Eş takibi, evlilik öncesi araştırma, dolandırıcılık vakaları, kayıp kişilerin araştırılması ve adliyeye yansımış olaylar. Bunlar özel dedektiflerin üzerinde çalıştığı başlıklardan sadece bazıları...
Çoğu emekli polis olan özel dedektiflerden biri de İstanbul Asayiş Şube cinayet masasından emekli Savaş Kurtbaba...
Evlilik öncesi araştırmalar, kayıp kişiler ve dolandırıcılık vakalarının çok geldiğini belirten Kurtbaba, bunların hepsinin yargıya intikal ettiğini, polise başvurup çözüme ulaşılamamış konularda yardım istendiğini aktardı.
Eşini takip ettirmek isteyenlerin büyük kısmı kadın
En çok talep "eş takibi" için geliyor. Dedektife başvuranların yüzde 80'i de kadın.
Özel dedektif Kurtbaba yaşadığı bir olayı şöyle anlatıyor:
"Bir hanımefendi geldi. Dedi ki Savaş bey ben eşimin telefonunda bu mesajı buldum. Fotoğrafını çektim size de gösterebilirim. Gösterin dedim, baktım. Eşi o gece evde kalmış ama gündüzü kayıp. Avukatlarımızı çağırdık konuştuk. Neler yapabileceğimizi bir danışmanlık hizmeti şeklinde, delil tespitinin yapılabileceğini avukatlar buna anlattı. Ve buradan avukatlarla beraber gidip mahkemeye müracaat ettiler."
Hizmet var, yasa yok
Özel dedektiflik, çoğunlukla Hollywood filmlerinden aşina olduğumuz bir kavram.
ABD'de yasal bir meslek. Türkiye'de de 90'lı yılların başından bu yana yapılıyor.
Konu ilk kez 1994 yılında, 3963 sayılı 'Özel Dedektiflik' yasası adıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gündemine geldi.
Tasarı Genel Kurul'da kabul de edildi ama Cumhurbaşkanı tarafından Meclis'e iade edildi.
'Hukuka aykırı yoldan elde edilen bulgular delil olamaz'
Türkiye'de ayrı bir kanunla düzenlenmediği için dedektifler faaliyetlerini danışmanlık hizmeti adıyla yürütüyor. İşte bu yüzden var olan yasalar onları da bağlıyor. Aşılmaması gereken kırmızı çizgi ise özel hayatın gizliliği.
Avukat Dr. Rezan Epözdemir, "Özel dedektiflik adı altında bir ceza soruşturmasında failin tespiti veya delillerin toplanmasına yönelik bir çalışma yapılamaz. Diyelim ki yapıldı. Burada bizde ceza muhakemesinde temel evrensel bir prensip vardır. Zehirli ağacın meyvelerinin kendisi de zehirlidir. Yani hukuka aykırı yoldan elde edilen bulgular delil olamaz. Hükmü esas alınamaz" dedi.
Özel hayatın gizliliği kırmızı çizgi
Dedektif Kurtbaba, sosyal medyadan alınan mesaj ya da görüntünün delil olamayacağını hatta bunun bir suç olacağının altını çiziyor.
Yani eşlerin birbirini takip etmesi yasal olsa da, dedektif olarak tuttukları kişilerin delil toplamak için özel alanlara girmesi yasal değil.
Konuyla ilgili Avukat Özdemir şunları söyledi:
"İşte otele girmiştir bir başka hanımefendiyle, şu otelde şu tarihte kaldı der. O boşanmak dosyasında da ilgilisi, avukatı vasıtasıyla mahkemeden talepte bulunup otele müzekkere yazdırır. Otelden cevap gelir, o aldatma olgusu ispatlanmış olur."
Evlilik öncesi takip talebi
Dünya evine girenler ya da çocuğunun evleneceği kişiyi merak edenler. Onlar da sık sık dedektiflerin kapısını çalıyor.
Araştırma sonuçları şaşırtıcı olabiliyor. İlginç örneklerden biri, bir pilotla evleneceğini sanan kadının başvurusu...
Dedektif Kurtbaba yaşadıklarını şöyle aktarıyor:
"Her yerde şahsı pilot olarak tanıyorlar. Hakikaten adam çıktı bir hava yolu şirketinin servisine bindi kıyafetleriyle beraber, havalimanına geldi. Bir baktık aynı adam 15 dakika sonra oradan çıktı, yine otobüse bindi, mahallesindeki kahvehaneye geldi, tuvalete gitti, üzerindeki kıyafetleri çıkardı oyun oynamaya başladı."
'Tereddütleri ortadan kalkanlar bize yüzleşmeye geliyor'
Özel dedektiflerin aldığı dosyaların önemli bir kısmını da kaybolan kişiler oluşturuyor.
Çoğu kişinin aslında zaten kafasında olan şüpheyi doğrulatmak için özel dedektife geldiğini belirten Kurtbaba, "Tereddütleri ortadan kalkanlar bize yüzleşmeye geliyor" dedi.
Haber: Tayfun Öçal
Kamera: Deniz Kahraman
1.2ºC
Ankara
