Mimar Sinan çağının ötesinde teknikleri kullandı, eserleri yüzyıllardır ayakta

Çağının ötesinde teknikler kullandı. Mimari de yeni bir çağ açtı. Onun için yapılarının sağlamlığı her şeyden önemliydi. Bunun için dahiyane yöntemleri seçti

Mihrimah Sultan Camii ve daha yüzlerce eseri yapıldığı günden bugüne gördüğü depremlerde yıkılmadı, dimdik ayakta. Son olarak Hatay’da evleri yıkılan depremzedeler, 449 yıl önce Mimar Sinan’ın yaptığı medresede kalıyorlar.

Peki, mimari dehanın kullandığı teknikler nelerdi? Yaptığı eserler nasıl bu kadar güçlü kalabildi?

İstanbul Arel Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Öğretim Üyesi Dr. Sinan Cansız konuyla ilgili şu bilgileri verdi:

"Mimar Sinan yapılarının birçoğunda öncelikle zemine çok dikkat etti. Yani zemin oturmalarına karşı yapının, zemininin sıkışmasını sağladı. Mimar Sinan gerilme kavramını iyi bilen bir mühendis de aynı zamanda. Gerilmeyi azaltmak için yapının oturduğu temeli kademeli olarak büyüttü. Büyüterek alanı artırdığı için gerilmeyi azaltmış oldu ve yapının zemine batmasını engelledi, gerilmeyi azaltarak zeminin taşıma gücünü dengeli bir şekilde tutmuş oldu. Bu sayede Hatay’da gördüğümüz gibi bir yıkılma Mimar Sinan’ın eserlerinde görmedik çünkü zeminden çok iyi bir şekilde faydalanan bir mühendis aynı zamanda."

Mimar Sinan, bu zemini oluştururken belli sıralarla taşlar sererek de yapıların temelini inşa etti. Bu taşlar deprem sırasında sarsıntının enerjisinin azaltılmasını sağladı. Böylelikle üst yapılar fazla etkilenmedi.

Eserleri nasıl ayakta kaldı?

Koca Sinan bu teknikle doğal bir sismik izolatör kullanmış oldu.

Mimar Sinan yapılarında doğal küfeki taşı kullanmayı tercih etti.

Cansız, küfeki taşı ile ilgili şunları söyledi:

"Su ile temas ettiğinde dayanımında herhangi bir kayıp meydana gelmeyen bir malzeme. Bu küfeki taşı bu eski yapılarımızın dayanıklılığını sürekli artıran ve sürekli depremlerde daha rijit sağlayan en önemli faktörlerden."

Teknikleri örnek oldu

Mimar Sinan'ın yüzyıllar önce kullandığı teknikler bugün başka ülkeler tarafından da tercih ediliyor. Selimiye Camii'nin yapımında kullandığı raylı sistem buna bir örnek.

Mimar Sinan sadece inşa etmedi, var olan yapıları da güçlendirdi. Bugün yüzlerce eseri dimdik ayakta.

Kamera: Mustafa Oğuz

Kurgu: Ufuk Özenateş