Riskli binalar kentsel dönüşümle yenileniyor

Türkiye bir deprem ülkesi. Can ve mal güvenliğini korumanın birinci yolu depreme hazır olmak. Onun için de güvenli binalarda oturmak birinci şart. Türkiye son yıllarda afetlere hazırlık için önemli çalışmalar yapıyor. 

Kentsel Dönüşüm Eylem Planı çerçevesinde bina stoklarını yenilemek öncelikli hedefler arasında.

Riskli binaların ortak özellikleri

Kentsel dönüşüm için yapılacak ilk şey binanın riskli olup olmadığını tespit etmek. Riskli yapıların ortak özelliklerinden biri Marmara Depremi'nden önce yapılmış olması.

Kalitesiz veya yetersiz demir ile deniz kumu kullanımı bu binalarda sık görülüyor.
Bina karot örneklerinde beton kalitesinin C-10’un altında olması da risk nedeni.

Kolon ve kirişlerde gözle görülür çatlak bulunması, bodrum katlarda demir korozyonu olması binanın sorunlu olduğunun bir başka göstergesi. 

Ayrıca binanın bulunduğu alanın dolgu veya dolgu alanına yakın olması da riski artıran unsurlar arasında. Kentsel dönüşüm sürecini işletmek için deprem dayanıklılık veya risk tespit raporu almak gerekiyor. Ardından binanın yıkım sürecine geçiliyor.

Kentsel dönüşüm teşvikleri

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, "300 bin konut hedefi koyduk. Her yıl 300 bin konutu dönüştüreceğiz ve bu dönüşümde yüzde en az 10 ila 15'ini biz bakanlığımız ve genel müdürlüklerimizle gerçeşleştireceğiz" dedi.

Kentsel Dönüşüm Uzmanı Hakan Çakalkaya, ise şöyle konuştu:

"Deprem dayanıklılık raporu alan hak sahipleri olarak bir araya gelin. Eğer binanız kötüyse zaten 2 konu var. Ya güçlendireceksiniz ya da devlet teşvikleriyle kentsel dönüşümde binanızı yenileyeceksiniz."

Bakanlığın yetkilendirdiği firmalardan risk raporu alan binaların yenilenmesi için kira yardımı veya kentsel dönüşüm kredisi sağlanıyor.

Kentsel dönüşüm olmazsa ne olur? 

Kentsel dönüşümün önemine dikkat çeken Çatalkaya, "Kentsel dönüşüm olmazsa malesef gördük ki 1999'da bir sürü hayat kaybettik. Aynı şekilde yaşayacağız. Deprem güvenli bina oranı" dedi.

Türkiye'nin son 119 yıllık istatistikleriyle deprem gerçeği

Vatandaşların kentsel dönüşümün yanında binalarını güçlendirmesi de bir başka yol.

Mühendislik Firması Yönetim Kurulu Başkanı ise şöyle konuştu:

"Malikler yıktırmayabilir, performansı güçlendirmeyi yeterli kılacak seviyedeyse güçlendirme projesi hazırlayıp bina güçlenebilir."

Kentsel dönüşümün hızlı yürütülmesi Çevre ve Şehircilik Bakanlığının önceliklerinden. Bunun için başlamamış veya 6 ay duran dönüşüm projelerinde vatandaşın mağdur olmaması için fesih hakkı bulunuyor. 

Kamera: Oğuzhan  Çetin