Yakınlarını kaybeden insanlar, yapılacak cenaze işlemlerinin dini ritüellere uygun olup olmadığı ve hangi mezarlıklara gömüleceği konusunda endişe taşıyabiliyor.
Koronavirüs nedeniyle vefat eden vatandaşlar, İstanbul'daki 570 mezarlık içerisinde yer bulunanlara defnedilebiliyor. Kilyos ve Baklacı mezarlıkları ise hızlı defin sağlamak amacıyla belirlenen iki mezarlık.
[Fotoğraf: AA]
Cenazeler tabut ile defnediliyor
Aile mezarlığı ile talep edilen mezarlıklarda yer sorunu yoksa ve defin işlemi hemen gerçekleştirilebilecekse, buralarda da defin işlemi yapılıyor. Personel sayısının çok olması nedeniyle koronavirüs nedeniyle vefat eden vatandaşların cenazeleri, kentteki büyük gasilhanelere götürülüyor.
Gasilhanelerde, cenazeler eski usul su dökerek yıkanıyor. Ardından kefenlenerek, torbaya konulan cenazeler daha sonra tabuta konuluyor. Ailelerin ileride başka mezarlığa taşımak isteyebileceği düşüncesiyle cenazeler tabut ile defnediliyor.
Birçok aile bu süreçte ya karantinada ya hastanede yattığı veya bulaşma korkusu nedeniyle yaklaşamadığı için koronavirüs nedeniyle hayatını kaybedenlerin cenaze namazları, çoğunlukla cenaze işlemlerini gerçekleştiren personel tarafından kılınıyor.
[Fotoğraf: AA]
Kilyos'a ilk kez cenaze gelmedi
Sarıyer'e bağlı yaklaşık 30 yıllık olan Kilyos Mezarlığı 600 dönüm arazi üzerinde yer alıyor. Cenazeler mezarlıkta ileride yapılacak düzenlemelerde kolaylık sağlaması adına boş olan adalara sırayla bir dolu bir boş şeklinde gömülüyor.
Zemin yapısı ve gelebilecek sayı düşünülerek, mezarlıklar iş makineleriyle açılıyor. Mezarlıkta çalışanların verdiği bilgiye göre, cumartesi günü 2,5 aydır ilk kez cenaze gelmedi.
Ziyarete açık olan Kilyos Mezarlığında birçok mezar taşı ve tahtasına şal ve eşarp bağlandığı görülüyor.
Bazı cenazelerin yakınları, mezarlıklarla anlaşmalı mezar yapıcı firmalarla görüşerek bütçelerine göre kısa sürede düzenleme yaptırabiliyor.
[Fotoğraf: AA]
Kabirler normalden biraz daha derin ve geniş kazılıyor
Beykoz'da 30 dönüm arazi üzerine kurulu 30 yıllık Yukarı Baklacı Mezarlığında da son günlerde getirilen cenaze sayısı azaldı. Ölüm raporunda "bulaşıcı hastalık" yazanlar yeni açılan adalara gömülürken, mahalle sakinleri ise eski bölüme defnediliyor.
Mezarlığa gün içerisinde gelen cenazeler dışında ailelerin talep etmesi halinde akşam vakitlerinde de defin işlemi gerçekleştiriliyor.
Kabirler, tabutla gömüldükleri ve ileride üzerine defin yapılması talebine karşı normalden biraz daha derin ve geniş kazılıyor.
Yukarı Baklacı Mezarlığında da birçok mezarın üzerinde eşarp ve şallar yer alırken bazı mezar taşlarının üzerinde ise Türk bayrağı, Galatasaray forması ve polis şapkası gibi eşyalar da dikkati çekiyor.
[Fotoğraf: AA]
"Korona Mezarlığı ifadesi hoş olmayan bir algı"
İBB Mezarlıklar Daire Başkanı Ayhan Koç, koronavirüs sürecindeki defin işlemleriyle ilgili soruları yanıtladı.
Sarıyer Kilyos ve Beykoz Baklacı mezarlıklarıyla ilgili "Koronavirüs Mezarlığı" söylemlerinin doğru olmadığını, bu mezarlıkların daha önceden de var olduğunu anlatan Koç, şunları söyledi.
"Mezarlıkların büyütülmesi dahi söz konusu değil. Buralar, mevcut var olan mezarlıklar. Defin işlemlerine hazır olabilecek durumda olan büyük çoğunluğu boş olan mezarlıklarımızdı. Kilyos ve Baklacı’yı belirlememizin altında yatan sebep hızlı şekilde defin sağlamak içindir. Koronavirüs mezarlığı diye bir şey yok. 570 civarında mezarlığımız var ve hemen hemen hepsinde COVID-19 virüsü sebebiyle vefat eden vatandaşlarımız defnediliyor. Aile mezarlığı olmayanları ve talep edilen mezarlıklarda zor yer bulunabilecek olanları bu mezarlıklara defnediyoruz. Ancak aile mezarlığı ile talep edilen mezarlıklarda yer sorunu yoksa ve hemen gömebileceksek defnediyoruz. 'Korona Mezarlığı' ifadesi hoş olmayan bir algı."
Çalışanlar korunuyor
Koç, cenaze işleriyle ilgilenen gassal, şoför, imam gibi Mezarlıklar Müdürlüğü çalışanlarını sağlıkçılar kadar önlem alarak korumaya çalıştıklarını belirtti. Koç, "Hangi inanca bağlı olursa olsun muhakkak gerekli dini vecibeleri, cenaze ritüellerini yerine getiriyoruz" sözlerini kullandı.
[Fotoğraf: AA]
"Ölüden virüs bulaşma ihtimali sıfıra yakın"
İstanbul'un herhangi bir ilçesinde bir insan hayatını kaybettiğinde gelen bildirim üzerine personellerinin gidip cenazeyi alarak gasilhaneye getirdiğini söyleyen Koç, şöyle konuştu:
"Gasilhanede yine virüs salgınından önce normal olarak yaptığımız işlemler ne ise aynısını yapıyoruz. Ölüden virüs bulaşma ihtimali sıfıra yakın. Muhakkak temas lazım ve o temastan sonra da elleri bir şekilde ağza burna götürmek gerekiyor. Bu pek mümkün değil. Sadece yıkama sırasında, salgısından ya da ölünün bedeninde var olan virüslerin bir şekilde sıçraması lazım. Bu da ancak tazyikli suyla olabilir. Biz bunu kaldırdık. Eski usul suyu dökerek yıkama yapıyoruz. Yıkama ve diğer işlemler bittikten sonra naaşla ilgili hiçbir risk söz konusu değil. Hele gömüldükten sonra böyle bir tehlike yok."
"Bazılarının cenaze namazlarını personelimizle kılıyoruz"
Bazı mezarlıklarda "Burada defin istemiyoruz" diyenlerin çıkabildiğini belirten Koç, şunları anlattı:
"Sonuçta bu ölüler bizim. Biz Mezarlıklar Dairesi olarak şu anda bunların kimsesiyiz. Biz sahipleniyoruz. Birçok aile bu süreçte kendi cenazelerine sahip çıkabilecek durumda değil. Birçoğu ya karantinada ya hastanede yatıyor veya korkudan yaklaşamıyor. O hiç tanımadığımız, ismini bile bilmediğimiz insanın kimsesi olmak zorundayız. Bazılarının cenaze namazlarını personelimizle biz kılıyoruz. Gerçekten cemaat oluşmayabiliyor. Bizim için cenaze de düğün de önemlidir. Cenazede ne kadar çok cemaat varsa o kadar iyidir. Ancak bu dönemde olmayacağını, olmaması gerektiğini de vatandaşlar anladı. Kimse de katılmak istemiyor aslında. 'Son bir kez cenazemi göreyim, yüzünü görüp dokunayım' diye bir talep de yok. Bu durum biraz daha içselleştirildi."
Cenazelerin, defin sonrası taşınmasıyla ilgili de sorun bulunmadığını anlatan Koç, isteyen herkese cenaze taşıma işlemi için yardımcı olduklarını ayrıca tabutla gömmelerinin bir nedeninin de bu olduğunu söyledi.
5ºC
Ankara
