiye’nin ihtiyacı olan kanın tamamını gönüllü ve sürekli bağışçılardan karşılamak için çalışıyor. Türkiye genelinde bulunan 18 bölge kan merkezi ve bunlara bağlı 68 kan bağışı merkeziyle hizmet veriyor.
Kızılay sadece kan merkezleriyle bağışları almıyor. Bağışçıların işini kolaylaştırmak için mobil kan toplama araçları da görev yapıyor. 10 yıldır Türkiye’nin 81 ilinde gezici kan toplama araçları faaliyetlerini sürdürüyor. Türkiye genelinde halen 135 araç şehir şehir dolaşıyor. Özellikle şehirlerin ve ilçelerin meydanlarına konuşlanan bu araçlar sayesinde bağış oranında önemli derecede artış kaydedildi. Örneğin 2018 verilerine göre, İstanbul’un Avrupa yakası, Tekirdağ, Kırklareli ve Edirne’yi içine Avrupa Bölge Kan Merkezi’nin gezici araçlarla aldığı bağış, 74 bin 827 üniteye ulaştı. İstanbul’un Anadolu yakasını kapsayan Kuzey Marmara Bölge Kan Merkezi ise gezici araçlarla 60 bin 42 ünite bağış topladı. Ankara, Konya, Kastamonu, Kırıkkale ve Çorum’un dahil olduğu Orta Anadolu Bölge Kan Merkezi’nin aldığı bağışlar ise 35 bin 397 ünite olarak kayıtlara geçti.
Gezici araçlar her yerde
Gezici kan alma araçlarının, bağışçılar tarafından tercih edilme oranı hayli yüksek. Sayılar, bu araçların başarısını ortaya koyuyor. 2018 yılında Türkiye genelinde 2 milyon 571 bin 482 ünite kan bağışı yapıldı. Toplanan kanların 1 milyon 42 bin 55 ünitesi, gezici ekiplerle alınan bağışlardan oluşuyor. Yani Türkiye genelinde 2018’de alınan kan bağışlarının yüzde 41’i, gezici araçlar üzerinden gerçekleşti.
2019’un ilk yarısında ise Türkiye genelinde 1 milyon 392 bin 583 ünite kan bağışı alındı. Bu bağışların 623 bin 277 ünitesi gezici ekiplere ait. Bir başka ifadeyle gezici ekiplerin yüzde 41 olan kan bağışı toplama oranı da yüzde 45’e yükselmiş oldu. Toplanan kanların 45 bin 896 ünitesi Avrupa Bölge Kan Merkezi’nin gezici ekiplerine ait. Kuzey Marmara Bölge Kan Merkezi ekipleri 34 bin 322 ünite, Orta Anadolu Bölge Kan Merkezi ekipleri ise 25 bin 322 ünite kan topladı.
Kızılay, kan bağışında büyük önem taşıyan bu araçların sayısını artırmak istiyor. Bunun yolu ise yapılacak maddi bağışlardan geçiyor. İsteyenler Kızılay’ın web sitesinde “Kan Alma Aracı Bağışı” adı altında sunulan sayfa yardımıyla bağışta bulunabiliyor.
.jpg)
Sağlıklı olan herkes kan verebilir
Kızılay, kan bağışlarını alırken hassas bir çalışma yürütüyor. İnsan hayatı için büyük önem taşıyan kanlar, alanında uzman ekipler tarafından alınıyor. Aynı titizlik, bağış alınacak kişiler için de gösteriliyor. Bağışçılar için belirli kriterler söz konusu. Buna göre 18-65 yaş aralığında, en az 50 kilo olan her sağlıklı birey kan verebiliyor. Kan bağışı işlemi yasal bir süreç olduğu için öncelikle bir form dolduruluyor. Ardından fiziki muayene yapılıyor. Bağışçı adayının uygunluğu tespit edildikten sonra ise işlem gerçekleştiriliyor. Toplanan kanlar kontrolden geçirildikten sonra hastalara veriliyor.
590 bin kök hücre bağışçısı kazandı
Kızılay, aynı zamanda kök hücre için de kan örneği alıyor. TÜRKÖK projesiyle 2014’den bugüne kadar yaklaşık 590 bin kök hücre bağışçısı kazandı. Bunlardan Sağlık Bakanlığının yaptığı çalışma neticesinde 5 bin eşleşme talebi Kızılay’a iletildi, bin 300 hastaya da kök hücre nakli gerçekleştirildi.
Grafik: Ünsel Ayhan Aybek
Kaynak: AA, Kızılay
