Samsun Üniversitesi Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Abdullah Kahraman, Marmara Bölgesi'nin güney kesimlerinde görülen 'süper hücre fırtınası' ile ilgili bilgiler verdi:
"Gök gürültülü fırtınaların sadece yüzde birini oluşturan, hem dar alanlarda hem de kısa süreli görülen, çapı 5 santimetreden büyük, yumurta ebatlarında dolu hadiselerinin yaşanmasına neden olan süper hücreli fırtına, dün Marmara Bölgesi'nin güney kesimlerinde etkisini gösterdi."
"Dar alanlarda kısa süreli görülür"
Abdullah Kahraman, genellikle dar alanlarda 5-10 kilometrelik bölgede sağanak şeklinde yağış bırakan bulut tipinin, gök gürültülü yağış sistemini oluşturduğunu söyledi.
Süper hücre denilen fırtına cinsinin, aslında bütün gök gürültülü fırtınaların sadece yüzde biri civarında olduğunu belirten Kahraman, "Çok çok nadir görülür. 5-10 kilometre genişliğinde bulut yapısına sahip bir sistem. Hem dar alanlarda hem de kısa süreli görülür" dedi.
"Nadir görülen ama aynı zamanda en tehlikeli olan bir cins"
Bunun her yıl belirli bir noktada ya da belirli bir şehir üzerinde görülecek bir sistem olmadığını ifade eden Kahraman, sözlerine şöyle devam etti:
"Süper hücreli fırtınaları, diğer gök gürültülü fırtınalardan ayıran özeliklerinin başında, çok organize fırtına biçimi olmasıdır. Yükselici hava hareketleri belli bir helezonik bir şekilde yükselir. Bunun olması için belli başlı rüzgar, sıcaklık koşullarının oluşması gerekiyor.
Nadir görülen ama aynı zamanda en tehlikeli olan bir cins. Çünkü, bunlar özellikle karada görülen yıkıcı hortumların hemen hemen tamamından sorumlu fırtınalar. Ülkemizde de görülen zayıf deniz hortumları değil, ABD'deki yıkıcı hortumları süper hücreli fırtınalar üretir. Ama bütün süper hücreli fırtınalar hortuma neden olmaz. ABD'deki çalışmalara göre süper hücreli fırtınaların yaklaşık yüzde 20'si hortum üretiyor."
"Aşırı yağışlara neden oluyor"
Abdullah Kahraman, süper hücreli fırtınaların daha çok yıldırım ve şimşek, sele neden olabilen kısa süreli aşırı yağışlara da neden olduğunu anlattı:
"Çapı 5 santimetreden büyük dolu hadiselerinin hemen hemen tamamı süper hücreli fırtınalardan meydana geliyor. Diğer gök gürültülü fırtınalar da dolu oluşturabiliyor fakat yumurta büyüklüğündeki dolu tanelerini süper hücreli fırtınalar oluşturur. Dolu tanesinin büyümesi için bulut içindeki aşağı yukarı hareketlerde çok daha uzun mesafe kat etmesi gerekiyor."
"Türkiye bu tür fırtına biçimine uzak değil"
Abdullah Kahraman, çok sık rastlanılmadığı için bu fırtına biçiminin atmosferde görülmesinin önemli olduğunu vurgulayarak, geçmişe dönük kayıtlardan bu tür hadiselerin tespit edildiğini söyledi:
"Bu tür süper hücre fırtınaların çok önceden de gerek Türkiye'de, gerekse Avrupa'nın bir çok yerinde görüldüğünü biliyoruz. 1818'de Çeşme'de böyle bir hortum kaydı var. Yine 1914'te Büyükçekmece'de 2 kişinin ölümüne neden olan bu tür bir hortum kaydı bulunuyor. Yani çok eski zamanlarda da Türkiye'de hortumların ve büyük dolu tanelerinin görüldüğünü biliyoruz."
Kaynak: AA
8.8ºC
Ankara
